Δεν αποτελεί συνηθισμένο γεγονός οι λίμνες να… αναβιώνουν από τη μία στιγμή στην άλλη, αλλά κάτι τέτοιο συνέβη στην λίμνη Κάρλα στη Θεσσαλία μετά τις καταστροφικές πλημμύρες, εκτοπίζοντας από την πρώτη θέση ως η μεγαλύτερη στην Ελλάδα τη λίμνη Τριχωνίδα που βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία.

Συγκεκριμένα, η κακοκαιρία Daniel εκτός από τις καταστροφές που προκάλεσε άλλαξε κατά πολύ και τη γεωγραφία της περιοχής όπως φάνηκε, ενώ από τα αξιοπερίεργα είναι πως ο όγκος του νερού, «γιγάντωσε» τη λίμνη Κάρλα, μία πολύπαθη λίμνη η οποία αν και άλλοτε ζωτικής σημασίας για την περιοχή, αποφασίστηκε να αποξηρανθεί, κάτι που άλλαξε από τις αρχές του 2000 όταν ελήφθη η απόφαση για την αναγέννησή της!

Όπως αναφέρει η σελίδα στο Facebook «Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ» η φωτογραφία από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel 3, τραβηγμένη στις 16/9/2023 δείχνει το μέγιστο μέγεθος της λίμνης Κάρλας στις 16 Σεπτεμβρίου με το μέγεθός της να ξεπερνά την λίμνη Τριχωνίδα.

Αποκαλυπτικές είναι και οι δορυφορικές απεικονίσεις από την εξέλιξη των πλημμυρισμένων εκτάσεων στην περιοχή της Μαγνησίας και πιο συγκεκριμένα στη Λίμνη Κάρλα, όπως καταγράφηκαν από τον αμερικανικό δορυφόρο Landsat-8. Στο παρακάτω βίντεο παρουσιάζεται η εξέλιξη των πλημμυρισμένων εκτάσεων στην περιοχή της λίμνης Κάρλας, από την κακοκαιρία «Daniel» που έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Θεσσαλία.

Για την ιστορία η λίμνη Τριχωνίδα είναι κατανεμημένη στην εδαφική έκταση των Δήμων Θέρμου και Αγρινίου, με έκταση 96,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Η ιστορία της λίμνης Κάρλας

Η λίμνη Κάρλα στη Λάρισα η οποία παλιότερα ονομαζόταν και Βοιβηίδα έχει μια παράξενη ιστορία μιας και αρχικά είχε αποξηρανθεί εσκεμμένα. Η λίμνη βρισκόταν νοτιοανατολικά της Λάρισας, κοντά στις βόρειες πλαγιές του Πηλίου, στα όρια των Νομών Λαρίσης και Μαγνησίας.

Ήταν κοντά στο 1960 όταν αποφασίστηκε να αποξηρανθεί καθώς προκαλούσε προβλήματα στις αγροτικές καλλιέργειες. Πιο συγκεκριμένα με τις βροχοπτώσεις δημιουργούνταν από την λίμνη Κάρλα πλημμύρες στις γεωργικές καλλιέργειες που ήταν πέριξ αυτής. ενώ ορισμένες βαλτώδεις εκτάσεις γύρω της προκαλούσαν την έντονη παρουσία εντόμων.

Τον Αύγουστο του 1962 άρχισαν οι αποξηραντικές εργασίες με μια σήραγγα μήκους 10.150 μέτρων. Η αποστράγγιση κράτησε ενάμιση χρόνο. Όταν ξεκίνησε η διαδικασία θεωρήθηκε ένα από τα σπουδαιότερα έργα για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας, καθώς εξασφαλίστηκαν 80.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στους αγρότες.

Η σταδιακή όμως πτώση της υπόγειας υδροφορίας και η απώλεια της παραλίμνιας χλωρίδας, προειδοποιούσε για την αρχή μιας καταστροφής. Όπως αναφέρει στην σελίδα του ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας (Ν.Π.Ι.Δ. που συστάθηκε το 2003) :

Το 1959 ανατέθηκε μελέτη από το υπουργείο Γεωργίας για την αξιοποίηση της πεδιάδας της Κάρλας με δεδομένα την κατασκευή ταμιευτήρα 64.700 στρεμμάτων, σήραγγας και τάφρων πεδινών υδάτων. Η λίμνη θα χρησιμοποιούνταν για άρδευση με αρδευτικά κανάλια και θα τροφοδοτούνταν με νερά του Πηνειού.

Αντί αυτού όμως τελικά κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση της λίμνης που άρχισε τον Ιανουάριο του 1957 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβρη του 1962. Με την αποξήρανση της λίμνης φάνηκαν οι τρομακτικές επιπτώσεις.

Οι επιπτώσεις ήταν περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές:

Ραγδαία πτώση της υπόγειας υδροφορίας

Εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου στον ευρύτερο χώρο της περιοχής της Κάρλας

Ρύπανση και επιπτώσεις στο κλειστό Παγασητικό κόλπο και εμφάνιση φυτοπλαγκτού

Εμφάνιση ρηγμάτων μεγάλου βάθους και καταστροφή κτισμάτων

Επιπτώσεις στην πανίδα και στην χλωρίδα της περιοχής

Καταστροφή γεωτρήσεων και ξήρανση πηγών μεταξύ των οποίων και η Υπέρεια Κρήνη στο Βελεστίνο< Αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής Αδυναμία υδροδότησης πόλεων και οικισμών Έτσι πλέον στις αρχές της τωρινής χιλιετίας αποφασίστηκε το πρωτόγνωρο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα έργο αναδημιουργίας της λίμνης. Τον Δεκέμβριο του 2010 άρχισε η άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό, ενώ όταν τεθούν σε πλήρη λειτουργία τα πέντε αντλιοστάσια του Πηνειού θα τροφοδοτούν τη λίμνη με 14 κυβικά μέτρα νερού το δευτερόλεπτο. Όμως, τον Οκτώβριο του 2013 εντοπίστηκαν εκατοντάδες νεκρά ψάρια στην επιφάνεια της λίμνης. Η λίμνη αναδημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2018 με 80 εκατ. κ.μ νερό και φιλοξενεί 13 είδη ψαριών και 180 είδη πουλιών. Τελικά αναγεννήθηκε μέσω συγκεκριμένων ενεργειών που έγιναν όχι ωστόσο στο αρχικό της μέγεθος μιας και κάποτε έφτανε περίπου τα 190 χιλιάδες στρέμματα και το βάθος της έφτανε τα 5 μέτρα περίπου. Κατά τη διάρκεια των έργων για την αναγέννησή της ήρθαν στο φως και διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα. protothema.gr