Πρόκειται για μια μεγάλη απειλή για τις δενδρώδεις κυρίως καλλιέργειες σχεδόν ολόκληρης της Αιτωλοακαρνανίας, κυρίως δε της ευρύτερης περιοχής του Μεσολογγίου και της Τριχωνίδας, αλλά και των υπολοίπων λιμναίων και υδάτινων συστημάτων του νομού μας, καθώς οι συνθήκες εκεί ευνοούν την μόνιμη πλέον εγκατάσταση και την εκθετική αύξηση των πληθυσμών, όπως παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.
Ο Μυοκάστορας, που πολλοί τον συγχέουν με τα ποντίκια-αρουραίους, ιδιαίτερα όταν είναι σε νεαρή ηλικία, τρέφεται με τις ρίζες των δέντρων και συχνά προκαλεί τη πλήρη νέκρωσή τους. Επίσης, με τα λαγούμια που ανοίγει κοντά σε αρδευτικά συστήματα, αποστραγγιστικά έργα και αναχώματα ποταμών και λιμνών προκαλεί αστάθεια στο έδαφος.
Πρόκειται για ένα υδρόβιο τρωκτικό, ενδημικό στη Νότια Αμερική και μεταφέρθηκε στη Βόρειο Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία, για την εκμετάλλευση της γούνας του. Όμως ορισμένα άτομα που απέδρασαν ή απελευθερώθηκαν από τα εκτροφεία, κατόρθωσαν να εγκατασταθούν με επιτυχία στο φυσικό περιβάλλον (όχθες ποταμών και υγροτόπους) των νέων περιοχών, διαταράσσοντας την ισορροπία των οικοσυστημάτων και υποβαθμίζοντας την οικονομική και περιβαλλοντική αξία των περιοχών στις οποίες εμφανίζεται.
Οι επιπτώσεις της παρουσίας του στους υγροτόπους, μέσα από τη διατροφή του με υδρόβια βλάστηση και ρίζες φυτών, μπορεί να είναι αρνητικές για τις φυτοκοινότητες με πιθανό επακόλουθο τη διάβρωση των παράκτιων ενδιαιτημάτων άλλων ζώων. Επίσης, ο Μυοκάστορας έχει παρατηρηθεί να τρέφεται με αυγά παρυδάτιων πουλιών που βρίσκει στις φωλιές τους.
Για τους παραπάνω λόγους ο Μυοκάστορας κατατάσσεται στα 100 χειρότερα χωροκατακτητικά ξενικά είδη της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, είναι απόλυτη ανάγκη η λήψη μέτρων για τη διαχείριση και εξάλειψη του πληθυσμού του Μυοκάστορα.
Τα ξενικά είδη μπορούν να μεταβάλλουν τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων, να μειώσουν την αυτόχθονη βιοποικιλότητα, να διαταράξουν το τοπίο, να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες στις οικονομικές και περιβαλλοντικές αξίες.
Ως εκ τούτου, είναι απολύτως αναγκαία η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών αλλά και των υπεύθυνων φορέων της χώρας.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα από τα εισβλητικά είδη απαιτεί παρακολούθηση, έγκαιρη ανίχνευση, μακροπρόθεσμο έλεγχο, μέτρα περιορισμού των συνεπειών τους για τη βιοποικιλότητα. Σε περιπτώσεις όπου η βιοποικιλότητα έχει ήδη επηρεαστεί από εισβλητικά είδη, επιβάλλεται η λήψη μέτρων για την αποκατάστασή της.
Ο Φορέας Διαχείριση Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου –Ακαρνανικών Ορέων έχει έγκαιρα εντοπίσει την τόσο έντονη παρουσία του μυοκάστορα στην περιοχή, έχει προχωρήσει σε σχετική ανίχνευση, διαπιστώνοντας το μέγεθος του προβλήματος και των όσων συνοδών ζητημάτων αυτό προκαλεί στη βιοποικιλότητα και έχει αρμοδίως κάνει τις σχετικές επισημάνσεις προς τα αρμόδια όργανα της πολιτείας.
Σύμφωνα με τον περιβαλλοντολόγο και συντονιστής του Φορέα κ. Γιάννη Σελιμά, τα τελευταία χρόνια άτομα του είδους έχουν επανειλημμένα παρατηρηθεί σε περιοχές εντός των ορίων ευθύνης του Φ.Δ. Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων (Αμβρακία, Λυσιμαχία, Τριχωνίδα, εκβολές Αχελώου, Νεοχώρι κτλ.). Με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση των ζημιών, είναι απόλυτη ανάγκη η άμεση παρακολούθηση του πληθυσμού του Μυοκάστορα στην περιοχή, καθόσον, η στρατηγική της πρώιμης και έγκαιρης αντιμετώπισης των ξενικών ειδών είναι πολύ πιο αποτελεσματική και ασύγκριτα πιο οικονομική σε σχέση με την αντιμετώπιση μετά την εδραίωσή τους στην περιοχή.
Ο κ. Σελιμάς μας πληροφορεί ότι στο πλαίσιο του ΥΜΕΠΕΡΑΑ ο Φορέας έχει ήδη δρομολογήσει το σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα.
Η Ένωση Αγρινίου, έχοντας αναφορές παραγωγών που αδυνατούν πλέον με τα συνήθη μέσα να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, εκτιμά ότι χρειάζεται ο σχεδιασμός και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος.
Άλλωστε, το κλασσικό «ποντικοφάρμακο» ή το όποιο δηλητήριο χρησιμοποιούν οι παραγωγοί στην προσπάθειά τους να «αμυνθούν» έναντι του μυοκάστορα, έχει αποδειχθεί μη αποτελεσματικός τρόπος, ο οποίος, δε, πρόσθετα προβλήματα δημιουργεί, καθώς αυτή η πρακτική συμβάλει στην εξόντωση πουλιών και άλλων ειδών, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη βιοποικιλότητα της περιοχής.
Οι φυσικοί θηρευτές (ανάμεσα σε αυτούς θα κατατάξουμε και τον άνθρωπο) θα μπορούσε να είναι μια λύση…
Η είδηση δεν είναι νέα αφού το ΚΠΕ Θέρμου με το Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών είχε παρουσιάσει πριν από λίγο καιρό μια ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα: «Λιμναία οικοσυστήματα του νομού μας. Κίνδυνοι και απειλές» στο πλαίσιο της Πράξης «ΚΕΝΤΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΚΠΕ)-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής.Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα απειλούμενα είδη του τόπου μας, όπως ο νανογοβιός ένα ενδημικό είδος που ζει μόνο στη λίμνη Τριχωνίδα και το οποίο απειλείται. Επίσης ιδιαίτερη αναφορά έγινε στα αλλόχθονα είδη (που έχουν εισαχθεί από άλλες περιοχές του πλανήτη), όπως η περίπτωση του μυοκάστορα που εμφανίζεται στα υδάτινα οικοσυστήματα του νομού μας.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ …ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΥΟΚΑΣΤΟΡΑ ΣΤΟ 41′
Ο Μυοκάστορας κατατάσσεται στα 100 χειρότερα χωροκατακτητικά ξενικά είδη της Ευρώπης. Μεταφέρθηκε από τη Νότια Αμερική στη Βόρειο Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία, για την εκμετάλλευση της γούνας του. Η επιτυχής εγκατάσταση ορισμένων ατόμων στο φυσικό περιβάλλον των νέων περιοχών (όχθες ποταμών και υγροτόπους) διατάραξε την ισορροπία των οικοσυστημάτων και υποβάθμισε την οικονομική και περιβαλλοντική αξία των περιοχών στις οποίες εμφανίζεται.
(video Παλαιός Νίκος – Φύλακας Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. Λιμνη Λυσιμαχία 2019)
Προσοχή: Ο Μυοκαστορας συχνά συγχέεται με την Βίδρα! Η Βίδρα είναι προστατευόμενο είδος!
