Η διαδικασία διαβούλευσης για τις νέες μονάδες καύσης απορριμμάτων προσβάλλει τη δημοκρατία αλλά και τη λογική, υποστηρίζουν οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία. Και τονίζουν ότι στόχος της κυβέρνησης δεν είναι η μείωση των απορριμμάτων και η προστασία του περιβάλλοντος αλλά η εξυπηρέτηση των εργολάβων κατασκευής και εκμετάλλευσης των μονάδων καύσης.
Η καύση απορριμμάτων υποσκάπτει την ήδη περιορισμένη ανακύκλωση-επανάχρηση και συνεχίζει τη μέγα-σπατάλη και την ολοκληρωτική εξαφάνιση υλών και υλικών, σε μια περίοδο τέλους της «ευμάρειας». Είναι μια ενεργοβόρα, ακριβή και ρυπογόνα τεχνολογία, με σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και την τοπική οικονομία, με ένα ευνοϊκό νομικό πλαίσιο, που διαμόρφωσε καθ’ υπόδειξη των τσιμεντοβιομηχανιών και των επενδυτών, όπως έχει τονίσει και το Δίκτυο Πράσινων Αυτοδιοικητικών.
Παρόλα αυτά, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία συμμετείχαν και δημοσιοποιούν το κείμενο της παρέμβασής τους στη διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις νέες μονάδες καύσης απορριμμάτων. Επισημαίνουν, όμως, ότι δεν νοείται ως διαβούλευση μια κλειστή διαδικασία κατά την οποία οι παρεμβάσεις φορέων και πολιτών κατατίθενται στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Γραμματείας του Υπουργείου, χωρίς δημοσιοποίηση και διαφάνεια, ώστε να μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να ενημερωθεί. Με αυτή την έννοια δεν έχει λογική και καμία παράταση της διαβούλευσης – παρωδίας και ζητούν τη διακοπή της και την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου με τους πολίτες και την τοπική αυτοδιοίκηση.
Ακολουθεί το κείμενο της παρέμβασης:
Η κυβέρνηση επέλεξε να θέσει σε διαβούλευση, μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού, τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη “δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ) από Αστικά Στερεά Απόβλητα”, δηλαδή τη μελέτη για την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Οικολογία έχουν από την πρώτη στιγμή τοποθετηθεί* δημοσίως τόσο για την ουσία της μελέτης όσο και για τον προσχηματικό χαρακτήρα της διαβούλευσης, που διενεργείται όσο η κοινωνία βρίσκεται σε ρυθμούς διακοπών και η αυτοδιοίκηση δεν έχει ενημερωθεί, οπότε φορείς και επιστήμονες αδυνατούν να τοποθετηθούν ουσιαστικά. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Οικολογία τονίζουν και πάλι ότι αυτή η πρακτική προσβάλλει τη δημοκρατία και απαιτούν άμεση διακοπή της διαβούλευσης-παρωδίας και έναρξη ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία και με όρους που εξασφαλίζουν το δικαίωμα στη συμμετοχή.
Σε ό,τι αφορά στην ουσία της μελέτης οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Οικολογία εκτιμούν ότι οι ανακρίβειες ή οι ασάφειές της είναι εσκεμμένες και αποκαλύπτουν τον πραγματικό στόχο της δημιουργίας μονάδων δικτύου καύσης απορριμμάτων, που δεν είναι η μείωση των απορριμμάτων και η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά η εξυπηρέτηση των εργολάβων που μαζί με την κυβέρνηση σχεδιάζουν την κατασκευή και εκμετάλλευση των μονάδων.
Συγκεκριμένα:
Στη ΣΜΠΕ προτείνονται εγκαταστάσεις για 6 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης, με κεντροβαρική χωροθέτηση ανά Περιφερειακή Ενότητα (χωρίς να ορίζει ακριβή οικόπεδα) στις Περιφερειακές Ενότητες Ροδόπης (ή Ξάνθης), Κοζάνης, Αρκαδίας (ή Αχαΐας ή Ηλείας), Βοιωτίας, Αττικής και Ηρακλείου. Ξεκινώντας, λοιπόν, από την απουσία χωροθετήσεων, τα κενά επεκτείνονται και σε άλλους κρίσιμους τομείς, όπως η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, η τεκμηρίωση της σκοπιμότητας του σχεδίου, η στοιχειοθέτηση της ρεαλιστικότητας του σχεδίου, η πραγματική καταγραφή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων, η οικονομική πτυχή του σχεδίου κ.λπ..
Η καύση απορριμμάτων, που παρουσιάζεται ως “λύση” στο πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων, υποσκάπτει την ήδη περιορισμένη ανακύκλωση και συνεχίζει τη μέγα-σπατάλη και την ολοκληρωτική εξαφάνιση υλών και υλικών, σε μια περίοδο τέλους της ευμάρειας και της αφθονίας. Και βέβαια, αποτελεί μία ακόμη πηγή κέρδους για ιδιώτες με το πρόσχημα της “πράσινης ανάπτυξης”. Όμως, όχι μόνο δεν αποτελεί λύση αλλά και δεν τεκμηριώνεται ως τέτοια. Γιατί πώς να τεκμηριωθεί ως “πράσινη” όταν δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή ενεργειακής πρώτης ύλης (δηλαδή καυσίμων) αντί να τη δίνει στην ανάκτηση υλικών; Πώς να τεκμηριωθεί όταν όλος ο σχεδιασμός έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πυραμίδα της διαχείρισης απορριμμάτων και τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τους στόχους μείωσης αποβλήτων και την κυκλική οικονομία; Πώς, τέλος, να τεκμηριωθεί όταν για τη βιώσιμη λειτουργία των μονάδων καύσης απαιτείται η τροφοδοσία τους με διαρκείς και σταθερές ποσότητες αποβλήτων, κάτι που έχει οδηγήσει σε αποτυχία τις αντίστοιχες μονάδες της Βόρειας Ευρώπης αλλά είναι και τελείως αντίθετο με την ανάγκη μείωσης της παραγωγής αποβλήτων και τους στόχους για τη δημιουργία κοινωνιών χωρίς απόβλητα (zero waste).
Το τελευταίο αποδεικνύεται και από τον πρωτοεμφανιζόμενο όρο Απορριμματογενείς Ενεργειακές Πρώτες Ύλες (ΑΕΠΥ), όπου ως τέτοιες ορίζονται τα απορριμματογενή ανακτώμενα στερεά καύσιμα και τα ενεργειακά υπολείμματα ικανής θερμογόνου δύναμης. Πόσο ευρύ, άραγε, μπορεί να είναι το φάσμα των ενεργειακών υπολειμμάτων ικανής θερμογόνου δύναμης, ώστε να ικανοποιείται και η πρόβλεψη του αναθεωρημένου ΕΣΔΑ, σύμφωνα με την οποία «Έως την ολοκλήρωση του συνόλου του δικτύου των ΜΕΑ/ΜΑΑ σε μια Περιφέρεια που προβλέπονται στο οικείο ΠΕΣΔΑ, σε μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης εντός ή εκτός της Περιφέρειας, είναι επιτρεπτή η θερμική επεξεργασία και υπολειμματικών σύμμεικτων ΑΣΑ, με την προϋπόθεση ότι η ενεργειακή απόδοση αυτής πληροί τις προϋποθέσεις του Παραρτήματος II του Μέρους Β του ν. 4819/2021 (Α’ 129) και επομένως υλοποιείται εργασία ανάκτησης (R1), ώστε να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του ΕΣΔΑ για μείωση της ταφής αποβλήτων κάτω από 10% το έτος 2030.»;
Και πώς να είναι πράσινη λύση η καύση απορριμμάτων όταν θέτει σε ανεπανόρθωτο κίνδυνο τη δημόσια υγεία όλων των πολιτών, αλλά και την οικονομική παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων; Τα παραδείγματα πόλεων σε όλο τον κόσμο όπου για χρόνια λειτουργούσαν ή λειτουργούν μονάδες καύσης σκουπιδιών, αλλά και το παράδειγμα του Βόλου, όπου η τσιμεντοβιομηχανία της ΑΓΕΤ-Lafarge σκορπίζει καθημερινά στον αέρα της πόλης διοξίνες, φουράνια, υδράργυρο, βαρέα μέταλλα και μικροσωματίδια, είναι αρκετά για πλήθος μελετών και επιδημιολογικών μελετών που αποδεικνύουν τις επιπτώσεις της καύσης στο φυσικό περιβάλλον, στην τροφική αλυσίδα και στην υγεία ευπαθών και μη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Οικολογία απορρίπτουν τη ΣΜΠΕ και δηλώνουν εκ νέου την αντίθεσή τους με τον προτεινόμενο σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων που μετατρέπει τη χώρα σε ένα απέραντο αποτεφρωτήριο με τεράστια οικονομικά οφέλη για τους εργολάβους της καύσης. Καλούν την κυβέρνηση να ανοίξει τον δημόσιο διάλογο και να σταθεί στο πλευρό της κοινωνίας που μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται τα σκουπίδια της με γνώμονα το δικό της συμφέρον, οικονομικό και περιβαλλοντικό, περνώντας σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό της υπευθυνότητας και της συνετής, οικολογικής διαχείρισης με διαφάνεια, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη για το παρόν και το μέλλον.
* https://prasinoi-oikologia.gr/2025/08/04/kafsi-aporrimmata-diavoulefsi/
