Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σάκχαρο παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς αισθανόμαστε σωματικά και συναισθηματικά. Ακόμα και άνθρωποι με «φυσιολογικά» επίπεδα σακχάρου συχνά αντιμετωπίζουν μεταβολές στη διάθεση, κατάθλιψη και άγχος. Ωστόσο, για τους ανθρώπους με διαβήτη, αλλά και με υπογλυκαιμία, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να τους επηρεάσουν τη διάθεση, είτε βραχυχρόνια είτε μακροχρόνια.

Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει από ήπιο στρες και άγχος, μέχρι βαριά κατάθλιψη. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τους συνηθέστερους τρόπους με τους οποίους ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή μας.

Διαβήτης, όπως λέμε διάθεση: Εχει σκαμπανεβάσματα

Oι άνθρωποι που κάνουν θεραπεία με ινσουλίνη έχουν τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας, η οποία συνοδεύεται από εναλλαγές της διάθεσης. Η υπογλυκαιμία μπορεί να είναι τρομακτική, ασχέτως του πόσο συχνά συμβαίνει ή πόσο σοβαρή είναι. Ακόμη και αν είναι ήπια, η μεταβολή της διάθεσης είναι σίγουρη.

Αν αντιμετωπίζετε συχνά υπογλυκαιμίες, μπορεί να αισθάνεστε συχνά τρομαγμένοι και να νιώθετε άγχος. Αν η ινσουλίνη που παίρνετε δεν αντιστοιχεί στις ανάγκες του σώματός σας, οι συχνές και απρόβλεπτες υπογλυκαιμίες μπορεί να επηρεάζουν τη διάθεσή σας ακόμη κι αν το σάκχαρό σας δεν είναι χαμηλό.

Το άγχος για την επόμενη υπογλυκαιμία και η απόγνωση που μπορεί να αισθάνεστε γιατί φοβάστε να κάνετε δραστηριότητες που μπορεί να ρίξουν το σάκχαρο μπορεί να σας κατακλύζουν. Κατά τη διάρκεια μιας υπογλυκαιμίας μπορεί να αισθανθείτε διάφορες μεταβολές στη διάθεση όπως:

• Θυμό
• Απογοήτευση
• Εκνευρισμό
• Θλίψη
• Κατάθλιψη
• Φόβο
• Πανικό
• Υπερβολικό άγχος
• Κόπωση

Σε ανθρώπους που δεν έχει γίνει ακόμη διάγνωση διαβήτη, η υπογλυκαιμία μπορεί λανθασμένα να θεωρηθεί ως κρίση πανικού.

Η επίδραση της υπογλυκαιμίας στη διάθεση μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη δραστηριότητα που κάνουμε. Για παράδειγμα, αν πάθετε υπογλυκαιμία ενώ προσπαθείτε να τα βγάλετε πέρα με δύο μικρά παιδιά, μπορεί να αισθάνεστε ευερέθιστοι, με μια αίσθηση πανικού, ενώ αν την πάθετε ενώ ασκείστε, μπορεί να νιώσετε εξαντλημένοι και θλιμμένοι. Αν έχετε συχνές κρίσεις υπογλυκαιμίας, πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

Το «ύπουλο» υψηλό σάκχαρο φέρνει νεύρα, γκρίνια και κούραση

Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζει τη διάθεσή σας το υψηλό σάκχαρο είναι πιο «ύπουλος» από αυτόν της υπογλυκαιμίας. Το υψηλό σάκχαρο δεν συνοδεύεται συχνά από την αίσθηση ότι βρίσκεστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή πανικού, γιατί δεν απειλεί τη ζωή άμεσα, όπως η υπογλυκαιμία. Αντίθετα, όταν έχετε υψηλό σάκχαρο, μπορεί να αισθάνεστε:

• Ευερέθιστοι και δύστροποι
• Θυμωμένοι
• Θλιμμένοι
• Κουρασμένοι
• Χωρίς καμία όρεξη να επιτελέσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες
• Σαν να μην έχετε καμία διάθεση

Το σάκχαρο μπορεί να ανέβηκε σταδιακά, όμως τα αισθήματα της απόγνωσης ή του θυμού μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά, προκαλώντας μεταβολή της διάθεσης.
Καμιά φορά μια σύντομη βόλτα κι ένα ποτήρι νερό βοηθούν να πέσει λίγο το σάκχαρο, όμως συχνά σημαίνει ότι πρέπει να προσαρμόσετε την αγωγή σας. Αν έχετε συχνά υψηλό σάκχαρο, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.

Αγχος και κατάθλιψη

Δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι ο διαβήτης και η ψυχολογία συνδέονται στενά. Μόνο και μόνο αυτά που αντιμετωπίζει ένα άτομο με αυτή τη ασθένεια, είναι αρκετά για να επηρεάσουν τη διάθεσή του. Πράγματα όπως:

• Οι διακυμάνσεις του σακχάρου
• Το στίγμα
• Η συνεχής φαρμακευτική αγωγή
• Ο φόβος των επιπλοκών
• Η τεχνολογία του διαβήτη
• Η συνεχής προσοχή στο φαγητό και την άσκηση
• Η συνεχής προσοχή στον έλεγχο βάρους
• Η ρύθμιση των επιπλοκών που μπορεί να υπάρχουν
• Το οικονομικό βάρος των φαρμάκων και των απαραίτητων αντικειμένων
• Τα συνεχή ιατρικά ραντεβού

Και αυτή είναι μια λίστα που εύκολα τη γράφουμε, όμως η πραγματικότητα του καθενός από αυτά τα στοιχεία φέρει βαρύ φορτίο στην ψυχολογική υγεία και στην αντοχή.

Άγχος για ένα αίσθημα απώλειας του ελέγχου

Ο Αμερικανικός Εθνικός Οργανισμός Υγείας περιγράφει το άγχος ως την αίσθηση υπερβολικής ανησυχίας για κάτι που μπορεί να συμβεί ή για κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Ολοι περνάμε περιόδους άγχους στη ζωή μας, όμως όταν το άγχος αρχίζει να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο επιτελούμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες και όταν αρχίζει να γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας, μπορεί να οδηγήσει σε «γενικευμένη αγχώδη διαταραχή».

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι άνθρωποι με διαβήτη αντιμετωπίζουν πολύ περισσότερο άγχος από τους ανθρώπους που δεν πάσχουν από διαβήτη. Στην έρευνα αναφέρθηκε ότι οι άνθρωποι με διαβήτη που έχουν υπερβολικό άγχος, δυσκολεύονται να διατηρούν το σάκχαρό τους σε υγιή όρια και πάσχουν σε μεγαλύτερο βαθμό από επιπλοκές του διαβήτη.

Κατάθλιψη

Οπως και στην περίπτωση του άγχους, όλοι στη ζωή μας περνάμε περιόδους που αισθανόμαστε κατάθλιψη, γνωρίζουμε όμως ότι γίνεται πρόβλημα όταν αρχίζει να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ελέγχουμε τον διαβήτη μας, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε άλλους τομείς της ζωής μας, όπως η δουλειά, και το συνολικό αίσθημα ικανοποίησης για το γεγονός ότι είμαστε ζωντανοί.

Στην περίπτωση του διαβήτη, η κατάθλιψη μπορεί να μοιάζει με κόπωση, γεγονός που σημαίνει ότι έχει σχέση κυρίως με τη διαχείριση του διαβήτη.

Μπορεί να αισθάνεστε ότι είναι αδύνατο να αντιμετωπίσετε την κατάθλιψη, ιδιαίτερα όταν αυτή συνδέεται με μια χρόνια πάθηση όπως ο διαβήτης, όμως δεν χρειάζεται να παλεύετε μόνοι σας.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε το άγχος και την κατάθλιψη

Εδώ σας δίνουμε λίγες προτάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν στην καθημερινή σας προσπάθεια:

• Μιλήστε με την ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί σχετικά με το πώς αισθάνεστε και σχετικά με την αγωγή που ακολουθείτε, μιας και υπάρχουν φάρμακα που μπορεί να προκαλούν συμπτώματα άγχους. Επίσης κάντε έλεγχο και για άλλες παθήσεις που μπορεί να επηρεάζουν τα συναισθήματά σας (όπως ο υποθυρεοειδισμός).
• Μπορείτε να διαβάσετε τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση. Και μόνο η γνώση ότι δεν είστε μόνοι μπορεί να βοηθήσει αρκετά.
• Συνδεθείτε με άλλους ανθρώπους με διαβήτη μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
• Πείτε στους κοντινούς σας ανθρώπους, στους φίλους και την οικογένειά σας ότι πασχίζετε και αφήστε τους να σας βοηθήσουν. Είναι δύσκολο να ζητάμε βοήθεια, όμως είναι ακόμη πιο δύσκολο όταν οι άνθρωποι που σας αγαπούν δεν γνωρίζουν ότι τους χρειάζεστε.
• Ξεκινήστε μια νέα ενασχόληση. Ακόμη κι αν είναι απλά μια βόλτα με κάποιον φίλο ή αν γραφτείτε σε μια λέσχη βιβλίου, κάντε κάτι καινούργιο που σας αρέσει.
• Διαβάστε βιβλία σχετικά με την κόπωση που προκαλεί ο διαβήτης.