Πανελλαδικές 2022: Προτεινόμενα θέματα και απαντήσεις στα Λατινικά

Παρακάτω μπορείτε να δείτε προτεινόμενο θέμα για το μάθημα των Λατινικών προσανατολισμού ΓΕΛ συνεργασία με το φροντιστήριο Ορόσημο.

Α. ΚΕΙΜΕΝΑ :

(1) Speremus quae volumus, sed feramus quod acciderit; arbitremur denique corpus virorum fortium magnorumque hominum esse mortale, animi vero motus et virtutis gloriam sempiternam esse.

…………………………………………………………………………………………………………………………….

(2) Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur; tum se dolori dabat et paulo post siccis oculis redibat. Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem;

……………………………………………………………………………………………………………………………..

(3) Caesaris multum interfuit corvum emere ; itaque viginti milibus sestertium eum ēmit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem.

…………………………………………………………………………………………………………………………….

(4) Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam.

Να μεταφράσετε τα κείμενα 2 και 4.

Μονάδες 20

2. Να απαντήσετε στα παρακάτω γραμματικά ζητούμενα :
α.

i. corpus : την αιτιατική πληθυντικού

ii. virorum : την κλητική ενικού

i. motus : τη δοτική ενικού

ii. partibus : τη γενική πληθυντικού

iii. navem : την αφαιρετική ενικού

iv. sestertium : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

Μονάδες 6

β.

i. magnorum : το επίρρημα στο θετικό βαθμό

ii. diu : τον ίδιο τύπο στον υπερθετικό βαθμό

iii. multum : τον ίδιο τύπο στο συγκριτικό βαθμό

iv. bene : την αφαιρετική ενικού στο θηλυκό του επιθέτου στο

συγκριτικό βαθμό

Μονάδες 4

γ.

i. volumus : το τρίτο ενικό πρόσωπο στην υποτακτική του Ενεστώτα

ii. egrediebatur : το απαρέμφατο του Μέλλοντα (υπόψιν το υποκείμενο)

iii. redibat : την αιτιατική του γερουνδίου

iv. occiso : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο στην οριστική του

Παρακειμένου στην άλλη φωνή

v. proponebam : το πρώτο ενικό πρόσωπο στην οριστική του

Συντελεσμένου Μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται

vi. colendo : την αφαιρετική του σουπίνου

Μονάδες 6

στ. Animum et mentem meam conformabam : Να μεταφέρετε τους κλιτούς τύπους της παραπάνω πρότασης στον άλλο αριθμό, ώστε η πρόταση που θα προκύψει να είναι νοηματικά αποδεκτή.

Μονάδες 4

3.α. Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε συντακτικά τις απρόθετες αφαιρετικές του 2ου κειμένου και τις απρόθετες γενικές του 3ου κειμένου.

Μονάδες 6

3.β. Στις ακόλουθες προτάσεις να διαγράψετε το σκέλος που έχει συντακτικό λάθος :

I. sempiternam : είναι επιθετικός προσδιορισμός ή κατηγορούμενο στο «gloriam»;

II. emere : το απαρέμφατο είναι αντικείμενο ή υποκείμενο στο «interfuit»;

III. ut corvum doceret parem salutationem : η δευτερεύουσα πρόταση είναι τελική ή βουλητική;

IV. cupidus : είναι παράθεση ή επεξήγηση στο «ego»;

Μονάδες 4

3.γ. … cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam : Να εφαρμόσετε τη γερουνδιακή έλξη και να δηλώσετε αν είναι υποχρεωτική ή προαιρετική.

Μονάδες 5

4.α. Quas ego semper mihi proponebam : Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

Μονάδες 5

4.β. Romam : Να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε το παραπάνω ουσιαστικό να δηλώνει στάση σε τόπο και απομάκρυνση.

Μονάδες 2

4.γ. Tum se dolori dedit : Να αντικαταστήσετε την παραπάνω πρόταση με την παθητική ισοδύναμή της.

Μονάδες 3

4.δ. contra Claudium : Να δηλώσετε την ίδια επιρρηματική λειτουργία με έναν άλλο τρόπο.

Μονάδες 2

4.ε. Cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent : Να αντικαταστήσετε τον ιστορικό ή διηγηματικό «cum» με έναν άλλο σύνδεσμο και να κάνετε τις αναγκαίες αλλαγές στην παραπάνω πρόταση, χωρίς να αλλάξει η συντακτική λειτουργία της.

Μονάδες 3

5. Να εντοπίσετε στα κείμενα τις λέξεις που σχετίζονται ετυμολογικά με τις εξής νεοελληνικές :

α) μπουνάτσα :

β) νεώριο :

γ) ντοκουμέντο :

δ) νηνεμία :

ε) μοτέρ :

Μονάδες 10

Απαντήσεις

Α.

(2) Έπειτα, όταν τα δάκρυά της, που για πολλή ώρα συγκρατούσε, νικούσαν και ξεσπούσαν, έβγαινε έξω· τότε παραδινόταν στη θλίψη και λίγο αργότερα επέστρεφε με τα μάτια στεγνά. Ο Σκριβωνιανός είχε στασιάσει στην Ιλλυρία ενάντια στον Κλαύδιο· ο Παίτος είχε πάει με το μέρος του και, αφού σκοτώθηκε ο Σκριβωνιανός, οδηγούνταν σιδεροδέσμιος στη Ρώμη. Επρόκειτο να επιβιβαστεί (ή: ν’ ανέβει) σε πλοίο·

…………………………………………………………………………………………………………………………….

(4) Αυτές εγώ, επιθυμώντας να διοικήσω και να διαχειριστώ σωστά την πολιτεία, έβαζα πάντα μπροστά μου ως παράδειγμα. Με το να λατρεύω και να αναλογίζομαι (ή: σκέφτομαι) τους διακεκριμένους άνδρες, διέπλαθα (ή: διαμόρφωνα) την ψυχή και το νου μου.

Μονάδες 20

2.
α)

i. corpus : corpora

ii. virorum : vir

iii. motus : motui (motu)

iv. partibus : partium

v. navem : nave / navi

vi. sestertium : sestertii

Μονάδες 6

β)

i. magnorum : magnopere / magno opere

ii. diu : diutissime

iii. multum : plus

iv. bene : meliore

Μονάδες 4

γ)

i. volumus : velit

ii. egrediebatur : egressuram esse

iii. redibat : redeundum

iv. occiso : occidistis

v. proponebam : proposuero

vi. colendo : cultu

Μονάδες 6

δ)

i. feramus : fer

ii. cohibitae : cohibēre

iii. redibat : redi

iv. fuerat : es Μονάδες 4

ε) Tum nos dolori dabimus.

Tum vos dolori dabitis.

Tum se dolori dabunt. Μονάδες 6

στ) Animos et mentes / mentis nostras conformabāmus.

Μονάδες 4

3.α.

paulo : αφαιρετική του μέτρου (ή της διαφοράς) στο «post».

oculis : αφαιρετική του τρόπου στο ρήμα «redibat».

siccis : κατηγορηματικός προσδιορισμός στο «oculis».

Scriboniano : υποκείμενο στη γνήσια αφαιρετική απόλυτη (χρονική) μετοχή «occiso».

Caesaris : γενική του ενδιαφερόμενου προσώπου στο απρόσωπο ρήμα «interfuit».

sestertium : γενική του περιεχομένου (ή διαιρετική) στο «milibus». Μονάδες 6

3.β.

I. sempiternam : είναι επιθετικός προσδιορισμός ή κατηγορούμενο στο «gloriam».

II. emere : το απαρέμφατο είναι αντικείμενο ή υποκείμενο στο «interfuit».

III. ut corvum doceret parem salutationem : η δευτερεύουσα πρόταση είναι τελική ή βουλητική.

IV. cupidus : είναι παράθεση ή επεξήγηση στο «ego».

Μονάδες 4

3.γ. … cupidus bene gerendae et administrandae rei publicae ® προαιρετική γερουνδιακή έλξη (απρόθετες γενικές γερουνδίων με αντικείμενο σε αιτιατική).

Μονάδες 5

4.α. Quae a me semper mihi proponebāntur.

Μονάδες 5

4.β. Romae ® στάση σε τόπο

Romā ® απομάκρυνση.

Μονάδες 2

4.γ. Tum dolori data est.

Μονάδες 3

4.δ. contra Claudium ® adversus Claudium

® in Claudium

® cum Claudiō.

Μονάδες 2