Τo καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων, δηλαδή της βασικής εισοδηματικής στήριξης που παρέχεται στους αγρότες ως αντιστάθμισμα των δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών που παρέχουν, περιλαμβάνεται στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027.

Υπενθυμίζεται ότι το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027 έλαβε το «πράσινο φως» για την εκκίνηση της τυπικής διαδικασίας από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ η επίσημη έγκριση αναμένεται περί τα τέλη του Νοεμβρίου.

Να σημειωθεί ότι, η  χρηματοδοτική κατανομή των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων για τις  παρεμβάσεις των άμεσων ενισχύσεων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023 -2027, μετά τη μεταφορά ποσοστού 10% των άμεσων ενισχύσεων στην αγροτική ανάπτυξη,  παρουσιάζεται συνοπτικά στο ακόλουθο σχήμα:

Η βασική εισοδηματική στήριξη

Ειδικότερα, μετά την μεταφορά πόρων στον Πυλώνα ΙΙ και την αναδιανεμητική ενίσχυση, οι άμεσες ενισχύσεις αφορούν ένα πακέτο στήριξης περίπου 830 εκατ. ευρώ ανά έτος, με την διατήρηση των τριών Αγρονομικών Περιφερειών (Αροτραία, Μόνιμες Καλλιέργειες και Βοσκότοποι) καθώς και τον ποσοστών χρηματοδότησης, ενώ προβλέπεται και το τέλος των ιστορικών δικαιωμάτων με την εφαρμογή της σύγκλισης της αξίας των δικαιωμάτων στην μέση αξία ανά αγρονομική περιφέρεια μέχρι το 2027. 

Η βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα διατίθεται στους ενεργούς αγρότες, οι οποίοι:

-Έχουν αποκτήσει δικαιώματα ενίσχυσης:

α) μέσω χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης το έτος ενίσχυσης 2015

β) μέσω χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα

γ) με μεταβίβαση δικαιωμάτων ενίσχυσης,

-Οι οποίοι αποκτούν δικαιώματα ενίσχυσης από το 2023 και μετά, είτε από το απόθεμα, είτε μέσω μεταβίβασης δικαιωμάτων ενίσχυσης

Το ποσό που θα διατεθεί για τη βασική εισοδηματική στήριξη, ανέρχεται σε 891.012.136 ευρώ κατ’ έτος και καταβάλλεται την πενταετία 2023- 2027.

Αγρονομική Περιφέρεια Αροτραίων καλλιεργειών

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 45,6%
• Διαθέσιμο ποσό βασικής στήριξης (ευρώ/έτος): 408.026.727 ευρώ
• Δικαιώματα (Επιλέξιμες Εκτάσεις σε εκτάρια): 1.763.360
• Ενιαία Περιφερειακή Αξία Δικαιώματος: 231,39ευρώ ανά εκτάριο

Αγρονομική Περιφέρεια Μόνιμων καλλιεργειών

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 27,5%
• Διαθέσιμο ποσό βασικής στήριξης (ευρώ/έτος): 246.068.750ευρώ
• Δικαιώματα (Επιλέξιμες Εκτάσεις σε εκτάρια): 843.429
• Ενιαία Περιφερειακή Αξία Δικαιώματος: 291,75ευρώ ανά εκτάριο

Αγρονομική Περιφέρεια Βοσκοτόπων

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 26,9%
• Διαθέσιμο ποσό βασικής στήριξης (ευρώ/έτος): 236.916.659ευρώ
• Δικαιώματα (Επιλέξιμες Εκτάσεις σε εκτάρια): 1.249.626
• Ενιαία Περιφερειακή Αξία Δικαιώματος: 189,59ευρώ ανά εκτάριο

Η αναδιανεμητική ενίσχυση

Οι περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν έκταση μικρότερη των 28 εκταρίων και το μικρό τους μέγεθος σημαίνει ότι δεν μπορούν να επωφεληθούν από οικονομίες κλίμακας. Για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιλέγουν να στηρίζουν τους μικροκαλλιεργητές μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης.

Ειδικότερα, η αναδιανομή των ενισχύσεων προβλέπεται να γίνει από τις «μεγαλύτερες σε μικρότερες ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις».

Για τον προσδιορισμό των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων χρησιμοποιήθηκε το οικονομικό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, το οποίο στη συνέχεια ανήχθη σε επιλέξιμη έκταση (εκτάρια).

Η παρέμβαση αυτή στοχεύει στη βελτίωση της βιωσιμότητας των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, στη δικαιότερη κατανομή των ενισχύσεων, καθώς  και  στην  αποτελεσματικότερη/αποδοτικότερη στόχευση της εισοδηματικής στήριξης στο γεωργικό τομέα.

Η συμπληρωματική στήριξη του αναδιανεμητικού εισοδήματος εφαρμόζεται  σε επίπεδο των αγρονομικών περιφερειών (Αροτραίων Καλλιεργειών, Μόνιμων Καλλιεργειών και Βοσκοτόπων).

Οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι αναδιανεμητικής στήριξης, εάν οι  εκτάσεις που δηλώνουν σε κάθε αγρονομική περιφέρεια, βρίσκονται ανάμεσα στα ακόλουθα  ανώτερα και κατώτερα όρια εκταρίων. 

Αγρονομική Περιφέρεια: Αροτραίων καλλιεργειών

• Ελάχιστη έκταση: 2 εκτάρια
• Μέγιστη έκταση: 11 εκτάρια

Αγρονομική Περιφέρεια: Δενδρωδών καλλιεργειών

• Ελάχιστη έκταση: 1 εκτάριο
• Μέγιστη έκταση: 4 εκτάρια

Αγρονομική Περιφέρεια: Βοσκοτόπων

• Ελάχιστη έκταση: 1 εκτάριο
• Μέγιστη έκταση: 17 εκτάρια

Το διαθέσιμο ποσό για την αναδιανεμητική ενίσχυση ανέρχεται σε 174.032.724ευρώ κατ’ έτος και καταβάλλεται την πενταετία 2023 – 2027.

Αγρονομική Περιφέρεια Αροτραίων Καλλιεργειών

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 45,6%
• Χορηγούμενη αναδιανεμητική στήριξη: 79.358.922ευρώ/ έτος
• Εκτάρια  που  θα  λάβουν  αναδιανεμητική  στήριξη:   678.691 εκτάρια
• Ποσοστό εκταρίων που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη επί του   συνόλου  των   εκταρίων  της   αγρονομικής   περιφέρειας: 38,5%
• Αριθμός ΓΕ που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη:  135.266 ΓΕ
• Μ.Ο. Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης: 116,93ευρώ ανά εκτάριο

Αγρονομική Περιφέρεια Μόνιμων καλλιεργειών

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 27,5%
• Χορηγούμενη αναδιανεμητική στήριξη: 47.858.999ευρώ/ έτος
• Εκτάρια που θα  λάβουν  αναδιανεμητική  στήριξη:   439.305 εκτάρια
• Ποσοστό εκταρίων που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη επί του  συνόλου  των   εκταρίων  της   αγρονομικής   περιφέρειας: 52,1%
• Αριθμός ΓΕ που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη:  215.085 ΓΕ
• Μ.Ο. Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης: 108,95ευρώ ανά εκτάριο

Αγρονομική Περιφέρεια Βοσκοτόπων

• Ποσοστιαία κατανομή ανά αγρονομική περιφέρεια: 26,9%
• Χορηγούμενη αναδιανεμητική στήριξη: 46.814.803ευρώ/ έτος
• Εκτάρια   που  θα  λάβουν  αναδιανεμητική  στήριξη:   476.885 εκτάρια
• Ποσοστό εκταρίων που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη επί του  συνόλου  των   εκταρίων  της   αγρονομικής   περιφέρειας: 37,6%
• Αριθμός ΓΕ που θα λάβουν αναδιανεμητική στήριξη: 7958 ΓΕ
• Μ.Ο. Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης: 98,16ευρώ ανά εκτάριο

Συμπληρωματική στήριξη νέων αγροτών

Η παρέμβαση αυτή αφορά στην χορήγηση συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης σε γεωργούς νεαρής ηλικίας («Νέοι γεωργοί») που εγκαθίσταται για πρώτη φορά σε γεωργική εκμετάλλευση και οι οποίοι δικαιούνται ενίσχυση στο πλαίσιο της βασικής εισοδηματικής ενίσχυσης.

Ως νέοι γεωργοί νοούνται τα φυσικά πρόσωπα που δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση ως επικεφαλής της εκμετάλλευσης ή τα οποία έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που προηγούνται της πρώτης υποβολής αίτησης για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης και είναι ηλικίας έως 40 ετών κατά το έτος υποβολής της αίτησης.

Το διαθέσιμο ποσό για την συμπληρωματική εισοδηματική στήριξη των νέων γεωργών ανέρχεται σε 28.000.000 ευρώ κατ’ έτος και καταβάλλεται την πενταετία 2023 – 2027.

Η συμπληρωματική ενίσχυση στους νέους γεωργούς, θα χορηγηθεί, όχι  μόνο  για  τα εκτάρια για τα οποία ενεργοποιούν δικαιώματα ενίσχυσης αλλά και για τα επιπλέον επιλέξιμα εκτάρια που δηλώνουν.

Εκτίμηση εκτάριων που θα δικαιούνται συμπληρωματική ενίσχυση νέων γεωργών θα ανέρχεται σε: 400.000 εκτάρια/ έτος

Ετήσιο ποσό για συμπληρωματική ενίσχυση νέων γεωργών: 70 ευρώ ανά εκτάριο

Ανώτατος αριθμός εκταρίων: 25