«Τὰ παλαιὰ παρῆλθαν. Ὁ καινούργιος κόσμος, ἡ καινὴ κτίση εἶναι πλέον ἐδῶ»
Μήνυμα Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ Δαμασκηνου για την Κυριακή 31 Αυγούστου 2025
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Μιλᾶμε συχνὰ γιὰ τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶναι ὅμως λίγες οἱ φορὲς ποὺ διαπιστώνουμε πὼς ὑπάρχουν ἄνθρωποι μὲ δῶρα περισσότερα ἀπὸ ἄλλους. Ἴσως αὐτὸ νὰ μᾶς δημιουργεῖ τὴν ὑποψία πὼς ὁ Θεός, ἄλλους εὐνοεῖ καὶ ἄλλους ἀδικεῖ.
Τὰ πράγματα ὅμως δὲν εἶναι ἔτσι. Ἐμεῖς συνηθίζουμε νὰ θεωροῦμε εὐνοημένον ἐκεῖνον ποὺ διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά, τὰ ὁποῖα τοῦ ἐξασφαλίζουν κοινωνικὴ ἀναγνώριση καὶ ὑψηλὴ θέση. Γνωρίζουμε, παραδείγματος χάριν, πὼς ἡ ὑψηλὴ εὐφυία εἶναι ἕνα πολὺ χρήσιμο προσὸν στὸν σημερινὸ κόσμο. Ὁ Θεὸς ὅμως ἔχει μπροστά Του τὸν κάθε ἄνθρωπο ὡς ἀγαπημένο καὶ μοναδικὸ πλάσμα Του. Τὸ μεγαλύτερο δῶρο μας εἶναι ἡ ἀπέραντη πατρικὴ ἀγάπη Του ποὺ ἔχει πρὸς τὸν καθέναν μας. Καὶ ὡς πρὸς αὐτὸ τὸ δῶρο, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἐξίσου ὑπερ-ευεργετημένοι.
Ὑπάρχει ὅμως καὶ κάτι ἄλλο: Τὰ ἰδιαίτερα χαρίσματα τοῦ καθενός μας, τὰ τάλαντά μας δηλαδή, σύμφωνα μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, δὲν ἀποτελοῦν προσωπική μας περιουσία ἀλλὰ ἐργαλεῖα ἀγάπης, τὰ ὁποῖα μᾶς ἐμπιστεύτηκε ὁ Θεός, μὲ σκοπὸ νὰ βρεθοῦμε δικοί Του συνεργάτες στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Ἂν λοιπὸν γιὰ τὸν κόσμο, ὁρισμένα ἰδιαίτερα χαρίσματα ἀποτελοῦν ἀποδείξεις εὔνοιας, γιὰ τὸν Θεό, ἀποτελοῦν πηγὴ εὐθύνης. Ὅλα αὐτὰ συνδέονται μὲ τὴν σημερινὴ Ἀποστολικὴ περικοπή.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἦταν Ἑβραῖος καὶ ἀνατράφηκε μὲ τὴν πεποίθηση ὅτι ἀνῆκε στὸν περιούσιο, δηλαδὴ στὸν εὐνοημένο λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἑβραϊκὸς λαὸς διακατεχόταν ἀνέκαθεν ἀπὸ αὐτὴ τὴν αἴσθηση, ἡ ὁποία ὀφείλεται στὴν σύναψη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, δηλαδὴ τῆς πρώτης συμφωνίας ἀνάμεσα στὸν Θεὸ καὶ σὲ ἐκεῖνον. Εἶναι ἀλήθεια πὼς ὁ ἑβραϊκὸς λαὸς ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ὁ σύνδεσμος ἀνάμεσα στὴν ἀνθρωπότητα καὶ τὸν Θεὸ καὶ διατήρησε ζωντανὴ τὴν ἐλπίδα ἑνὸς Μεσσία ποὺ θὰ λυτρώσει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὶς ὀδύνες τῆς ζωῆς καὶ τὸ κεντρὶ τοῦ θανάτου.
Τὸ δῶρο αὐτὸ ὑπῆρξε αἰτία εὐεργεσίας γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, ὑπῆρξε ὅμως καὶ αἰτία κατακρίσεως τοῦ Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος μετέτρεψε τὸ δῶρο τῆς εὐθύνης σὲ δῶρο ἀλαζονείας. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τιμοῦσε τὴν Ἑβραϊκὴ καταγωγή του καὶ συχνά, στὶς Ἐπιστολές του, ἐπαινεῖ τοὺς Ἑβραίους, διότι προετοίμασαν τὸν κόσμο γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Ἑνὸς Μεσσία πού, πλέον, ἔχει ἔρθει στὴ γῆ, καὶ ἀπευθύνεται, ὄχι μόνον σὲ ἕναν λαό, ἀλλὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο, καλῶντας τον νὰ γίνει μέλος ἑνὸς νέου περιούσιου λαοῦ, δηλαδὴ στὴν Ἐκκλησία.
Ἰδιαίτερα στὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή, την οποίας ἀπόσπασμα ἀκούσαμε σήμερα, ὁ μεγάλος Ἀπόστολος προσπαθεῖ μὲ κάθε τρόπο νὰ ἐξηγήσει στοὺς συμπατριῶτες του ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλους ἐμᾶς πὼς οἱ συμβολισμοὶ τῆς ἑβραϊκῆς θρησκείας ἐκπληρώθηκαν στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ σὲ ἕνα πολὺ ἀνώτερο ἐπίπεδο καὶ ἀφοροῦν πλέον τὴν Οἰκουμένη. Δυστυχῶς, οἱ περισσότεροι Ἑβραῖοι ἀντιμετώπισαν τὸν Παῦλο ὡς ἐκεῖνον ποὺ ἀμφισβητεῖ τὰ προνόμιά τους καὶ τὸν κατεδίωξαν ἀνηλεῶς.
Σήμερα, ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ φαίνεται νὰ μὴν ἔχει πολὺ βάθος. Οὐσιαστικά, ὁ Παῦλος περιγράφει τὴν Ἑβραϊκὴ σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου, ἡ ὁποία ἐξελίχθηκε ἀργότερα στὸν περίφημο ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Περιγράφει τὰ μέρη τῆς σκηνῆς καὶ τὰ ἀντικείμενα ποὺ ὑπῆρχαν μέσα σὲ αὐτήν. Μιλᾶ γιὰ τὶς θυσίες ποὺ πραγματοποιοῦνταν στὸν μπροστινὸ χῶρο καὶ κατόπιν τὸν ἐνδότερο χῶρο, τὰ ἅγια τῶν ἁγίων, ὅπου, ὅπως γράφει, «μπαίνει μόνον ὁ ἀρχιερέας μία φορὰ τὸ χρόνο, φέρνοντας μαζί του αἷμα, ποὺ τὸ προσφέρει γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ γιὰ τὶς ἁμαρτίες ποὺ ἀπὸ ἄγνοια ἔχει διαπράξει ὁ λαὸς» (Ἑβρ.9:7).
Γιὰ τὸν Παῦλο ὅμως, ὅλα αὐτὰ ἤτανε συμβολικὲς ἀπεικονίσεις τῆς ἐλεύσεως τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖο , ὅπως ἀναφέρει, «μπῆκε μιὰ γιὰ πάντα στὰ ἅγια τῶν ἁγίων, γιὰ νὰ προσφέρει αἷμα, ὄχι ταύρων καὶ μοσχαριῶν, ἀλλὰ τὸ δικό Του αἷμα· κι ἔτσι μᾶς ἐξασφάλισε τὴν αἰώνια σωτηρία» (9:12).
Ἡ σημερινὴ Ἀποστολικὴ περικοπὴ δὲν εἶναι τυχαία. Συνδέεται μὲ τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας μας, τῆς ὁποίας σήμερα ἑορτάζουμε τὴν Κατάθεση τῆς Τιμίας Ζώνης Της. Πολλὰ θαυμαστὰ γεγονότα συνδέονται μὲ τὸ πανιερώτατο αὐτὸ ἀντικείμενο, τοῦ ὁποίου τεμάχιο φυλάσσεται σήμερα στὴν Ἱερὰ Μεγίστη Μονὴ Βατοπεδίου. Τὸ θαυμαστώτερο ὅλων ὅμως εἶναι τὸ ἴδιο τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας, τὴν ὁποίαν ἔφεραν στὸν Ναὸ ὁ Ἰωακεὶμ καὶ τὴν Ἄννα.
Καὶ ἔμελλε, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, νὰ ἀναδειχθεῖ ὡς ὁ ὑπέρτατος ναός, διότι μέσα Της κατοίκησε ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς καὶ τὸ πάνσεπτο σῶμα Της ἀποδείχτηκε ὡς ἡ ζωοδόχος πηγὴ γιὰ ὅλους μας.
Ἡ πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ συμπυκνώνεται ὁλόκληρη σὲ μιὰ φράση: «Τὰ παλαιὰ παρῆλθαν. Ὁ καινούργιος κόσμος, ἡ καινὴ κτίση εἶναι πλέον ἐδῶ».
Αὐτὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο, μέσῳ τῆς ἐξιστορήσεως ἑνὸς πολὺ γνωστοῦ γεγονότος: Ἕνας πλούσιος νέος πλησιάζει τὸν Κύριο καὶ μὲ εἰλικρινὲς ἐνδιαφέρον Τὸν ρωτᾶ τί νὰ κάνει γιὰ νὰ κερδίσει τὴν αἰώνια ζωή. Στὴν ἀρχή, ὁ Κύριος τοῦ ἀπαντᾶ τὸ αὐτονόητο: νὰ τηρεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Κι ὅταν ἐκεῖνος, μὲ αὐτοπεποίθηση, τοῦ λέει πὼς ὅλα αὐτὰ τὰ τηρεῖ ἀπὸ παιδί, ὁ Κύριος τὸν καλεῖ νὰ ξεπεράσει τὸ παλαιὸ καὶ νὰ ἐνταχθεῖ στὸ καινούργιο, λέγοντάς του: «Ἂν θέλεις νὰ εἶσαι τέλειος, πούλησε τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ ἀκολούθησε μὲ» (Μτθ. 19,21).
Ἡ συμβουλὴ τοῦ Κυρίου δὲν εἶχε νὰ κάνει μόνο μὲ ὑλικὰ ἀγαθά. Εἶχε νὰ κάνει καὶ μὲ τὴν πεποίθηση τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ πὼς ἡ ἀλήθεια εἶναι ἰδιοκτησία του. Σὲ αὐτὴ τὴν ἔξοδο ἀπὸ τὸν κόσμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καλεῖ ὁ Χριστὸς τὸν σημερινὸ νέο. Δυστυχῶς, ὅμως, δὲν τὸ τόλμησε.
Ἀδελφοί μου,
Πάντοτε ὑπάρχει ὁ κίνδυνος, ἡ θησαυροὶ τῆς πίστεως ποὺ παραλάβαμε μέσῳ τῆς παραδόσεώς μας, νὰ ἀποτελέσουν γιὰ ἐμᾶς αἰτία, ὄχι ἀγαπητικῆς ἐξόδου πρὸς τὸν κόσμο, ἀλλὰ ἀλαζονείας καὶ κατακρίσεως τοῦ κόσμου. Τὸ ὅτι ὁ κόσμος «κεῖται ἐν τῷ πονηρῷ» τὸ γνωρίζουμε. Χρέος μας ὅμως εἶναι, ὄχι νὰ ἐπισημαίνουμε διαρκῶς τὰ λάθη του, ἀλλὰ νὰ τὸν συμπονοῦμε, μιμούμενοι τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο. Αὐτό, λοιπόν, ποὺ δὲν τόλμησε ὁ νέος ἐκεῖνος, ἂς τὸ τολμήσουμε ἐμεῖς, ἀκολουθῶντας τὸν Χριστὸ στὸ ξεπέρασμα μιᾶς ἀνούσιας θρησκευτικότητος καὶ στὴν ἐμβάθυνση τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀγάπης μας.
Οἱ Ἑβραῖοι πίστευαν πώς ὁ Θεὸς διαμένει στὸ Ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Ἐμεῖς γνωρίζουμε πλέον, πὼς ναὸς τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νὰ γίνει ἡ ἴδια μας ἡ καρδιά. Μέσα σὲ αὐτήν, ζητᾶ νὰ ἐγκατασταθεῖ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ἐὰν Τοῦ τὸ ἐπιτρέψουμε, θὰ ἀκοῦμε διαρκῶς τὴν διαβεβαίωσή του πώς, ἂν καὶ ὁ κόσμος γύρω μας ἀνεβαίνει Γολγοθᾶ, τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ ἐμποδίσει τὴν ἐπερχόμενη Ἀνάσταση. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
Εκ του Γραφείου Τύπου και
Επικοινωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως
