Στο προσεχές μέλλον τα δρομολόγια των πορθμειακών γραμμών, όπως Πέραμα – Σαλαμίνα και Ρίο – Αντίρριο, θα γίνονται με ηλεκτρικά επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία. Δεν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά ένα πιθανό ενδεχόμενο, μιας και σε άλλες χώρες, όπως στη μακρινή Νορβηγία, έχουν ήδη δρομολογηθεί τέτοια πλοία με χιλιάδες επιβάτες.
Οι δυνατότητες της χώρας
«Με το σημαντικό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που διαθέτει, η Ελλάδα θα μπορούσε να ηγηθεί στον χώρο της σύγχρονης ναυτιλίας και ταυτόχρονα να αναπτυχθεί σημαντικά στον ναυτιλιακό χώρο» δήλωσε ο πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα κ. Jorn Gjelstad, μιλώντας σε ημερίδα με θέμα τα ηλεκτρικά πλοία, που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Hilton» και προέτρεψε τους ενδιαφερομένους να είναι τολμηροί και οραματιστές.
Όπως τονίστηκε στην ημερίδα, τα ηλεκτρικά οχηματαγωγά και επιβατηγά πλοία είναι ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Κατά τη διάρκειά της επισημάνθηκε ακόμη πως η Νορβηγία είναι πρωτοπόρος στην ανάπτυξη των «πράσινων λύσεων» εδώ και δεκαετίες και παράλληλα ειπώθηκε ότι η σκανδιναβική χώρα έχει ένα όραμα για την κίνηση πλοίων στα φιορδ της με μηδενικές εκπομπές αερίων ρύπων, το οποίο θα εφαρμοστεί μέχρι το 2026.
«Είμαστε υπερήφανοι που είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο που χρησιμοποίησε το πρώτο οχηματαγωγό πλοίο με υγρό φυσικό αέριο από το 2000. Ήμασταν επίσης οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν ένα φορτηγό πλοίο με σύστημα μπαταρίας το 2015 και αν όλα πάνε σύμφωνα με το πλάνο, η Νορβηγία θα είναι η πρώτη χώρα που θα χρησιμοποιήσει το πλοίο που θα λειτουργεί με υδρογόνο το 2021» είπε ο νορβηγός πρέσβης.
Αναφέρθηκε ακόμη πως όλο και περισσότερες χώρες που εξαρτώνται από τους θαλάσσιους φυσικούς πόρους και τον τουρισμό διαδραματίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των ναυτιλιακών βιομηχανιών τους.
«Η Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή απαιτεί να περιορίσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε 1,5 βαθμό. Αν θέλουμε να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, θα πρέπει όλοι να συμβάλουμε σε αυτό. Για αυτόν τον λόγο, η Νορβηγία έλαβε μέτρα για τη μεταρρύθμιση των παράκτιων και νησιωτικών μεταφορών, οι οποίες αποτελούν σημαντική πηγή εκπομπών αερίων» επισημάνθηκε.
Στην παρέμβασή του, ο κ. Gjelstad ανακοίνωσε επιπροσθέτως, μεταξύ άλλων, ότι σύντομα θα υπάρξει και μια ευκαιρία χρηματοδότησης για την «Μπλε Οικονομία» (Blue Growth).
Στο νέο πρόγραμμα για την Επιχειρηματική Καινοτομία των EEA Grants, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει εφέτος, οι εταιρείες μπορούν να λάβουν επιχορηγήσεις για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλιακή αγορά, στον τομέα της πράσινης ενέργειας καθώς και στην πληροφορική και στις τηλεπικοινωνίες.
Ο αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας, κ. Νεκτάριος Σαντορινιός, στην ομιλία του τόνισε ότι η εμπειρία της πρωτοπόρου Νορβηγίας πρέπει να αξιοποιηθεί από την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα προς όφελος των νησιών μας. Δήλωσε πως οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι κεντρικός στόχος της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής.
Για τον λόγο αυτόν, όπως δήλωσε, το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής υποστηρίζει τα πιλοτικά προγράμματα εξηλεκτρισμού αλλά και LNG και έχει ξεκινήσει τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου ώστε να δοθεί η δυνατότητα τόσο στα νησιά όσο και στα πλοία να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα μέσα από ενεργειακές κοινότητες.
Σχέδια και προτάσεις
Ο κ. Σαντορινιός λίγο αργότερα μιλώντας στο «Βήμα» επεσήμανε πως υπάρχει ενδιαφέρον για τέτοιες εφαρμογές, κυρίως για ενδονησιωτικές γραμμές, όπως για παράδειγμα στις Κυκλάδες, στην Ηγουμενίτσα – Κέρκυρα και στα Δωδεκάνησα. Και πρόσθεσε ότι υπάρχει θέληση για χρηματοδότηση τέτοιου είδους γραμμών και φαίνεται πως δίνεται αυτή η δυνατότητα, «αλλά και στο πλαίσιο των άγονων γραμμών θα μπορούσαμε να χρηματοδοτήσουμε τέτοιες γραμμές». Σημείωσε επιπλέον πως «οι αποστάσεις δεν είναι απαραίτητο να είναι στο σύνολό τους 20 μίλια αλλά μεταξύ λιμανιών και με έναν καλό συνδυασμό φόρτισης ανά λιμάνι να μπορέσεις να έχεις τέτοιες συνδέσεις». Πρότεινε ακόμη τη συνεργασία μεταξύ λιμένων και Δημοσίου και να υπάρχουν προτάσεις χρηματοδότησης που θα περιλαμβάνουν και τις υποδομές των λιμανιών και την κατασκευή τέτοιων πλοίων. «Θα θέλαμε να κατευθυνθούμε προς τα εκεί γιατί η οικολογία είναι και οικονομία» είπε χαρακτηριστικά.
Η πολύτιμη εμπειρία της χώρας των φιόρδ
«Το Βήμα» βρέθηκε στην ημερίδα και συνομίλησε με τον κ. Edmund Tolo,sales manager των ναυπηγείων Fjellstrand, και τον κ. Οle Andre Aa, sales engineer των ναυπηγείων Brodrene Aa. Στο Fjellstrand κατασκευάστηκε το 2015 το πρώτο ηλεκτρικό φέρι ενώ στο δεύτερο ναυπηγείο σε ένα μικρό χωριό στη Δυτική Νορβηγία κατασκευάστηκαν τα πρώτα υβριδικά σκάφη για να απολαμβάνουν το τοπίο τουρίστες, τα βραβευμένα «Vision of the Fjords» και «Future of the Fjords».
Όπως μας είπαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης που είχαμε μαζί τους, η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα με τη Νορβηγία ως προς τις εκπομπές ρύπων που προέρχονται από τα επιβατηγά πλοία, και τα ηλεκτρικά φέρι είναι μια πολύ καλή λύση για να περιοριστεί. Πώς υποδέχθηκαν όμως οι Νορβηγοί το πρώτο ηλεκτρικό φέρι; Ο κ. Τόλο μας είπε πως όταν το άκουσαν έβαλαν τα γέλια αλλά «όταν τους εξηγήσαμε πώς λειτουργεί και το είδαν όταν έκανε τα δρομολόγια πείστηκαν για τη χρησιμότητά του γιατί λειτουργεί 100% με βάση την πράσινη ενέργεια».
Τόσο στην ημερίδα όσο και στη συζήτηση ανέφεραν ως παράδειγμα την πορθμειακή γραμμή Πέραμα – Σαλαμίνα λέγοντας πως είναι πυκνοκατοικημένες και επιβαρυμένες περιβαλλοντολογικά, οπότε θα ήταν καλή ιδέα η δρομολόγηση ενός τέτοιου επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου.
Πώς θα πείσουν όμως τους πλοιοκτήτες να επενδύσουν σε τέτοιου είδους πλοία; Μας ανέφεραν ότι αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση γιατί οι περισσότεροι εξ αυτών εκφράζουν επιφυλάξεις και είναι φυσικό αυτό όταν εμφανίζεται κάτι νέο στην αγορά, ωστόσο θα πειστούν στη συνέχεια γιατί έχουν ήδη δρομολογηθεί τέτοια πλοία τα οποία «εμπιστεύονται» οι επιβάτες. Όσο για το κόστος κατασκευής, επεσήμαναν πως ναι μεν είναι υψηλό, αλλά γίνεται απόσβεση σε μεγάλο ποσοστό λόγω της «ενέργειας» που χρησιμοποιούν. Και πρόσθεσαν: «Αν δεν επενδύσουμε τώρα στην εναλλακτική τεχνολογία, η εποχή θα μας ξεπεράσει και δεν θα μπορέσουμε να ακολουθήσουμε».
Ο αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής του Τομέα της Μελέτης Πλοίου και Θαλασσίων Μεταφορών της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών (ΝΜΜ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) κ. Δημήτρης Λυρίδης, ο οποίος ήταν και ο συντονιστής της εκδήλωσης, παρουσίασε τη χαρτογράφηση των παράκτιων συνδέσεων στην Ελλάδα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «πιλότο» για τον εξηλεκτρισμό, τις δυνατότητες και τα προβλήματα, καθώς και την εμπειρία του από τον εξηλεκτρισμό του πρώτου λιμανιού στην Ελλάδα, στην Κυλλήνη.
