- Η οικονομική κρίση και το πρόβλημα της διάβρωσης των λουρονησίδων επηρέασαν τα ιχθυοτροφεία της λιμνοθάλασσας
Η Υπηρεσία Αλιείας της Περιφέρειας Δ.Ε συγκέντρωσε τα στοιχεία της παραγωγής των μισθωμένων Δημόσιων Ιχθυοτροφείων της περιόδου Μαρτίου – Αυγούστου προκειμένου να αξιολογηθεί η πορεία των εκμεταλλεύσεων.Παράλληλα για να διαπιστωθεί η κατάσταση των εγκαταστάσεων (πληρότητα κατασκευών ιχθυοφραγμών, εφαρμογή διόδων διαφυγής υπομεγεθών ψαριών κλπ), ώστε να διασφαλιστεί η επικείμενη αλιευτική παραγωγή τρέχοντος αλιευτικού έτους, πραγματοποιήθηκαν δύο έλεγχοι: Ο πρώτος στις 22 και 23/9/2016 στις ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις των ιχθυοτροφείων με μικτό κλιμάκιο που αποτελούνταν από μέλη της επιτροπής, εκπρόσωπο των ελεύθερων αλιέων και εκπροσώπους των αλιευτικών συνεταιρισμών και επανέλεγχος στις 14 & 17/10/2016. Επιπλέον στις 23 & 24/3/2017 πραγματοποιήθηκαν επιτόπιοι έλεγχοι στα ιχθυοτροφεία του συμπλέγματος Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού για να διαπιστωθεί αν έχουν γίνει οι απαραίτητες εργασίες για την εσόδευση των ιχθυοτροφείων (Δίαυλος, Τουρλίδα, Βασιλάδι, Κόμμα-Σχοινιάς και Προκοπάνιστος) ενόψει της νέας αλιευτικής περιόδου 2017- 18.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι τα μισθωμένα δημόσια ιχθυοτροφεία της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού, για την αλιευτική περίοδο Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017, η αξιολόγηση έγινε έχοντας ως γνώμονα ότι τα ιχθυοτροφεία δεν αντιμετωπίστηκαν μόνο ως μισθωμένη ακίνητη περιουσία του Δημοσίου με σκοπό την είσπραξη μισθωμάτων, αλλά ως εκμεταλλεύσεις κοινού αλιευτικού πόρου, οι οποίες θα πρέπει να ελέγχονται ως προς τη βιωσιμότητά τους, τη βελτιστοποίηση της αλιευτικής διαχείρισης με σκοπό την αειφορία των αλιευτικών πόρων, την αξιοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Με βάση λοιπόν τους ελέγχους αυτούς τα ιχθυοτροφεία «ΠΡΟΚΟΠΑΝΙΣΤΟΣ», «ΚΟΜΜΑ-ΣΧΟΙΝΙΑΣ» και «ΘΟΛΗ», εμφάνισαν εξαιρετικά παραγωγικά αποτελέσματα. Στα ιχθυοτροφεία «ΒΑΣΙΛΑΔΙ» και «ΔΙΑΥΛΟΣ» τα συνολικά παραγωγικά αποτελέσματα της αλιευτικής περιόδου δείχνουν βελτιωμένα σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο αλλά και με τις καταγεγραμμένες παραγωγές, με βάση τις οποίες έγινε η εκτίμηση του ελάχιστου μισθώματος των ιχθυοτροφείων αυτών. Στο ιχθυοτροφείο «ΤΟΥΡΛΙΔΑ» τα φετινά αποτελέσματα είναι βελτιωμένα σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο και ως προς την παραγωγή και ως προς την αξία αυτής ωστόσο κυμαίνονται στο ύψος του ελάχιστου από τη σύμβαση οριζόμενου μισθώματος. Τα ιχθυοτροφεία «ΣΟΥΠΗ-ΠΕΤΑΛΑΣ» και «ΠΑΛΙΟΠΟΤΑΜΟΣ» εμφανίζουν χαμηλά έσοδα ή/και μερίσματα (Οι παραγωγές υστερούν κατά πολύ από εκείνες με τις οποίες έγινε η εκτίμηση του ελάχιστου μισθώματος). Ιδιαίτερα για το ιχθυοτροφείο «ΣΟΥΠΗ-ΠΕΤΑΛΑΣ», τα πράγματα είναι ανησυχητικά καθώς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης από τα φετινά παραγωγικά αποτελέσματα. Έτσι με βάση πληροφορίες ο μισθωτής αλιευτικός συνεταιρισμός «Άγιος Αρτέμιος» θα κληθεί σε απολογία και εφόσον οι αιτιάσεις του, όσο και η παραγωγή του επόμενου αλιευτικού έτους δεν είναι ικανοποιητικές, θα κινηθούν οι διαδικασίες λύσης της μίσθωσης, όπως άλλωστε προβλέπεται στο άρθρο 4, παρ. 3 της σύμβασης μίσθωσης. Όσον αφορά στο ιχθυοτροφείο «ΠΑΛΙΟΠΟΤΑΜΟΣ», το οποίο βρίσκεται στο τελευταίο έτος της μίσθωσης, προτείνεται ο μισθωτής αλιευτικός συνεταιρισμός «Το Σκαλί» να μην έχει δικαίωμα συμμετοχής στην διαδικασία μίσθωσης με την νέα διακήρυξη, δεδομένου μάλιστα ότι το ιχθυοτροφείο αναμισθώθηκε απευθείας στον ίδιο συνεταιρισμό λόγω επιτυχημένης εκμετάλλευσης την περίοδο 2010-2012.
Όπως είναι γνωστό σε όλα τα δημόσια ιχθυοτροφεία της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου Αιτωλικού οι μισθώσεις έγιναν – για πρώτη φορά μετά την εφαρμογή του Ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης) από την αιρετή Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας – με 5ετή σύμβαση και δυνατότητα για ανανέωση δεκαετίας σε περίπτωση ένταξης επενδυτικού σχεδίου σε πρόγραμμα χρηματοδότησης (Leader Αλιείας, ΕΠΑΛ 2007-2013). Οι συμβάσεις αναμίσθωσης των ιχθυοτροφείων ‘’Κόμμα-Σχοινιάς’’, ‘’Προκοπάνιστος’’, ‘’Θολή’’, και ‘’Δίαυλος’’ του συμπλέγματος των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού καταρτίστηκαν τον Φεβρουάριο 2013. Στα ιχθυοτροφεία Τουρλίδα, Βασιλάδι οι συμβάσεις τους έληξαν τον Φεβρουάριο του 2014 και υπογράφηκαν νέες συμβάσεις με μισθωτές συνεταιρισμούς. Το ιχθυοτροφείο Σουπή-Πεταλά μισθώθηκε τον Οκτώβριο του 2014 έως το τέλος Φεβρουαρίου 2019 με δυνατότητα παράτασης σε περίπτωση ένταξης επενδυτικού σχεδίου σε πρόγραμμα χρηματοδότησης. Οι συμβάσεις μίσθωσης των ιχθυοτροφείων Θολής, Κόμμα – Σχοινιάς, Βασιλάδι και Προκοπάνιστου, παρατάθηκαν για μία ακόμη πενταετία, λόγω υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων που εντάχθηκαν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007-2013.
Για την βελτιστοποίηση της αλιευτικής διαχείρισης το Τμήμα Αλιείας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών συμμετείχε στο έργο με τίτλο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΩΝ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΩΝ ΙΧΘΥΟΣΥΛΛΗΠΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΦΥΓΗ ΥΠΟΜΕΓΕΘΩΝ ΨΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ». Το συγκεκριμένο έργο, έχει επιλεγεί από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας & Θάλασσας, για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των καλών πρακτικών (best practices) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στα περισσότερα ιχθυοτροφεία έχουν τοποθετηθεί θυρίδες διαφυγής υπομεγεθών ψαριών στην ανοιχτή θάλασσα, με αποτέλεσμα να έχουν μειωθεί τα αλιεύματα μικρού μεγέθους που πωλούνται με πολύ χαμηλή τιμή (ΒΟΥΡΙ). Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, θα ήταν δυνατή η διοχέτευση των υπομεγεθών ιχθύων σε τάφρους διαχείμασης μέσα στη λιμνοθάλασσα, αρκεί να ξεπεραστεί το πρόβλημα των επιθέσεων των κορμοράνων στα ψάρια κατά τους χειμερινούς μήνες.
Πρέπει να επισημάνουμε όμως και το πρόβλημα της διάβρωσης των λουρονησίδων, ιδιαίτερα στα ιχθυοτροφεία «ΚΟΜΜΑ-ΣΧΟΙΝΙΑΣ», «ΠΡΟΚΟΠΑΝΙΣΤΟΣ» και «ΠΑΛΙΟΠΟΤΑΜΟΣ». Μικρές παρεμβάσεις, για το εν λόγω πρόβλημα, έχουν ήδη ξεκινήσει από τους μισθωτές συνεταιρισμούς των ανωτέρω ιχθυοτροφείων. Όμως χρειάζεται συνολική μελέτη και παρέμβαση, γιατί ο ρυθμός διάβρωσης αυξάνεται με αποτέλεσμα να απειλείται όχι μόνο η λειτουργία των ιχθυοτροφικών εκμεταλλεύσεων αλλά και ολόκληρο το οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας.
Νανά θεοδωροπούλου