Ο χάρτης της ανακύκλωσης στους δήμους της Ελλάδας- Η κατάσταση στην Αιτ/νία

Στον δρόμο της ανακύκλωσης βαδίζουν τα τελευταία χρόνια οι δήμοι της Ελλάδας, άλλοι με πιο γοργά άλλοι με πιο διστακτικά βήματα, υποχρεωμένοι πάντως πλέον να εντείνουν την προσπάθεια καθώς στη χώρα μας το 81% των απορριμμάτων εξακολουθούν να θάβονται.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ καταγράφει προσπάθειες τοπικών κοινωνιών, το επίπεδο που έχουν φτάσει – άλλοτε ικανοποιητικό άλλοτε όχι – και τις ανάγκες που έχουν για να γίνουν πιο αποτελεσματικές στον συγκεκριμένο τομέα.

Αφορμή στάθηκε το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που προσαρμόζει στην ελληνική νομοθεσία την κοινοτική οδηγία για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, καθώς και τη ρύθμιση θεμάτων του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης
Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις τροποποιείται το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση στην Ελλάδα, ενώ εισάγεται η αρχή «πληρώνω όσο πετάω».

Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται μεταξύ άλλων, η δυνατότητα στους ΟΤΑ Α’ βαθμού να προβαίνουν αυτοτελώς στην οργάνωση της εναλλακτικής διαχείρισης των δημοτικών τους αποβλήτων, ενώ με τις ρυθμίσεις του νέου θεσμικού πλαισίου προβλέπεται η παροχή κινήτρων και η επιβράβευση των ΟΤΑ με βάση τα αποτελέσματά τους.

Ξεκινώντας το ΑΠΕ-ΜΠΕ την ανίχνευση των βημάτων της ανακύκλωσης από τον ακριτικό Έβρο, χαρακτηρίζεται ως «ιδιαίτερα ικανοποιητικό το επίπεδο οργάνωσης της ανακύκλωσης στους δήμους του νομού». «Πρωτοπόρος στον τομέα της ανακύκλωσης» μπορεί να χαρακτηρισθεί η Περιφέρεια Κρήτης με τη Διαδημοτική Επιχείρηση Διαχείρισης Απορριμμάτων και τον Ενιαίο Σύνδεσμο Απορριμμάτων Κρήτης να έχουν αναλάβει δράση.

Στη Στερεά Ελλάδα, «το μεγάλο άνοιγα από τον εθνικό στόχο αποκαλύπτει και την ένταση της προσπάθειας ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση που θα πρέπει να καταβληθεί. Λιγότερο από το 10% των απορριμμάτων που παράγονται στην περιοχή οδηγούνται στην ανακύκλωση».

«Η διαχείριση των απορριμμάτων στον δήμο Λάρισας και κυρίως το θέμα της ανακύκλωσης, αποτελεί κεντρικό ζήτημα στην τοπική κοινωνία», ενώ στον Βόλο δηλώνουν «θετικοί και ανοιχτοί σε κάθε πρόταση για την προσαρμογή στη σύγχρονη μορφή ανακύκλωσης, αρκεί να έχουμε τα κατάλληλα μέσα». Σε Πελοπόννησο και Αιτωλοακαρνανία εντείνουν τις ενέργειες προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό ανακύκλωσης.

«Κάδους ανακύκλωσης απορριμμάτων στα σχολεία, ενίσχυση του στόλου απορριμματοφόρων, κάδους για ανακυκλώσιμα υλικά, καφέ κάδους για βιοαπόβλητα, οικιακούς κομποστοποιητές και απορριμματοφόρα αποκομιδής ανακυκλώσιμων υλικών, είναι μερικές από τις δράσεις ανακύκλωσης που έχουν ξεκινήσει ή βρίσκονται σε εξέλιξη στον δήμο της Κέρκυρας». Την ίδια στιγμή στη Ρόδο «προτεραιότητα αποτελεί για τον δήμο η ανακύκλωση υλικών και ήδη εδώ και δύο μήνες, η προσπάθεια έχει ξεκινήσει με ιδιαιτέρως θετικά αποτελέσματα».

Στην κορυφή της περιβαλλοντικής διαχείρισης απορριμμάτων βρίσκεται, τέλος, η Δυτική Μακεδονία ως «η μόνη περιφέρεια της χώρας που δεν έχει επιβαρύνει τον Εθνικό προϋπολογισμό με ούτε ένα ευρώ από τα πρόστιμα που συνήθως επιβάλλει το Ευρωπαϊκό δικαστήριο για παράνομες χωματερές, διάθεσης απορριμμάτων ή αποβλήτων».

Δηλώσεις των δημάρχων

Για το ιδιαίτερα ικανοποιητικό επίπεδο οργάνωσης της ανακύκλωσης στους δήμους του νομού Έβρου, τις πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει οι δημοτικές Αρχές προς την κατεύθυνση της ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και για το νέο σχέδιο νόμου για την ανακύκλωση που κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μιλούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήμαρχοι του Έβρου, εκτιμώντας πως «είναι προς τη σωστή κατεύθυνση» και ότι «πρέπει όλοι να συντείνουμε με συνεργασία στην υλοποίησή του».

«Μέγιστη» χαρακτηρίζει, ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, Βαγγέλης Λαμπάκης, τη σημασία που προσδίδει η δημοτική Αρχή στην ανάπτυξη της ανακύκλωσης. «Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι λειτουργεί εργοστάσιο ανακύκλωσης στην Αλεξανδρούπολη από το 2009. Προτεραιότητά μας αποτελεί η ανάπτυξη και περαιτέρω εξάπλωση της ανακύκλωσης, με στόχο την ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση των υφιστάμενων ποσοτήτων», αναφέρει χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας πως «η διαδικασία θα ολοκληρωθεί πλήρως με βάση το Τοπικό Σχέδιο διαχείρισης και κατασκευής της Μ.Ε.Α., οπότε θα προωθηθεί η διαλογή στην πηγή των απορριμμάτων».

«Η σημερινή δημοτική Αρχή πρωτοέφερε την ανακύκλωση στον δήμο Ορεστιάδας. Ξεκινήσαμε με τους μπλε κάδους και τώρα έχουμε κώδωνες συλλογής γυαλιού ενώ είμαστε ένας εκ των τριών δήμων της Περιφέρειας που κάνουμε χωριστή ανακύκλωση χαρτί-χαρτόνι στους κίτρινους κάδους», δηλώνει ακόμη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Βασίλης Μαυρίδης.

Μιλώντας για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο δήμος κάνει ιδιαίτερη μνεία στο πρόγραμμα της οικιακής κομποστοποίησης, το οποίο «έτρεξε αρχικά μέσω φορέων, συλλόγων και λίγων ιδιωτών σε 160 σημεία», ενώ αναφέρεται και στη «διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού για την ανακύκλωση πόρτα-πόρτα», στη διοργάνωσης της εκπαιδευτικής δράσης “Λούνα-Παρκ Ανακύκλωσης για την ευαισθητοποίηση των πολιτών και για να μάθουν τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι για την ιδέα της ανακύκλωσης” καθώς και για τις συνεχείς ενημερώσεις των επαγγελματιών στοn χώρο καφέ-εστίαση, για τη συλλογή γυαλιού».

Ο δήμαρχος Ορεστιάδας αναφέρεται και στις αντικειμενικές δυσκολίες που δυσχεραίνουν την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων όπως η έλλειψη προσωπικού και μηχανολογικού εξοπλισμού, ελλείψεις που «μας οδηγούν στο να μην επιτυγχάνουμε τη συχνότητα που θα θέλαμε στην αποκομιδή των ανακυκλώσιμων. Δυστυχώς, τα χέρια μας είναι δεμένα, δεν μπορούμε να κάνουμε προσλήψεις και αυτό έχει ως συνέπεια να μειώνονται τα δρομολόγια και αυτό να λειτουργεί αποτρεπτικά για κάποιους που βρίσκοντας γεμάτο τον μπλε κάδο, μπορεί να ρίξουν τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα σε άλλον».

Εκφράζει την εκτίμηση πως το νέο νομοσχέδιο «είναι προς τη σωστή κατεύθυνση» δεδομένου ότι «κι εμείς συμφωνούμε ότι πρέπει να πληρώνεις ανάλογα με το πόσο ρυπαίνεις» ωστόσο εκτιμά πως «δυστυχώς, αν και είναι πέρα από τη λογική μας, πρέπει να δοθούν κίνητρα μέχρι να καθιερωθεί η περιβαλλοντική ευαισθησία, γιατί χωρίς ένα οικονομικό αντίκρισμα δεν μπορείς να τους ευαισθητοποιήσεις όλους. Αυτή τη στιγμή αυτό μόνο είναι το κίνητρο και η δυνατότητα που θα δίνεται πλέον στους dήμους να διαχειρίζονται αυτόνομα τα ανακυκλώσιμα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση».

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις , η εξοικονόμηση ενέργειας και η μείωση του όγκου των υπόλοιπων στερεών αποβλήτων «που πρέπει να μεταφέρονται χιλιόμετρα μακριά, στον αδειοδοτημένο χώρο που βρίσκεται στην Κομοτηνή, διαδικασία που επιβαρύνει τις τσέπες των δημοτών», καθιστούν την ανάπτυξη της ανακύκλωσης κορυφαίο ζήτημα και για τον δήμο Διδυμοτείχου.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, Γιάννη Τοπαλούδη υπάρχει ανακυκλωτική συνείδηση και ο δήμος «ενημερώνει και προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τους δημότες μέσω της δημοτικής εφημερίδας και της ιστοσελίδας του. Κυρίως όμως, επικεντρωνόμαστε στα παιδιά, στους νέους, στους εκκολαπτόμενους αυριανούς ενεργούς πολίτες του δήμου, είτε μέσω των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που εφαρμόζονται σε όλα τα σχολεία, είτε μέσω δράσεων όπως το Λούνα Παρκ της Ανακύκλωσης, εκδήλωση που πραγματοποιείται την τελευταία διετία με τεράστια συμμετοχή μαθητών νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων της περιοχής μας».

Η ποσότητα των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων αυξάνεται συνεχώς την τελευταία τετραετία, σύμφωνα με τον κ. Τοπαλούδη. «Σήμερα αγγίζει το 30-40% επί του συνόλου των απορριμμάτων, περίπου 6.500 τόνοι ετησίως και πιστεύω ότι μπορούμε να φτάσουμε σε ποσοστά του μέσου όρου της Ε.Ε. που είναι περίπου στο 60%», αναφέρει χαρακτηριστικά.

ΑΜΠΕ-ΜΠΕ