Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat, η μέση ετήσια τιμή ενοικίασης αγροτικής γης σε όλη την επικράτεια κατέγραψε μικρή αύξηση το 2021 σε σχέση με το 2020 αγγίζοντας τα 45,9 ευρώ ανά στρέμμα, αλλά η ψαλίδα μεγαλώνει όλο και περισσότερο από τη μία περιφέρεια στην άλλη.

Ενδεικτικά, τα ακριβότερα προς μίσθωση χωράφια βρίσκονται στην Αττική, με την τιμή τους να διαμορφώνεται στα 92,7 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ τα φθηνότερα είναι στα νησιά του Ιονίου, με την τιμή τους να μην ξεπερνά τα 22,2 ευρώ το στρέμμα.

Μαρκόπουλο

Αναλυτικά, στο Μαρκόπουλο Αττικής το ενοίκιο ξεκινά από τα 80 ευρώ το στρέμμα κατ’ έτος αν το χωράφι είναι ξερικό και μπορεί να αγγίξει ακόμα και τα 250 ευρώ αν είναι ποτιστικό ή βρίσκεται κοντά στη θάλασσα. Αντίστοιχα, στον Ασπρόπυργο η τιμή του στρέμματος μπορεί να ξεπεράσει τα 200 ευρώ ετησίως, ενώ στον Αυλώνα μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 150 ευρώ το στρέμμα ετησίως. Ετσι, αν κάποιος διαθέτει ένα αναξιοποίητο αγροτεμάχιο στην Αττική, μπορεί να κερδίζει ακόμα και 3.000 ευρώ τον χρόνο μισθώνοντάς το.

Δεύτερη περιφέρεια στη λίστα με την ακριβότερη προς ενοικίαση αγροτική γη «φιγουράρει» η Κρήτη, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται -σύμφωνα με τη Eurostat- στα 87,8 ευρώ ανά στρέμμα, αυξημένη δε κατά 6,7% το 2021 συγκριτικά με το 2020. Αναλυτικά, στο Ηράκλειο οι τιμές ενοικίασης για ξερικά και απομακρυσμένα χωράφια ξεκινούν από τα 20 ευρώ το στρέμμα και τα ποτιστικά αγγίζουν ακόμα και τα 100 ευρώ ετησίως, ενώ στα Χανιά τα μισθώματα φτάνουν ακόμα και τα 120 ευρώ το στρέμμα.

ΤΙΜΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Πηγή: Eurostat

Χωράφια: «Αλμυρά» νησιά Αιγαίου και Κυκλάδες, ουραγός το Ιόνιο

Σύμφωνα με την έρευνα της Eurostat στη λίστα με την ακριβότερη προς ενοικίαση αγροτική γη, μετά την Αττική και την Κρήτη, βρίσκονται τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου, με 84,8 ευρώ ανά στρέμμα, και τα νησιά του Αιγαίου, με 77,2 ευρώ. Για παράδειγμα, οι τιμές ενοικίασης στη Λέσβο ξεκινούν από τα 85 ευρώ το στρέμμα και μπορούν να φτάσουν τα 330 ευρώ ετησίως, αν και κυρίως κινούνται στα επίπεδα των 150 ευρώ το στρέμμα. Στις Κυκλάδες και συγκεκριμένα στη Μύκονο οι τιμές ξεκινούν από τα 80 ευρώ το στρέμμα τα ξερικά και μπορεί να φτάσουν στα 250 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν και τα 600 ευρώ, ενώ λίγο φθηνότερη είναι η Πάρος, με τις τιμές να «παίζουν» από 60 ευρώ μέχρι 200-300 ευρώ το στρέμμα.

Πελοπόννησος

Την πρώτη πεντάδα των ακριβότερων περιφερειών για ενοικίαση αγροτικής γης συμπληρώνει η Πελοπόννησος με 57,8 ευρώ ανά στρέμμα από 53,3 ευρώ ένα χρόνο πριν. Σύμφωνα με εκπρόσωπο μεσιτικού κλάδου, ακριβότερη είναι η Λακωνία, με τις τιμές ενοικίασης των ποτιστικών χωραφιών να κυμαίνονται από 125 έως και 450 ευρώ ετησίως και των ξερικών από 50 έως 250 ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον διευθυντή του Συνεταιρισμού Μολάων- Πακίων, Παναγιώτη Ντανάκα, στην περιοχή είναι ελάχιστες οι διαθέσιμες προς ενοικίαση εκτάσεις, καθώς η συντριπτική πλειονότητα είναι φυτεμένες με ελιές ή εσπεριδοειδή. Επεται η Αρκαδία με τα αρδευόμενα αγροτεμάχια να μισθώνονται έναντι αντιτίμου που διαμορφώνεται μεταξύ 150 και 375 ευρώ το στρέμμα ετησίως, ενώ αυτά που δεν έχουν νερό «πέφτουν» στη μισή τιμή, δηλαδή στα 75 ευρώ το στρέμμα. Από 75 έως 375 ευρώ το στρέμμα κινούνται και οι τιμές ενοικίασης αγροτικής γης που διαθέτει νερό στη Μεσσηνία, ενώ οι τιμές των ξερικών δεν υπερβαίνουν τα 250 ευρώ το στρέμμα. Φθηνότερη είναι η ενοικίαση αγροτεμαχίων στην Ηλεία, με τα ποτιστικά χωράφια να κυμαίνονται από 100-200 ευρώ ανά στρέμμα κατ’ έτος.

Στερεά Ελλάδα

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat, στην έκτη θέση βρίσκεται η Στερεά Ελλάδα με 56,2 ευρώ το στρέμμα, με ελαφρώς αυξημένη τιμή συγκριτικά με τα 55,3 ευρώ το 2020. Ενδεικτικά στη Βοιωτία και συγκεκριμένα στην περιοχή της Θήβας, η τιμή ενοικίασης των αγροτεμαχίων ξεκινά από τα 20 ευρώ το στρέμμα για τα ξερικά και μπορεί να αγγίξει τα 60 ευρώ το στρέμμα για τα ποτιστικά. Στα ίδια επίπεδα κυμαίνονται οι τιμές και στη Λαμία.

Δυτική Ελλάδα

Μια θέση χαμηλότερα, αλλά επίσης ανοδικά, κινείται και η Δυτική Ελλάδα, όπου οι τιμές μίσθωσης των χωραφιών διαμορφώνονται στα 54,2 ευρώ ανά στρέμμα ετησίως. Για παράδειγμα, στην Αιτωλοακαρνανία και δη στο Αγρίνιο οι τιμές των μη αρδευόμενων χωραφιών διαμορφώνονται στα 25 ευρώ το στρέμμα ετησίως και των αρδευόμενων μπορεί να φτάνουν και τα 60-75 ευρώ το στρέμμα, ενώ στην Πάτρα δεν ξεπερνούν τα 60 ευρώ ανά στρέμμα.

Θεσσαλία

Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλία, αν και σύμφωνα με τα μεσιτικά γραφεία οι τιμές των ξερικών αγροτεμαχίων διαμορφώνονται στα 100 ευρώ το στρέμμα ετησίως και των ποτιστικών στα 280 ευρώ, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η μέση τιμή ανέρχεται στα 42,7 ευρώ το στρέμμα, γεγονός που επιβεβαιώνουν και οι παραγωγοί. «Στη Λάρισα οι τιμές των ξερικών χωραφιών κινούνται από 30 έως 50 ευρώ το στρέμμα κατ’ έτος, ενώ τα ποτιστικά νοικιάζονται 60-80 ευρώ το στρέμμα. Και οι ανώτατες τιμές αφορούν ως επί το πλείστον αγροτεμάχια που έχουν δική τους γεώτρηση και δεν ανήκουν σε ΤΟΕΒ, έχουν δηλαδή χαμηλότερα κοστολόγια», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος της Ενωσης Λαρισαίων Αγροτών, Φώτης Παπαδόπουλος. Προσθέτει δε ότι αντίστοιχες είναι οι τιμές και σε Τρίκαλα και Καρδίτσα.

Μακεδονία

Στη Μακεδονία η μέση τιμή για τα προς ενοικίαση αγροτεμάχια διαμορφώνεται στα 43,6 ευρώ το στρέμμα κατ’ έτος. Ειδικότερα, στις Σέρρες η τιμή των αρδευόμενων χωραφιών κυμαίνεται στα 50-70 ευρώ ανά στρέμμα και στα ξερικά στα 40 ευρώ, ενώ αρκετά χαμηλότερες είναι οι τιμές στη Χαλκιδική, με τις τιμές των ποτιστικών να βρίσκονται στα 30-40 ευρώ το στρέμμα. Αντίθετα, στα 75-100 ευρώ το στρέμμα κινούνται οι τιμές στα Γιαννιτσά, ενώ ακόμα υψηλότερες είναι οι τιμές στην Κατερίνη φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις και τα 200 ευρώ το στρέμμα. Στην Ημαθία, όπως αναφέρει ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), η αγροτική γη ενοικιάζεται με 100-120 ευρώ το στρέμμα ετησίως, καθώς οι καλλιέργειες είναι πολυετείς και υψηλής παραγωγικότητας.

Αν. Μακεδονία-Θράκη

Ακόμα χαμηλότερη είναι η μέση τιμή στην Ανατολική Μακεδονία- Θράκη, στα 35,4 ευρώ. «Η τιμή των ποτιστικών χωραφιών στο Διδυμότειχο κυμαίνεται στα 50-70 ευρώ, ενώ τα ξερικά είναι σχεδόν στη μισή τιμή, μεταξύ 20 και 30 ευρώ το στρέμμα», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Διδυμοτείχου, Αξιώτης Καμπρούδης. Χαμηλότερες είναι οι τιμές στην Ορεστιάδα, καθώς σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού της πόλης, Λάμπρο Κουμπρίδη, οι τιμές μίσθωσης των αρδευόμενων αγροτεμαχίων διαμορφώνονται στα 30-35 ευρώ το στρέμμα και των μη αρδευόμενων δεν ξεπερνούν τα 15-20 ευρώ.

Δυτ. Μακεδονία, Ιόνιο

Τέλος, μόλις 24 ευρώ το στρέμμα στοιχίζει η ενοικίαση καλλιεργήσιμης γης στη Δυτική Μακεδονία, ενώ ουραγός είναι τα νησιά του Ιονίου με 22,2 ευρώ.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΜΙΣΘΩΤΗΡΙΑ

• Απόσταση από αστικά κέντρα
• Υπαρξη ή όχι νερού άρδευσης
• Νερό από ιδιόκτητη γεώτρηση ή ΤΟΕΒ
• Παραγωγικότητα εδάφους
• Μέγεθος και σχήμα

Χωράφια: Στα 200-300 ευρώ το στρέμμα η ενοικίαση για φωτοβολταϊκά

Μεγάλο ενδιαφέρον για τη μίσθωση αγροτικής γης εκφράζουν τα τελευταία χρόνια εγχώριοι αλλά και ξένοι επιχειρηματικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ενέργειας. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς έχουν επιδοθεί σε «σαφάρι» εύρεσης αγροτικής γης για ενοικίαση προσφέροντας στους ιδιοκτήτες χωραφιών από 200-300 ευρώ το στρέμμα ετησίως και για διάστημα 20-25 ετών με δυνατότητα παράτασης, προκειμένου να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα για την παραγωγή και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας. Ετσι, κάποιος που έχει ένα αγροτεμάχιο 20 στρεμμάτων σε κάποιο χωριό μπορεί να το παραχωρήσει σε αυτές τις εταιρίες και να εξασφαλίσει από 4.000 έως 6.000 ευρώ τον χρόνο. Δηλαδή σε βάθος 20ετίας μπορεί να κερδίσει από 80.000 έως 120.000 ευρώ, χωρίς να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ ο ίδιος.

Προσοχή

Ωστόσο, θα πρέπει ο κάτοχος της γης να επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή, καθώς υπάρχουν όροι στα συμβόλαια που μπορεί να τον παραπλανήσουν. Για παράδειγμα, τα περισσότερα ιδιωτικά συμφωνητικά αναφέρουν ότι ο εκμισθωτής θα λαμβάνει ως προκαταβολή μόνο το ποσό των 30 ευρώ ανά στρέμμα κατά την έναρξη των εργασιών εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού.

Ενας άλλος όρος του συμφωνητικού που εγείρει ερωτήματα είναι ότι ότι η μισθώτρια εταιρία έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε εξαγορά της έκτασης που νοικιάζει, εφόσον το επιθυμεί, υποχρεώνοντας επί της ουσίας τον εκμισθωτή να συναινέσει, ενώ «αγκάθι» για τις υπογραφές αποτελεί και το γεγονός ότι ο εκμισθωτής μένει «στον αέρα» σε περίπτωση που ο επενδυτής υπαναχωρήσει ή πτωχεύσει, καθώς δεν έχει καμία εξασφάλιση.

ΤΙΜΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΚΑΤ’ ΕΤΟΣ

Χωράφια: Εως και 10.000 ευρώ το στρέμμα η τιμή πώλησης

Εντονες διακυμάνσεις παρουσιάζουν όμως και οι τιμές πώλησης της ελληνικής αγροτικής γης από περιφέρεια σε περιφέρεια, ανάλογα και με το είδος του αγροτεμαχίου (ποτιστικά, καλλιεργήσιμα, ελαιώνες κ.λπ.). Τις υψηλότερες τιμές, σύμφωνα με το Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates, μπορούν να επιτύχουν οι ιδιοκτήτες χωραφιών στην Αργολίδα και την Κορινθία, όπου τα ποτιστικά κτήματα, ειδικά αυτά που βρίσκονται σε παραθαλάσσιες περιοχές, μπορούν να αγγίξουν ακόμα και τις 10.000 ευρώ το στρέμμα, όταν στις υπόλοιπες περιοχές οι τιμές κυμαίνονται από 1.000 έως 3.000 ευρώ, ενώ «χρυσό» πωλούν τα αγροτεμάχια με ελιές και οι ιδιοκτήτες σε Μεσσηνία και Λακωνία, με τις τιμές τους να φτάνουν τις 10.000 ευρώ, παρά τη μείωση που παρουσιάζουν την τελευταία 15ετία.

Σύμφωνα με παράγοντες της κτηματομεσιτικής αγοράς, πολλοί επενδυτές ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, καθώς προσφέρουν καλές αποδόσεις σε περιόδους αβεβαιότητας της αγοράς.

Οσον αφορά τώρα στις τιμές ανά περιοχή, στην Αρκαδία οι τιμές πώλησης έχουν υποχωρήσει κατά 30% σε σχέση με το 2008, ενώ η ζήτηση έχει ενισχυθεί τα τελευταία 2-3 χρόνια από ξένους επιχειρηματίες. Στα ποτιστικά αγροτεμάχια οι τιμές είναι υψηλότερες στην Τεγέα, όπου αγγίζουν τις 2.500 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ οικονομικότερες είναι οι τιμές στο Λεβίδι, όπου κυμαίνονται από 1.000-1.500 ευρώ το στρέμμα. Τα αγροτεμάχια με ελιές 25-30 ετών αγγίζουν ακόμη και τις 5.000 ευρώ στρέμμα, ενώ παρόμοιες τιμές πώλησης καταγράφονται στη Μεσσηνία και τη Λακωνία.

Στην Κόρινθο, οι τιμές πώλησης διαμορφώνονται ανάλογα με την απόσταση από τη θάλασσα, με τα ποτιστικά να κυμαίνονται από 7.000-10.000 ευρώ το στρέμμα, ενώ οι ελιές κινούνται στα επίπεδα των 2.000-2.500 ευρώ/στρέμμα αν βρίσκονται σε πλαγιά μακριά από τη θάλασσα.

Στην Αργολίδα, δεν υπάρχει μεγάλος κλήρος – μονοκόμματος και οι υψηλότερες τιμές ποτιστικών αγροτεμαχίων καταγράφονται στις περιοχές Σταφιδάκι, Ελληνικό και Κεφαλάρι. Τα περιβόλια (τα απάγωτα), αυτά που δεν πιάνει πάγος, οι τιμές κυμαίνονται από 10.000 ευρώ έως 12.000 ευρώ το στρέμμα. Στα χωράφια με ελιές, οι τιμές διαμορφώνονται με το σχήμα του χωραφιού και την απόσταση από το χωριό και τον κεντρικό δρόμο και οι τιμές κυμαίνονται από 2.500 ευρώ έως 4.000 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ τα προνομιούχα χωράφια πλησίον του χωριού από 4.000 ευρώ έως 6.000 ευρώ το στρέμμα.

Στον θεσσαλικό κάμπο και συγκεκριμένα στη Λάρισα και την επαρχία Τυρνάβου (Φαλάνη, Αμπελώνα), οι τιμές πώλησης ποτιστικών αγροτεμαχίων κυμαίνονται από 1.500 έως 2.000 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ τα νεόφυτα περιβόλια κινούνται στα επίπεδα των 5.000 ευρώ το στρέμμα και τα ηλικίας 10-12 ετών υποχωρούν στις 3.000 ευρώ/στρέμμα.

Υποχώρηση κατά 30% καταγράφουν και οι τιμές στη Ναυπακτία και τη Δυτική Φωκίδα συγκριτικά με το 2008. Ετσι, τα ποτιστικά πωλούνται από 1.500 έως 2.500 ευρώ στρέμμα, ενώ τα αγροτεμάχια με ελιές από 4.000 έως 5.000 ευρώ το στρέμμα.

Στα Γιαννιτσά, οι τιμές πώλησης καταγράφουν αύξηση κατά 10% σε σχέση με το 2008, στις 2.200-3.000 ευρώ το στρέμμα για τα ποτιστικά και τα καλλιεργήσιμα.

Και στη Θράκη, όμως, οι τιμές πώλησης αγροτικής γης κινούνται ανοδικά. Οι ζητούμενες τιμές πώλησης για χέρσα χωράφια, γεμάτα πέτρες και αγριόχορτα (μπαΐρια), κυμαίνονται από 1.000 έως 1.200 ευρώ το στρέμμα, ενώ στα αγροτεμάχια (πεζούλες) με μικρές οριζόντιες επιφάνειες εδάφους οι τιμές κυμαίνονται από 500 έως 700 ευρώ το στρέμμα.

ΤΙΤΛΟΣ

ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑ ΣΕ ΕΥΡΩ

Πηγή: Πανελλαδικό Δίκτυο E–RealEstates, τιμές πώλησης σε €/στρέμμα, * Παραθαλάσσια στο Δήμος Βόχας (Περιγιάλι, Βραχάτι)