Πολλές αρθρώσεις έχουν χόνδρο στα άκρα των οστών όπου ενώνονται. Ο υγιής χόνδρος βοηθά να κινούμαστε, επιτρέποντας στα οστά να «γλιστρούν» το ένα πάνω στο άλλο. Οταν αυτό παύει να συμβαίνει, τότε το αίτιο θα πρέπει να το αναζητήσουμε στην αρθρίτιδα. Ιδίως στα γόνατα, τα ισχία και τους ώμους, όπου η αρθρίτιδα «εκφράζεται» με πόνο, πρήξιμο και δυσκαμψία. 

Αιτίες αρθρίτιδας

Υπάρχουν πολλές ασθένειες όπου η αρθρίτιδα είναι το κύριο χαρακτηριστικό τους.

Οι δύο κύριοι τύποι παθήσεων που έχουν σαν κύριο σύμπτωμα την αρθρίτιδα είναι η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Και στις δύο περιπτώσεις βλάπτονται οι αρθρώσεις, αλλά με διαφορετικούς τρόπους.

• Η οστεοαρθρίτιδα προσβάλλει τον χόνδρο – τον σκληρό, ζελατινοειδή ολισθηρό ιστό που καλύπτει τα άκρα των οστών όπου σχηματίζουν μια άρθρωση. Αποτελεί μια εκφυλιστική κατάσταση, τα συμπτώματα όμως σπάνια εκδηλώνονται πριν από τα 50 έτη. Σε ηλικίες μεγαλύτερες των 55 ετών οι γυναίκες προσβάλλονται πιο συχνά από οστεοαρθρίτιδα σε σχέση με τους άνδρες (αναλογία 1,7/1).
• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση φλεγμονώδης νόσος η οποία οφείλεται στην υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν προσβάλλει μόνο τις αρθρώσεις αλλά και άλλα  όργανα του σώματος.  Η ρευματοειδής αρθρίτιδα  εκτιμάται ότι προσβάλλει το 0,25-1% του πληθυσμού και είναι 2-3 φορές συχνότερη στις γυναίκες. Εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 30 και 60 ετών, αλλά και σε παιδιά.

Αλλες μορφές αρθρίτιδας

Η ουρική νόσος αποτελεί επίσης μία άλλη περίπλοκη κατάσταση. Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος, οι οποίοι σχηματίζονται όταν υπάρχει υπερβολικό ουρικό οξύ στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν ουρική αρθρίτιδα. Αλλες αιτίες αρθρίτιδας είναι η ψωριασική αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και άλλα ρευματολογικά νοσήματα.

Επομένως η αρθρίτιδα αποτελεί συνήθως σύμπτωμα κάποιας συστηματικής ρευματολογικής νόσου και η θεραπεία της εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τη σωστή διάγνωση.

Πόνος παντού…

Ο πόνος, που μπορεί να ποικίλλει σε σοβαρότητα, είναι ένα σύνηθες σύμπτωμα σε σχεδόν όλους τους τύπους αρθρίτιδας. Σε πολλές περιπτώσεις, ο πόνος στις αρθρώσεις εμφανίζεται με τη μορφή της περιοχής γύρω από την άρθρωση να είναι πρησμένη, κόκκινη, ή ζεστή στην αφή. Μπορεί επιπλέον να υπάρχει μειωμένη ικανότητα κίνησης και δυσκαμψία, ιδιαίτερα το πρωί.

Δύσκολο «παζλ» η θεραπεία της νόσου

H σωστή  διάγνωση είναι συνάρτηση της καλής κλινικής εξέτασης, του ιστορικού (χρονική στιγμή έναρξης του πόνου, αριθμός και είδος αρθρώσεων κ.ά.) αλλά και των εργαστηριακών εξετάσεων.

Η  θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της αρθρίτιδας και το είδος της πάθησης που την προκαλεί. Ο ρευματολόγος, ο οποίος συνήθως είναι ο κύριος αρμόδιος να την αντιμετωπίσει -ως σύνολο-, θα πρέπει να συνεκτιμήσει όλους τους προαναφερθέντες παράγοντες (ιστορικό, κλινική εξέταση, εργαστηριακές εξετάσεις).

Οι κύριοι στόχοι των θεραπειών μίας νόσου που προκαλεί αρθρίτιδα είναι η ύφεση της κύριας νόσου, η οποία θα οδηγήσει σε αντιμετώπιση των συμπτωμάτων γενικά  (συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας) και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Το «προφίλ» του ασθενούς καθορίζει τη θεραπεία

Η θεραπεία ξεκινά συνήθως με φάρμακα που έχουν τις λιγότερες παρενέργειες, με την προσθήκη περαιτέρω φαρμάκων -εάν δεν είναι επαρκώς αποτελεσματικά- και πάντα λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του εκάστοτε ασθενούς.

Για τη ρευματoειδή αρθρίτιδα π.χ. σκοπός είναι να αναχαιτιστεί έγκαιρα η πορεία της νόσου. Αυτό επιτυγχάνεται φαρμακευτικά με κορτιζόνη, φάρμακα τροποποιητικά της νόσου (DMARDs) και βιολογικούς παράγοντες.

Δεν πρέπει ποτέ να εξετάζουμε -διαγνωστικά και θεραπευτικά- μια φλεγμαίνουσα άρθρωση σαν μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά σαν μέρος μιας νόσου της οποίας αποτελεί σύμπτωμα.