Ο Χέγκελ κάνει κάπου την παρατήρηση, πως όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα παρουσιάζονται, σαν να πούμε, δύο φορές. Ξέχασε να προσθέσει, τη μια φορά σαν τραγωδία, την άλλη σαν φάρσα.
ΑΡΘΡΟ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: Κώστα Διον. Κορδάτου*
Σε εποχή δυστοπίας, μετά και τα αλλεπάλληλα Lookdown της πρωτόγνωρης αντι-υγειονομικής «προστασίας» του πληθυσμού, η δημοτική αρχή Αγρινίου, ακλουθώντας το σχέδιο των πεζοδρομήσεων-μονοδρομήσεων των προηγούμενων δημοτικών αρχών, επιμένει να προχωρήσει το πρόγραμμα της δήθεν…(!) Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης «Δυτική Ελλάδα 2014 – 2020» αλλά Δυτ. Ελλάδα είναι μόνο για το κέντρο της πόλης του Αγρινίου!
Αποκλείοντας τις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου Αγρινίου, τουλάχιστο αυτές που έχουν άμεση σύνδεση με την πόλη του Αγρινίου, αλλάζουν μόνο κάθε φορά τα πλακάκια και με αποσπασματικό τρόπο και με περίσσιο ανορθολογισμό, κάνουν νέες πεζοδρομήσεις οδών στην ίδια ρώτα, που απέτυχαν οι προηγούμενες δημοτικές αρχές. Εγκλώβισαν τον κεντρικό αστικό ιστό της πόλης του Αγρινίου με θεωρίες περί προτεραιότητας διέλευσης των πεζών, όταν οι κάτοικοι πλέον δεν επισκέπτονται το εμπορικό κέντρο για πολλούς λόγους. Δημιουργούν έτσι αναπόδραστα όρια σε κάθε εμπορική και κοινωνική δραστηριότητα. Με το πρώτο κυκλοφοριακό σοκ, της «αποκάλυψης» των άστοχων παρεμβάσεων που έχουν δρομολογηθεί, δημιούργησαν τον δικαιολογημένο προβληματισμό και το αίσθημα κυκλοφοριακής «απρέπειας» στους δημότες συνολικά του δήμου.
Στη κανονική λειτουργία της πόλης, θα φανούν τα νέα κυκλοφοριακά και λειτουργικά προβλήματα, διαχείρισης του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου της πόλης, αν και χρόνια τώρα οι πολίτες ζουν το βάσανο του αλαλούμ που υπάρχει.
Τους δρόμους της πόλης, ως συνέχεια του αποκλεισμού κυρίως του κέντρου, τους έβαψαν με έντονο χρώμα ως η αναγγελία του ερχομού του «μεταμοντέρνου» σε βάρος του παλιού, που για τους περισσότερους ενοίκους (διαχρονικά) της Χαρ. Τρικούπη, θεωρείτε βάρος, ότι θυμίζει παλιό Αγρίνιο. Το έργο θα ολοκληρωθεί, ακούγεται με την τοποθέτηση πλακών, επί του οδοστρώματος!
Χωρίς διάθεση στείρας αντιπολίτευσης αλλά με στόχο να βοηθήσουμε να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος επί αυτού του σοβαρού θέματος για την ποιότητα ζωής των κατοίκων, παρεμβαίνουμε, διότι το θέμα του κυκλοφοριακού προβλήματος δεν είναι τόσο απλό, όσο φαίνεται, επηρεάζει μια σειρά λειτουργίες στη πόλη, που θέλουμε με το παρόν να τις αναδείξουμε.
Καθρέφτης μιας πόλης είναι οι πολίτες και το επίπεδο ευημερίας τους. Η κυκλοφοριακή «απορύθμιση» το 2000-2002, έτυχε «άκριτα» της αποδοχής αρκετών συμπολιτών, χωρίς όμως να είχαν αξιολογηθεί οι επιπτώσεις στην ίδια τη πόλη και στους κατοίκους της.
Απέναντι στο φαραωνικό «όραμα» της τότε δημοτικής αρχής, στάθηκε μια χούφτα συνδημοτών, που αντιμετωπίστηκαν ως «σαμποτέρ» της πόλης και γι’ αυτό μετέπειτα κυνηγήθηκαν! Στις αλόγιστες και οριζόντιες μονοδρομήσεις – πεζοδρομήσεις, που δεν προσέδωσαν σχεδόν τίποτε σε κανέναν τομέα στη πόλη, και τότε αντιπαρατέθηκαν οι αντιλήψεις των οπαδών του «Σολέρι», που διεκδικούν, μονοσήμαντα, κατ’ αρχάς τις ελεύθερες επιφάνειες που «κλέβει» από τους πολίτες το αυτοκίνητο, και η άποψή του ορθολογικού ρεαλισμού, που έχει ως αφετηρία της σκέψης την ιδέα ότι ο φυσικός και ο δομημένος χώρος της πόλης μπορούν και πρέπει να «συνεργάζονται» και να αλληλεπιδρούν με τον άνθρωπο σε ένα ενιαίο σύστημα, αποκλείοντας κάθε είδους σπάταλες και αντιλειτουργικές πολεοδομικές κ.α υποδομές, που αποκλείουν εξ ορισμού τα Ι.Χ. από τον αστικό ιστό.
Η σημερινή δημοτική αρχή, προφανώς, οπαδός της πρώτης άποψης, ότι για άλλα τα κακά και τα ανάποδα στη πόλη φταίει το μέσω και όχι αυτοί που ρυθμίζουν τη χρήση του μέσου! Προχώρησε σε μια άκυρη παρέμβασή της, με το οριστικό κλείσιμο του κέντρου της πόλης, επιβάλλοντας ένα ιδιότυπο κοινωνικό lockdown, που θα προβεί για μια ακόμη φορά μοιραίο για όλους, όσο αυτές οι πρακτικές θα γίνονται «σιωπηρά» αποδεχτές..
Η διαχείριση του δημόσιου χώρου και της κυκλοφορίας των οχημάτων ανάμεσα σε ανθρώπους είναι ένα από τα μεγάλα ζητούμενα στον σύγχρονο κόσμο του καταναλωτικού παροξυσμού. Αντί για χώροι ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού της κοινωνικότητας, αυτοί συρρικνώνονται, εξαφανίζονται ή δεν προβλέπονται καν στα νέα σχέδια οικιστικής ανάπτυξης της πόλης, όπως στο Αγρίνιο. Οι πλατείες και οι δρόμοι μετατρέπονται σε μεγάλα «ενυδρεία», σε ουδέτερους και άνευρους χώρους, χωρίς πράσινο, χωρίς το υγρό στοιχείο. Αυτοί οι χώροι τώρα κλείνουν οριστικά. Εκεί που πρέπει να σφυρηλατείται, ιδιαίτερα στις μέρες μας, ο νέος κοινωνισμός και η αλληλεγγύη των δημοτών, τώρα γίνονται αφιλόξενοι χώροι. Στο όνομα του περιορισμού ή και εξαφάνισης του αυτοκινήτου από την πόλη, αν και ακούγεται εύηχα, για την δήθεν ασφαλή διέλευση των πεζών στο Αγρίνιου, λόγω της «άναρχης» οικοδόμησης της πόλης, φαντάζει, ως σύγχρονη τυραννία! Παράλληλα οι οπαδοί της «πεζοπορίας» και εντός της πόλης δεν προτείνουν, ούτε προβλέπονται ανάλογες υποδομές ήπιας διαχείρισης της κυκλοφορίας. Δεν υπάρχουν επί παραδείγματι πέριξ της πόλης βιοτεχνική ζώνη, στεγασμένες λαϊκές αγορές, πρόβλεψη μιας ήπιας τροφοδοσίας των καταστημάτων, τοπική δημόσια συγκοινωνία, περιφερειακά παρκινγκ, είσοδοι-έξοδοι πόλεως, υπερτοπικοί περιφερειακοί δρόμοι, ορθολογική κατανομή των σχολικών μονάδων και υπηρεσιών κ.α.
Το κεντρικό σημείο αναφοράς της πόλης, «διαχέεται» προς την εξώπολη, προς τέρψη της νέα πολυεθνικής αγοράς. Ενώ και σε αυτές τις περιοχές συναντάμε έναν νέο κυκλοφοριακό χάος, έλλειψη δημόσιων χώρων (πλατείες, παιδικές χαράς, αθλητικοί χώροι), παρά μόνο όλα περιορίζονται εντός του ιδιωτικού χώρου. Οι συνεχείς παρεμβάσεις με τα δομικά υλικά δεν προσδίδουν κάποια ταυτότητα στο Αγρίνιο, αντίθετα αλλοιώνονται καθημερινά τα όποια κοινωνικά, ιστορικά, αρχιτεκτονικά, οικιστικά και εμπορικά στοιχεία της. Αυτή τη συλλογική μνήμη, αυτόν το δεσμό των κατοίκων, αυτές τις ανθρώπινες σχέσεις είναι που η «νέα» αρχιτεκτονική» της πόλης έχει «εξαφανίσει». Αντίθετα με τις σύγχρονες πόλεις που διακρίνονται και από τα ανοιχτά δεδομένα, τις συνέργειες και τη βιωσιμότητά τους. Ο συλλογικός άνθρωπος πρέπει να είναι το ζητούμενο, καθώς και η ποιότητα ζωή του στα επόμενα δύσκολα χρόνια που έφτασαν.
Τελικά ποιος ο στόχος αυτών των κυκλοφοριακών παρεμβάσεων;
Είναι γνωστό ότι οι πεζοδρομήσεις σε πόλεις, που αστικοποιήθηκαν βίαια τα τελευταία 20-30, χρόνια συρρικνώθηκαν οι χωρικές συντεταγμένες των δημόσιων-κοινωνικών χώρων με αποτέλεσμα η ζωή των κατοίκων να υποβαθμίζεται. Παντού διακρίνεται το τσιμέντο και οι πλάκες, ατάκτως ειρημένα, κατατρώγοντας το φυσικό περιβάλλον και υποβαθμίζοντας συνεχώς την ποιότητα ζωής. Μετατρέπουν τους δημότες σε πελάτες των κακών δημοτικών υπηρεσιών Ζούμε το «βασίλειο» των της τσιμεντοποίησης των πάντων.
Η δημοτική αρχή έχει εγκλωβιστεί σε ανορθολογικές, καταστροφικές πεζοδρομήσεις, εφήμερες, μη σεβόμενες τις ανάγκες της αναγκαστικής συμβίωσης κυκλοφορίας πεζών – οχημάτων και της ανεμπόδιστης χρήσης – επιβίωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Εμπόδια ανελαστικά – τοποθετήθηκαν, στον πολεοδομικό ιστό της πόλης, κουρασμένο και ατάκτως σχεδιασμένων από γεννήσεών του, που εμποδίζουν τα εργαλείων για τη ζωή, τη συντήρηση και το θάνατο των κτιρίων που δίνουν την όψη μιας σύγχρονης πόλης που σέβεται την ιστορία της.
Η διάθεση ευρωπαϊκών πόρων προς την τοπική αυτοδιοίκηση για την Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ), της πόλης του Αγρινίου, χωρίς βέβαια ολοκληρωμένο σχεδιασμό, και λειτουργική εφαρμογή του όλου εγχειρήματος, , δεν πρέπει δημοτική αρχή ότι με αυτόν τον «αμφίσημο» τρόπο να δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη ζωή των κατοίκων. Επί παραδείγματι τι σχέση έχουν οι πεζοδρομήσεις με τον επιζητούμενο απ’ όλους, περίπατο στο δημοτικό πάρκο;
Όταν μάλιστα οι περιφερειακές ενότητες, που εντάχθηκαν βιαίως, στον «Καλλικρατικό» δήμο Αγρινίου, είναι χρήσιμες μόνο για τους δημοτικούς κ.α. φόρους και ως πληθυσμιακό δεδομένο για τις διάφορες εισροές ευρωπαϊκών πόρων. Όταν πρόκειται όμως για κατανομή πόρων και αναπτυξιακών προγραμμάτων είναι «χωριά» και δεν δικαιούωται; Ωραία πλαίσια στήριξης διαπραγματεύεται έκανε το πολιτικό και αυτοδιοικητικό σύστημα της χώρας, από τους «εταίρους…» μας;
Βέβαια υπάρχουν και οι απόψεις περί του ορθού των πεζοδρομήσεων στην πόλη, αλλά όλα εκ του αποτελέσματος κρίνονται.
Οι νέες κυκλοφοριακές αλλαγές στο Αγρίνιο σαν από καιρό αποφασισμένες, ήρθαν να «στραγγαλίζουν» οριστικά το κέντρο της πόλης. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις της σημερινής δημοτικής αρχής Αγρινίου, γίνονται, χωρίς να προηγηθεί κάποιος διάλογος με την τοπική κοινωνία και τους φορείς και προπαντός χωρίς κάποια στοιχειώδη επιστημονική – κοινωνική αποτίμηση των όποιων συνεπειών στη πόλη, των προηγούμενων οδυνηρών κυκλοφοριακών παρεμβάσεων.
Το όλο εγχείρημα σήμερα θυμίζει την αντίστοιχη συζήτηση του 2001-2002, με τις τυφλές και αποσπασματικές πεζοδρομήσεις στην πόλη του Αγρινίου, εποχή που τα πλακάκια αποκτούσαν αξία στη ζωή μας και εμείς ως συλλογικότητα με τις όποιες δυνάμεις μας σταθήκαμε απέναντι σε εκείνο το ρεύμα, που αναζητούσε κάτι άλλο πέρα από τη στασιμότητα. Αποδείχθηκε όμως στην πράξη ότι το μεγα-έργο των πεζοδρομήσεων ήταν «άνθρακας ο θησαυρός»
Μόνο η «Πρωτοβουλία Πολιτών» αντέδρασε, ενώ οι περισσότεροι είχαν συνταχθεί με το φαραωνικό έργο του τότε δημάρχου, που τα αποτελέσματα τα βιώνουμε καθημερινά, σε μια πόλη χωρίς προσανατολισμό, χωρίς μια σοβαρή διαχείριση του καθημερινού εσωτερικού κυκλοφοριακού φόρτου.
Το Αγρίνιο ίσως να είναι η μοναδική πόλη στο μέγεθός της, που στερείται κεντρικής εισόδου και εξόδου και άμεσης πρόσβασης στους νέους αυτοκινητόδρομους. Οι πόλεις στην αρχαιότητα κτίζοντας προς ανατολάς και όχι προς τον νότο που οδηγήθηκε το Αγρίνιο για συγκεκριμένα συμφέροντα.
Οι υπερβολικές μονοδρομήσεις στη διαχείριση της καθημερινής κυκλοφορίας τροχοφόρων οχημάτων, της στάθμευσης των οχημάτων, καθώς και της διέλευσης των πεζών, οι γενικευμένου τύπου πεζοδρομήσεις αντιδιαστέλλουν τον σκοπό του όλου εγχειρήματος. Γιατί απλά δυσκολεύουν την κίνηση όλων και δεν εξισορροπούν και με παράλληλες παρεμβάσεις του κυκλοφοριακό φόρτο εντός της πόλης.
Η στένωση των κεντρικών οδών επιτείνουν τα προβλήματα με αποτέλεσμα να μην είναι λειτουργικοί, ακόμα και για τα υπηρεσιακά ειδικά οχήματα άμεσης ανάγκης!
Πεζόδρομοι ασύνδετοι, μεταξύ τους, χωρίς να περιλαμβάνουν κάποιο φυσικό στοιχείο ή θεματική ενότητα, όπως περιβάλλον – φυσικό τοπίο (πάρκο), ιστορικές διαδρομές, παλιά πόλη, χωρίς τελικά να κυριαρχεί το υγρό στοιχείο στη πόλη του νερού!
Και οι νέοι πεζόδρομοι που κοκκίνισαν την άσφαλτο δεν υπηρετούν κανένα στόχο, ούτε την μείωση της κίνησης των αυτοκινήτων (έχουν οδηγηθεί στα διάφορα στενά) π.χ. οδούς Καψάλη, Ίσκου, Παπαφώτη κ.λ.π. αλλά ούτε και την διευκόλυνση των πεζών. Αφενός διότι δεν έχει κανέναν λόγο πλέον ο κάτοικος του Αγρινίου να περιδιαβεί το κέντρο της πόλης, και αφετέρου δε ότι έχουν μεγαλώσει οι αποστάσεις, και καταστούν αδύνατη την πρόσβαση σε εμπορικούς χώρους και υπηρεσίες…
Την πεπατημένη ζήλεψε και το Αγρίνιο. Παντού «ατάκτως ειρημένα» δομικά υλικά, όλα αφημένα στα συμφέροντα της αντιπαροχής. Η μεγάλη ευκαιρία να αλλάξει όψη το κέντρο της πόλης του Αγρινίου, που χάθηκε ήταν η ανακατασκευή της κεντρικής πλατείας, όπου αντί να αλλάξουν πλακάκια, θα έρεπε οι παρεμβάσεις να κατατείνουν σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Αντί αυτής της νέας αντίληψης, έκλεισαν οριστικά την πλατεία, αποκόβοντας την πόλη σε νότιους και βόρειους.
Τα νέα κυκλοφοριακά μέτρα του Δήμου Αγρινίου, χωρίς μελέτη, συνεχίζει την κοινωνική από…ρύθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και εν γένει των δημοτών, όσο για επισκέπτες στην πόλη δεν γίνεται καν λόγος. Η απομόνωση της πόλης συνεχίζεται. Το ιστορικό κέντρο της καταργείται, μετατρέπεται σε ένα κακοαντιγραμμένο ενυδρείο με πολλά στολίδια και χρώματα.
‘Όλο αυτό το διάστημα, εκτός κάποιων “φωνών” πολιτών, απουσιάζουν οι φορείς και οργανωμένες παρεμβάσεις για το μέλλον της πόλης. Η κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή μεταφέρθηκαν στην «εξώπολη», σε ιδιωτικούς χώρους. Χωρίς δημόσιους χώρους αλλά με πλαστικά παιδοφυλακτήρια, που θα προσφέρουν έναντι αμοιβής οι ιδιώτες, στον προθάλαμο των πολυκαταστημάτων τους.
Οι μικροβελτιώσεις που πιθανώς να επιδιώκονται, δεν θα οδηγήσουν πουθενά, όπως αποδείχθηκε από τις προηγούμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις του «Καίσαρα», αλλά αντίθετα δημιουργούν ανακυκλούμενα αδιέξοδα. Το κυκλοφοριακό μιας πόλης πρέπει να είναι συνυφασμένο με τις ανάγκες των πολιτών, της ολόπλευρης και ισόρροπης λειτουργία της.
Πέραν τούτου, το έργο προφανώς, κατ’ αντιγραφή του “Μεγάλου Περιπάτου” της Αθήνας, διαπνέεται από μια συγκεκριμένη φιλοσοφία: την απομάκρυνση από το Κέντρο της μικρομεσαίας εμπορικής δραστηριότητας και τη δημιουργία ενός είδους ιδιωτικού «City».
Με μια έννοια, αποτελεί στο αρχιτεκτονικό και χωροταξικό επίπεδο την διάλυση του κέντρου αναφοράς της πόλης, κατάργηση των κοινωνικών εκδηλώσεων και συναθροίσεων, στο όνομα του ελεύθερου περιπάτου των πεζών. Ακόμα και οι δημοτικοί φόροι από τα τραπεζοκαθίσματα δεν θα υπάρχουν, διότι έπαψαν πλέον οι Αγρινιώτες να επισκέπτονται το κέντρο της πόλης.
Προσωπικά, διαφωνώ με αυτόν το στρατηγικό στόχο, που οι ευρωπαίοι τεχνοκράτες εκπορεύουν και υλοποιούν «αμάσητα» οι τοπάρχες, απαξιώνουν την αξία στο μικρό, είτε αυτό είναι το γειτονικό σχολείο είτε παντοπωλείο είτε η γειτονιά, διότι θέλουν την αποξένωση και την καταστροφή των ανθρώπινων σχέσεων. Αυτή η άκριτη τεχνοκρατική ουδετεροποίηση των πόλεων περνά και από τις γενικευμένες πεζοδρομήσεις, χωρίς κάποια θεματολογία αλλά μόνο για την αποκοπή της ήπιας κυκλοφορίας, που έπρεπε να προβλέπεται στην περίπτωση του Αγρινίου.
Αλήθεια υπάρχει τοπική Κοινότητα Αγρινίου; Αν υπάρχει, θέλουμε να ρωτήσουμε την κ. Πρόεδρο (που δεν γνωρίζουμε εάν συνεδριάζει το συμβούλιο, που και πότε), εάν υπέγραψε κάποια βεβαίωση εκτέλεσης του έργου ή ρωτήθηκε ποτέ ή ακόμα και αν συμφώνησε και πότε μας ενημέρωσε ως Πρόεδρος της Κοινότητας της έδρας του Δήμου, στα πλαίσια των άρθρων 53ια, 142, 146, 200 παρ.6, 216 Ν. 4412/2016.
Προσκαλούμε τον κ. Δήμαρχο Αγρινίου να ανοίξει τη συζήτηση οργανωμένα για να ακουστούν και άλλες απόψεις στο θέμα, πριν οδηγηθούμε σε οριστικό κυκλοφοριακό «Lockdown», ως πόλη. Δεν μας αναλογεί η πόλη που φτιάξανε – οφείλουμε να συνεχίσουμε να αγωνιούμε και να διεκδικούμε τη πόλη που θέλουμε και μπορούμε να ζούμε εμείς και τα παιδιά μας. Η Δημοτική αρχή οφείλει χωρίς «εγωισμούς» να αναδιατάξει τις προτεραιότητές της για τον ενιαίο Δήμο Αγρινίου αν θέλει πράγματι και επιδιώκει την κοινωνική συνοχή με προοπτική μια πανδημοτική ισοπολιτεία.
Η απαξίωση της πόλης του Αγρινίου, που ζούμε και δραστηριοποιούμαστε, δεν έγινε ξαφνικά, συντελείται σιγά – σιγά, μέρα με τη μέρα, στα «μουλωχτά» στις περισσότερες περιπτώσεις. Αν οι πολίτες της αδιαφορούν, δεν διαμαρτύρονται και αποδέχονται τετελεσμένα γεγονότα, η διαδικασία της απαξίωσης επιταχύνεται, η ζωή στη πόλη γίνεται πιο δύσκολη και αρχίζει η εγκατάλειψή της.
«Τίποτα δεν έχει αξία αν δεν έχει χρησιμότητα!»
Κ. Μάρξ
* Ο Κώστας Διον. Κορδάτος, είναι καθηγητής Μηχανολόγος, μέλος Δ.Σ. Β’ ΕΛΜΕ Αιτωλ/νίας & Πρόεδρος ΠΕΤΕΕΜ-ΣΕΛΕΤΕ. Ήταν υποψήφιος Δήμαρχος Αγρινίου το 2002 με την αδέσμευτη κίνηση « Δημοτική Πρωτοβουλία Πολιτών», έλαβε το 2.87% των ψήφων στα πλαίσια του Καποδιστριακού Δήμου Αγρινίου
