Ιόνια Οδός: Στο μικροσκόπιο του εισαγγελέα η φάμπρικα με τις απαλλοτριώσεις
- Στο στόχαστρο του υπουργείου Υποδομών και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, φαίνεται ότι έχει μπει το μεγάλο θέμα των εξωπραγματικών αποζημιώσεων που φέρεται ότι δόθηκαν τα προηγούμενα χρόνια για απαλλοτριώσεις στους οδικούς άξονες, στη νέα σιδηροδρομική γραμμή, αλλά και σε έργα τοπικού ενδιαφέροντος όπως το φράγμα Πείρου – Παραπείρου.
Στο θέμα είχε αναφερθεί στη Βουλή πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά εισαγγελική έρευνα για την αναζήτηση ευθυνών, από στελέχη της δημόσιας διοίκησης που είχαν εμπλοκή, και άλλους παράγοντες.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων από την εκδίκαση των απαλλοτριώσεων της Ολυμπίας Οδού στο τμήμα της Κορινθίας, τακτική η οποία καθυστέρησε την έναρξη του έργου για δύο χρόνια περίπου, βγάζοντάς το στην ουσία εκτός χρονοδιαγράμματος, με τεράστιο κόστος για το δημόσιο.
Ακόμα, οι αποζημιώσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ που δόθηκαν για απαλλοτριώσεις της ΕΡΓΟΣΕ για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή στο τμήμα Κιάτο-Ροδοδάφνη Αιγίου, έχουν μείνει στα χρονικά των κατασκευών ως μνημειώδεις, αφού κόστισαν χρυσάφι στο ελληνικό Δημόσιο.
Στα παραλειπόμενα των κατασκευαστικών χρονικών έχει μείνει και η επίσκεψη του πρώην υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Γιώργου Σουφλιά στο φράγμα Πείρου – Παραπείρου, που παραξενεύτηκε με τα κόστη της γης. Οταν πήγε για πρώτη φορά στο φράγμα Αστερίου, δεν ζήτησε να δει αμέσως το έργο, αλλά μια παρακείμενη έκταση μερικών στρεμμάτων, που είχε απαλλοτριωθεί και για την οποία είχε επιδικαστεί αρχικά αποζημίωση 15 εκατ. ευρώ, η οποία αργότερα μειώθηκε στα 9 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της ΕΡΓΟΣΕ εκτιμάται ότι τα χρήματα που δόθηκαν για απαλλοτριώσεις ήταν πέντε φορές πάνω από αυτά της Ολυμπίας Οδού. Στο Εφετείο τα αρχικά ποσά που δόθηκαν, έπεσαν στο μισό, όμως πολλοί δικαιούχοι που είχαν ήδη προπληρωθεί, αδυνατούν πλέον να επιστρέψουν το επιπλέον ποσό της προσωρινής αποζημίωσης.
Στην παρέμβασή του στη Βουλή, ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης επιβεβαίωσε ότι οι φάκελοι με όλες αυτές τις υποθέσεις θα σταλούν προς διερεύνηση στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και χρησιμοποίησε ως ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ιόνια Οδό και το κομμάτι μήκους 10 χλμ που δεν έχει κατασκευαστεί ακόμα από το Αντίρριο ως την σήραγγα Κλόκοβας, λόγω καθυστέρησης των απαλλοτριώσεων σε 3 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμου.
Δεν θα τέλειωνε η Ιονία…
Παράγοντες του τεχνικού κόσμου επισημαίνουν σήμερα μιλώντας στην «Πελοπόννησος» ότι το πλαίσιο που αφορά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων, το ζήτημα των απαλλοτριώσεων είναι από μεγάλα «αγκάθια».
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Ιονίας Οδού όπου μέχρι πρόσφατα -10 χρόνια μετά την έναρξη του έργου- υπήρχε διώροφο ακίνητο το οποίο εμπόδιζε τη ολοκλήρωση του σε ένα τμήμα… 50 μέτρων στην περιοχή Αμμότοπος στο Ξηροβούνι της Αρτας!
Σε άλλη περιοχή στο Κρίκελλο, τις Ράχες Τυμφρηστού Ευρυτανίας, το δημόσιο… νοίκιασε τις υπο απαλλοτρίωση ιδιοκτησίες -μόλις το 2016- για να προχωρήσει καθώς δεν μπορούσε εγκαίρως να εκτελεστεί το οριστικό πρόγραμμα των απαλλοτριώσεων
Μέχρι πρόσφατα, πολλά δημόσια έργα στη Δυτική Ελλάδα ξεκινούσαν χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι απαλλοτριώσεις με αποτέλεσμα δηλαδή να μην υπάρχει ουσιαστικά χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης ενώ χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις ιδιοκτήτων που αποχώρησαν την… τελευταία ώρα προκειμένου να ολοκληρωθούν τα έργα.
«Παλαιότερα, έως και τα έργα που ξεκίνησαν την προγραμματική περίοδο 2007-2013, τα έργα προχωρούσαν, αρκεί να είχε γίνει μια αποτύπωση και η κτηματογράφηση των υπό δέσμευση ακινήτων. Το σύστημα αυτό, εκ του αποτελέσματος -λόγω των δικαστικών διενέξεων ιδιοκτητών και δημοσίου και άλλων εμπλοκών που προέκυψαν στην πορεία- αποδείχθηκε αναποτελεσματικό» σχολίαζει στην «Π» ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών Δυτικής Ελλάδος Ιωάννης Λύτρας.
Η Ιονία Οδός δε θα είχε ολοκληρωθεί μάλιστα αν πριν από ένα χρόνο το Δημόσιο δεν κατέβαλε 1,3 εκατ. ευρώ για απαλλοτριώσεις κοντά στην Αμφιλοχία, την Αρτα, την Πρέβεζα και τη Δωδώνη, οι οποίες καθυστέρησαν για μια 7ετία, με υπερβολικό τελικό κόστος για τον ελληνικό λαό!
«Το πλαίσιο αυτό άλλαξε πλέον. Με το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, για να ενταχθεί ένα νέο έργο θα πρέπει να προηγηθεί η ολοκλήρωση της α’ τυπικής φάσης της απαλλοτρίωσης» συμπληρώνει ο κ. Λύτρας.
Είχε κρούσει το καμπανάκι το ΤΕΕ
Για όλα τα παραπάνω, σχετικές αναφορές είχε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας. Μάλιστα, το θέμα των πανάκριβων αποζημιώσεων είχε τεθεί τουλάχιστον δύο φορές σε αντίστοιχους υπουργούς κυβερνήσεων, ενώ είχε αναδειχθεί και στο πλαίσιο συσκέψεων για τα μεγάλα έργα υποδομών στην περιοχή.
Η πιο χαρακτηριστική ίσως αναφορά στο θέμα των απαλλοτριώσεων ειδικά της ΕΡΓΟΣΕ, είχε γίνει σε μια σύσκεψη φορέων του 2010 που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας. Εκεί είχαν γίνει αναφορές στις απαλλοτριώσεις της ΕΡΓΟΣΕ στο τμήμα Κιάτο – Ροδοδάφνη, όπου από τότε είχαν εκτιμηθεί στο ποσό των 400 εκατ. ευρώ, με εκτιμητές που έδιναν άλλο ποσό αποζημίωσης για τις ιδιοκτησίες που βρίσκονταν στην μια πλευρά της γραμμής και διαφορετικό ποσό για ιδιοκτησίες που βρίσκονταν την άλλη πλευρά της γραμμής.
Στην περίπτωση της Ολυμπίας Οδού, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων από την εκδίκαση των αποζημιώσεων στην Κορινθία, είχε λειτουργήσει πιεστικά προς την πλευρά του υπουργείου Υποδομών, προκειμένου να εγκρίνει τα ποσά που απαιτούσαν οι ιδιοκτήτες για να μην καθυστερεί η έναρξη των έργων.
Να σημειωθεί ότι πολλά από τα χρήματα που δόθηκαν για αυτές τις απαλλοτριώσεις, βάρυναν το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δηλ. τον κρατικό κορβανά, καθώς το ΕΣΠΑ δεν δικαιολογεί αποζημιώσεις άνω του 10% του προϋπολογισμού του έργου.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ – ΠΑΝΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
