Με καλύτερες συνθήκες φαίνεται να ξεκίνησε η νέα σχολική χρονιά για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, με βάση στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, τα οποία «δείχνουν» μεγάλη αύξηση Τμημάτων Ένταξης στα ελληνικά σχολεία, περισσότερες προσλήψεις μονίμων και αναπληρωτών στην ΕΑΕ, βελτίωση της λειτουργίας των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ), καθώς επίσης και ίδρυση οκτώ νέων Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ).
Για τις ενέργειες, στις οποίες έχει προχωρήσει το Υπουργείο Παιδείας και που αφορούν στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, επισημαίνοντας ότι η ΕΑΕ, καθώς επίσης και οι υποστηρικτικές και ενταξιακές δομές «βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο των πολιτικών του Υπουργείου Παιδείας και του πρωθυπουργού» και δήλωσε την πρόθεση να υπάρξουν βελτιωτικές τροποποιήσεις σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της Παράλληλης Στήριξης.
Ωστόσο, από πλευράς ΕΣΑμεΑ, ο πρόεδρος Γιάννης Βαρδακαστάνης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημείωσε ότι εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα που αφορούν όχι μόνο στη στελέχωση των ειδικών σχολείων, αλλά και στην καταλληλότητα των υποδομών τους και στις μετακινήσεις των μαθητών από και προς το σχολείο. Όπως ανέφερε, το ζήτημα εκκινά από τη διαχρονική απουσία κεντρικής απόφασης για το μοντέλο εκπαίδευσης που θα υπηρετηθεί συγκροτημένα. «Οι όποιες κινήσεις επιλύουν διαδικαστικά ζητήματα, αλλά απουσιάζει μία καθαρή εκπαιδευτική στόχευση, προς ένα σύστημα που θα υπηρετεί τη συμπερίληψη», τόνισε.
Οι αριθμοί της Ειδικής Αγωγής για την έναρξη του σχολικού έτους 2025-26
Ίδρυση 3.448 Τμημάτων Ένταξης
Για «το μεγαλύτερο πρόγραμμα ίδρυσης Τμημάτων Ένταξης στην ιστορία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος», κάνουν λόγο πηγές που πρόσκεινται στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, σχολιάζοντας την ίδρυση για τη φετινή σχολική χρονιά 3.448 ΤΕ.
Ποσοστιαία, η αύξηση του αριθμού των ΤΕ συνολικά στην επικράτεια φτάνει το 89,6%, ενώ ειδικότερα, στα Γενικά Λύκεια και τα Επαγγελματικά Λύκεια η ποσοστιαία αύξηση αντιστοιχεί στο +600% και +750% αντίστοιχα.
Η ίδρυση των ΤΕ και των θέσεων που συνεπάγονται, χαρακτηρίζεται από τις ίδιες πηγές ως σημαντική καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κάλυψη με μόνιμο προσωπικό Ειδικής Αγωγής.
Επιπλέον, με βάση νομοθετική πρωτοβουλία του περασμένου Ιουλίου υπήρξαν νέες προβλέψεις για τη στελέχωση των Τμημάτων Ένταξης. Πιο αναλυτικά, για πρώτη φορά προβλέφθηκε να τοποθετείται και δεύτερος εκπαιδευτικός ΤΕ σε νηπιαγωγεία με περισσότερους από 60 μαθητές. Επιπλέον, μειώθηκε ο αριθμός μαθητών για τοποθέτηση δεύτερου εκπαιδευτικού σε ΤΕ στο Δημοτικό, καθώς επίσης και ο αριθμός των μαθητών για τοποθέτηση εκπαιδευτικού Φυσικών Επιστημών σε ΤΕ. Ακόμη, τοποθετήθηκε για πρώτη φορά εκπαιδευτικός σε ΤΕ σε ΕΠΑΛ για την υποστήριξη των εργαστηριακών μαθημάτων και τέλος, δόθηκε η δυνατότητα για υποστήριξη από εκπαιδευτικό ΕΑΕ και στις ώρες του Ολοήμερου προγράμματος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
Βελτίωση λειτουργίας ΚΕΔΑΣΥ
Για το τρέχον έτος, το υπουργείο Παιδείας έχει προχωρήσει στις εξής ενέργειες για τη λειτουργία των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ):
- Σύσταση 700 νέων οργανικών θέσεων στα 71 ΚΕΔΑΣΥ της επικράτειας, με τον συνολικό αριθμό να φτάνει στις 1.723.
- Σύσταση 1.200 νέων οργανικών θέσεων (600 ψυχολόγοι και 600 κοινωνικοί λειτουργοί) στις Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης (ΕΔΥ).
- Μόνιμοι διορισμοί για πρώτη φορά τον Αυγουστο του 2025 απευθείας σε ΚΕΔΑΣΥ.
- Μόνιμοι διορισμοί τον Αύγουστο του 2025 520 ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών σε ΕΔΥ και ΣΔΕΥ (Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης).
Ακόμη, σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της λειτουργίας των ΚΕΔΑΣΥ είναι σε εξέλιξη:
- Η διαδικασία προμήθειας εννέα (9) σύγχρονων αξιολογικών εργαλείων, για πρώτη φορά για όλες τις επιστημονικές ειδικότητες των ΚΕΔΑΣΥ.
- Η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας για την κατάθεση των αιτήσεων και τον ηλεκτρονικό φάκελο του μαθητή, στην οποία θα προβλέπονται κοινά κριτήρια και διαδικασίες.
- Η προμήθεια φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών (2.000 λάπτοπ) και λοιπού εξοπλισμού για τα ΚΕΔΑΣΥ.
Υπενθυμίζεται, ότι τα ΚΕΔΑΣΥ είναι αρμόδια για την παροχή υποστήριξης σε μαθητές που αντιμετωπίζουν μαθησιακές, συναισθηματικές ή άλλες δυσκολίες, και παράλληλα στοχεύουν στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ σχολείων, γονέων και ειδικών επιστημόνων.
Περισσότερες προσλήψεις μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών
Συνολικά κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά και μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, έχουν πραγματοποιηθεί 3.172 περισσότερες προσλήψεις μονίμων και αναπληρωτών από την αντίστοιχη περυσινή. Ειδικά στους μόνιμους διορισμούς, πέρυσι πραγματοποιήθηκαν 998 μόνιμοι διορισμοί στην ΕΑΕ και φέτος 3.196.
«Αυτό καταδεικνύει την συνεχή προσπάθεια της κυβέρνησής μας και των πολιτικών ηγεσιών του Υπουργείου Παιδείας για την στήριξη και ενδυνάμωση της ειδικής αγωγής και των δομών συμπερίληψης. Άλλωστε η κυβέρνηση της ΝΔ έκανε τους πρώτους διορισμούς στην Ειδική Αγωγή», ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πηγές που πρόσκεινται στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
Επιπλέον, η ίδρυση των προαναφερθέντων ΤΕ συνοδεύτηκε με 2.208 περισσότερους μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών ΕΑΕ και 487 περισσότερους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς για ΣΜΕΑΕ και ΤΕ.
Όπως σημειώθηκε από τις ίδιες πηγές, η ίδρυση των ΤΕ δεν επηρέασε αρνητικά τις προσλήψεις εκπαιδευτικών για Παράλληλη Στήριξη (ΠΣ), καθώς και στην ΠΣ έχουν γίνει 477 περισσότερες προσλήψεις εκπαιδευτικών μέχρι τώρα.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 1.175 περισσότερες προσλήψεις (μονίμων και αναπληρωτών) μελών ΕΕΠ και ΕΒΠ από πέρυσι, την αντίστοιχη χρονική περίοδο, με την μεγαλύτερη αύξηση να αφορά Σχολικούς Νοσηλευτές και Ειδικό Βοηθητικό προσωπικό της Γενικής Εκπαίδευσης, καθώς πέρυσι, ο αριθμός σχολικών νοσηλευτών και ΕΒΠ ανήλθε στους 3.151, ενώ φέτος στους 4.436.
Όσον αφορά στη λειτουργία του θεσμού της Παράλληλης Στήριξης, έχουν γίνει ήδη 13.611 προσλήψεις αναπληρωτών και η διαδικασία είναι σε εξέλιξη. Σε αντίστοιχη χρονική περίοδο πέρυσι, είχαν προσληφθεί στην ΠΣ 13.314 αναπληρωτές.
Από πλευράς υπουργείου σημειώνεται ότι κατά τη φετινή χρονιά, η δεύτερη φάση προσλήψεων πραγματοποιήθηκε νωρίτερα (25 Σεπτεμβρίου 2025) σε σχέση με πέρυσι (7 Οκτωβρίου 2024).
Ίδρυση 8 νέων ειδικών σχολείων
Κατά τη φετινή σχολική χρονιά (2025-26), ιδρύθηκαν οκτώ νέες Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και επιπλέον ιδρύθηκαν δυο τομείς και έξι ειδικότητες στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια Λύκεια (ΕΝΕΕΓΥΛ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, στους 15.468 μαθητές που φοιτούν σε ΣΜΕΑΕ αντιστοιχούν 9.613 άτομα προσωπικό (εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, σχολικοί νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, επαγγελματικοί σύμβουλοι, ειδικό βοηθητικό προσωπικό).
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, προκειμένου να είναι εφικτή η έγκαιρη παρέμβαση.
Σ. Ζαχαράκη: Διαρκής η προσπάθεια για πλήρη και ισότιμη ένταξη όλων των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία
«Το υπουργείο Παιδείας έχει ως πρώτιστο καθήκον, ευθύνη και μέλημα το συμφέρον όλων των μαθητών που φοιτούν στα σχολεία της χώρας και αυτό είναι κάτι που δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά οποιουδήποτε άλλου οφέλους. Όταν μιλάμε ειδικά για μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είτε στα σχολεία της γενικής είτε της ειδικής εκπαίδευσης τότε η ευθύνη μας πολλαπλασιάζεται», ανέφερε η υπουργός Παιδείας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφερόμενη στις ενέργειες, στις οποίες έχει προχωρήσει το υπουργείο και που αφορούν στην ΕΑΕ.
Επιπλέον, εξέφρασε την πρόθεση να υπάρξουν βελτιωτικές τροποποιήσεις σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της Παράλληλης Στήριξης, έναν «σημαντικό ενταξιακό θεσμό», όπως τον χαρακτήρισε, καθώς, όπως ανέφερε, «το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο επί 17 έτη δεν έχει τροποποιηθεί βελτιωτικά, χρήζει άμεσης παρέμβασης».
Η κυρία Ζαχαράκη επισήμανε ότι η Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, καθώς και οι υποστηρικτικές και ενταξιακές δομές «βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο των πολιτικών του Υπουργείου Παιδείας και του πρωθυπουργού και αυτό ακριβώς καταδεικνύουν τα παραπάνω δεδομένα».
Επιπλέον, η υπουργός σημείωσε: «κανένας από εμάς δεν θα ισχυριστεί πως είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά» και κατέληξε: «Είναι ένας διαρκής αγώνας μια διαρκής προσπάθεια να βελτιώσουμε την πλήρη και ισότιμη ένταξη όλων των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, ένα στοίχημα που παλεύουμε καθημερινά να κερδίσουμε προς όφελος όλων των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και των οικογενειών τους».
Ιω. Βαρδακαστάνης: Η χώρα θα πρέπει να αποφασίσει ποιο μοντέλο επιλέγει για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία
Την ανάγκη να υπάρξουν κινήσεις για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, που θα υπηρετούν ένα συγκροτημένο εκπαιδευτικό μοντέλο, με καθαρή στόχευση προς τη συμπερίληψη, υπογράμμισε ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), Γιάννης Βαρδακαστάνης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο κ. Βαρδακαστάνης σημείωσε ότι εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα που αφορούν όχι μόνο στη στελέχωση των ειδικών σχολείων (εκπαιδευτικοί, Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό, σχολικοί νοσηλευτές), αλλά και στην καταλληλότητα των υποδομών τους και στις μετακινήσεις των μαθητών από και προς το σχολείο. Όπως ανέφερε, το ζήτημα εκκινά από τη διαχρονική απουσία κεντρικής απόφασης για το μοντέλο εκπαίδευσης που θα υπηρετηθεί συγκροτημένα. «Οι όποιες κινήσεις επιλύουν διαδικαστικά ζητήματα, αλλά απουσιάζει μία καθαρή εκπαιδευτική στόχευση, προς ένα σύστημα που θα υπηρετεί τη συμπερίληψη», τόνισε.
«Προφανώς είμαστε υπέρ της κάλυψης των κενών, αλλά στους διορισμούς εκπαιδευτικών θα πρέπει να μοριοδοτούνται ειδικές γνώσεις, όπως της νοηματικής γλώσσας ή η γνώση της γραφής Μπράιγ (Braille)», εξήγησε και προσέθεσε: «Επιπλέον, η αύξηση των Τμημάτων Ένταξης γίνεται χωρίς να έχει αξιολογηθεί αντικειμενικά και επιστημονικά εάν λειτουργούν εκπαιδευτικά, εάν υπηρετούν τη συμπερίληψη στην εκπαίδευση ή μία μεσαία κατάσταση, όπου εντάσσονται μαθητές όλων των τάξεων αναπηρίας και μαθησιακών δυσκολιών».
Αναφορικά με τα ΚΕΔΑΣΥ, επισήμανε ότι είναι υπηρεσίες που «μετρούν» 25 χρόνια παρουσίας στο σύστημα και είναι απαραίτητες.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Βαρδακαστάνης, θα πρέπει να γίνει μία «σοβαρή μεταρρύθμιση, ώστε να ξεκαθαριστεί τι θέλουμε και να αποφασίσουμε ποιο θα είναι το σχολείο του μέλλοντος στη Γενική και την Ειδική Εκπαίδευση», ώστε όλες οι κινήσεις από εκεί και πέρα, να γίνουν συγκροτημένα, «με σαφή κατεύθυνση προς μία πραγματική συμπεριληπτική εκπαίδευση».
