O πατέρας του ήρωα Νικόλαο Σιαλμά όταν αντίκρισε το μνημείο στον Αη Στράτη που «φωτίζει» τον υγρό τάφο του είπε,
«…Θυμάμαι που από πιτσιρικάς μού έλεγε: “Θα με γράψουν με μεγάλα γράμματα! Θα φτάσω ψηλά!” Όμως, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι εννοούσε. Πιστεύαμε ότι το έλεγε επειδή θα έμπαινε στη Σχολή Ικάρων. Πού να καταλάβουμε τι ήθελε να μας πει τότε, μιλώντας γι’ αυτά τα μεγάλα γράμματα…».
Πριν από τον Νίκο Σιαλμά βέβαια είχαν χάσει τη ζωή τους και αρκετοί άλλοι συνάδελφοί του στο πλαίσιο του ακήρυχτου αυτού πολέμου. Σε εκπαιδευτικές εξόδους όμως και όχι ενώ κυνηγούσαν τουρκικά μαχητικά.
Στα χρόνια της δεκαετίας του ’90 και της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα ακολούθησαν και άλλοι. Έλληνες και Τούρκοι με τελευταίο τον Σμηναγό (Ι) Κώστα Ηλιάκη το Μάιο του 2006. Η λίστα μεγαλώνει λοιπόν με το πέρασμα του χρόνου, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα…
Γυρνώντας 29 χρόνια πίσω στο περιστατικό που στοίχισε τη ζωή του υποσμηναγού Σιαλμά, να σημειώσουμε ότι για αρκετά χρόνια μετά την παραλαβή και ένταξη σε υπηρεσία του F-16 σε Ελλάδα και Τουρκία, αλλά και του Mirage 2000EGM στις τάξεις της δικής μας Πολεμικής Αεροπορίας, τα Mirage F1CG των 342 και 334 ΜΠΚ (Μοίρες Παντός Καιρού) συνέχισαν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στον τομέα της αναχαίτισης.
Ο τελευταίος διοικητής της 342 Μοίρας που απέσυρε τον τύπο στο τέλος Ιουνίου του 2003 Ν. Ρέτσας σε συνέντευξη είχε παραχωρήσει τότε είχε επισημάνει ότι είχαν αναπτυχθεί και εφαρμόστηκαν ειδικές-συγκεκριμένες τακτικές στις αναχαιτίσεις F-16 από Mirage F1CG.
Oι οποίες απέδωσαν… Ο υποσμηναγός Νίκος Σιαλμάς απογειώθηκε το πρωί της 18ης Ιουνίου 1992 από την 114 ΠΜ στην Τανάγρα μαζί με ένα δεύτερο Mirage F1CG ως νο. 2 του σχηματισμού που πήρε πορεία προς το βόρειο Αιγαίο.
Σε περιοχή κοντά στον Άγιο Ευστράτιο, το ζευγάρι των ελληνικών μαχητικών πήρε επαφή με τουρκικά μαχητικά (δύο F-16) και ακολούθησε εμπλοκή. Ο Σιαλμάς κατόρθωσε να «πάρει την ουρά» (να βρεθεί στην ώρα έξι) ενός από τα δύο τουρκικά αεροπλάνα, παρότι διέθετε, τυπικά, υποδεέστερο αεροσκάφος.
Ο χειριστής του προσπαθώντας να αποφύγει τον εγκλωβισμό βύθισε μετά από μία σειρά ελιγμών από το επίπεδο των 6.000 ποδών περίπου. Προφανώς με στόχο να αναπτύξει ταχύτητα άμεσα και να κατορθώσει να διαφύγει.
Ο Σιαλμάς τον ακολούθησε στη βύθιση από την οποία όμως δεν κατάφερε να βγει ποτέ… Λέγεται ότι ο Τούρκος χειριστής κατάφερε να σωθεί μόνο χάρη στο τεχνολογικά ανώτερο (συμβολογία HUD) πιλοτήριο, τις επιδόσεις και την ευελιξία του F-16.
Ανέπτυξε μεγάλη ταχύτητα κατά τη βύθιση και κατόρθωσε να απαγκιστρώσει ακουμπώντας στην κυριολεξία στην επιφάνεια της θάλασσας… Το ακροφύσιο του κινητήρα ήρθε σε επαφή με το νερό και το ρεύμα των καυσαερίων άνοιξε ένα τεράστιο λευκό αυλάκι!
Εικάζεται ότι ο Σιαλμάς κατά την κάθοδο προς τη θάλασσα γύρισε να κοιτάξει πίσω του για χρονικό διάστημα ίσως και πιο μικρό του δευτερολέπτου. Για να βεβαιωθεί ότι δεν τον ακολουθούσε το δεύτερο τουρκικό F-16, ή για να εντοπίσει τη θέση του συναδέλφου του κατά πάγια τακτική.
Το χρονικό αυτό διάστημα ίσως έκανε και τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Ή ίσως το γεγονός ότι είχε εστιάσει την προσοχή του στο τουρκικό μαχητικό…
Μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε, αλλά και να υποθέσουμε βέβαια ότι και το ίδιο το αεροπλάνο δεν τον βοήθησε όσο τον Τούρκο χειριστή το F-16. Οπωσδήποτε, το ενδεχόμενο αποπροσανατολισμού δεν μπορεί να αποκλειστεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ιπτάμενοι των Μοιρών αναχαίτισης της Πολεμικής Αεροπορίας έχουν επισημάνει ότι κατά τη διάρκεια των ελιγμών στις εμπλοκές είναι πραγματικά δύσκολο υπό ορισμένες συνθήκες να ξεχωρίσει κανείς τη θάλασσα από τον ουρανό!
Μετά από ένα ατύχημα στις 10 Φεβρουαρίου του 1988, στο οποίο έχασε τη ζωή του ανθυποσμηναγός Κοντογιώργος Κωνσταντίνος κατά τη διάρκεια άσκησης εναέριας μάχης στην περιοχή του πεδίου βολής Άνδρου, τοποθετήθηκε σε όλα τα ελληνικά Mirage F1CG το σύστημα ΣΠΥ (Σύστημα Προειδοποίησης Ύψους).
Ήταν εφεύρεση τεχνικού της ΠΑ και προειδοποιούσε ηχητικά και οπτικά τον ιπτάμενο όταν κατέβαινε κάτω από ένα προκαθορισμένο επίπεδο. Στο ύψος που πετούσε ο υποσμηναγός Σιαλμάς, το ΣΠΥ ή ήταν απενεργοποιημένο ή απλά το αγνόησε για να συνεχίσει την εμπλοκή… Αυτά για την Ιστορία. Και κάτι τελευταίο αλλά οπωσδήποτε το πιο σημαντικό.
Ο Νίκος Σιαλμάς και οι συνάδελφοί του στα Mirage F1 και τα F-4E δεν δίστασαν ούτε στιγμή να εμπλακούν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τα τουρκικά F-16. Αδιαφορώντας για τις ανώτερες επιδόσεις του συγκεκριμένου αεροσκάφους και προσπαθώντας κάθε μέρα να εντοπίσουν αδύνατα σημεία και τρόπους αντιμετώπισης της νέας απειλής.
Ο Υποσμηναγός Νίκος Σιαλμάς κλήθηκε εκείνο το πρωινό με το Mirage F-1CG »δεύτερης γενιάς» όπως έχει επικρατήσει να λέγεται,να αναχαιτίσει το ολοκαίνουργιο τότε απόκτημα »τρίτης γενιάς» της Τουρκικής αεροπορίας το F-16C. Η αερομαχία έγινε κοντά στην περιοχή του Αγίου Ευστρατίου.
Το Mirage F-1 είχε τη φήμη για όλη τη δεκαετία του 80 ότι δεν είχε χάσει αερομαχία στο Αιγαίο. Όμως η τεχνολογική διαφορά και η διαφορά σε ευελιξία των δύο αεροπλάνων ήταν χαώδης.
Ο Νίκος ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει τον Τούρκο να του »πάρει την ουρά». Τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα όμως δεν εγκατέλειψε. Κατέβηκε χαμηλά στη θάλασσα για να τον δυσκολέψει και τράβηξε απότομα. Τράβηξε τόσο πολύ που υπερέβη τα όρια, το αεροσκάφος έχασε τη στήριξή του και καρφώθηκε στη θάλασσα.
Σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που τότε και τώρα δεν έκαναν και δεν κάνουν πίσω και στο Νίκο Σιαλμά που στάθηκε παλικαρίσια μέχρι την τελευταία στιγμή, αποδίδουμε αυτό το μικρό αφιέρωμα ως ελάχιστον φόρο τιμής, αναγνώρισης και ευγνωμοσύνης.
