Την ανεκτίμητη συμβολή των παιδικών εμβολιασμών στην Ελλάδα ανέδειξε επιστημονική μελέτη που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας 2024.
Η μελέτη κοόρτης (μελέτη παρατήρησης που περιγράφει μια ομάδα ατόμων που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό) σε δείγμα 82.700 παιδιών ήταν ουσιαστικά ένα μαθηματικό μοντέλο, το οποίο εκτίμησε τα επιδημιολογικά και οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του παιδιατρικού Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού (ΕΠΕ), του 2023.
Τα επιστημονικά συμπεράσματα προέκυψαν από τη σύγκριση των δύο σεναρίων, μεταξύ ύπαρξης και απουσίας παιδιατρικού εμβολιασμού για το 2023. Αποδείχθηκε πως το 2024 επιτεύχθηκε στην Ελλάδα μείωση άνω του 85% στην επίπτωση σε 12 από τα 14 παθογόνα (μικρόβια) που συμπεριλαμβάνονται στο παιδιατρικό ΕΠΕ του 2023.
Τα παθογόνα με τη μικρότερη μείωση ήταν ο ροταϊός και ο στρεπτόκοκκος με μειώσεις 73,5% και 61,1%, αντίστοιχα, σε σύγκριση με την περίοδο πριν από τον εμβολιασμό. Σύμφωνα με το μοντέλο, το επιδημιολογικό αποτύπωμα αυτής της μείωσης ισοδυναμεί με την αποτροπή σχεδόν 289.000 κρουσμάτων και 266 θανάτων.
Ο Ηλίας Γκούντας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου, δήλωσε πως τα εμβόλια συνιστούν μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, καθώς μείωσαν σημαντικά την παιδική θνησιμότητα.
Υπάρχει, ωστόσο, ένα παράδοξο που ισχύει για τον εμβολιασμό, όπως είπε: «Η Ελλάδα ευτυχεί να διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα (ΕΠΕ) για την κάλυψη του παιδιατρικού πληθυσμού (9 εμβόλια που προστατεύουν από 14 παθογόνα) με εξαιρετικά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση πόρων. Ωστόσο, η εμβολιαστική διστακτικότητα αποτελεί μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές δημόσιας υγείας».
Ιλαρά και κοκκύτης
Οι επιστήμονες επεσήμαναν στο Συνέδριο την ανάγκη κάλυψης των εμβολιαστικών κενών στα παιδιά, αν και η χώρα μας βρίσκεται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από άλλες χώρες στους παιδιατρικούς εμβολιασμούς.
Η Θεανώ Γεωργακοπούλου, παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, αναφέρθηκε ειδικότερα στις τρέχουσες, παράλληλες επιδημικές εξάρσεις του κοκκύτη και της ιλαράς στη χώρα μας, λέγοντας πως ειδικά στον κοκκύτη -μια ισχυρά μολυσματική ασθένεια- από τα 100 ανεμβολίαστα επίνοσα άτομα που έρχονται σε επαφή με 1 άτομο με κοκκύτη νοσούν τα 80.
«Το 95% των βρεφών κάτω των 6 μηνών, όταν νοσήσει με κοκκύτη, πεθαίνει», όπως ανέφερε, τονίζοντας πως αυτό καθιστά κρίσιμης σημασίας τον εμβολιασμό κατά την κύηση, που προστατεύει το βρέφος μέχρι τους 6 μήνες.
Να σημειωθεί πως το τελευταίο 12μηνο οι χώρες EU/EEA δήλωσαν δεκαπλάσια αύξηση κρουσμάτων κοκκύτη συγκριτικά με το 2022 και το 2021.
Μιλώντας για την ιλαρά, η ομιλήτρια ανέφερε πως είναι μια εξίσου μολυσματική ασθένεια (ένα άτομο μπορεί να τη μεταδώσει σε 12-18 άτομα) και βρίσκεται επίσης σε έξαρση στη χώρα μας.
Οικονομία
Αν και η προστασία των παιδιών, αλλά και της δημόσιας υγείας βρίσκεται στη υψηλότερη θέση της βαρύτητας της αξίας του εμβολιασμού, δεν είναι αμελητέα και η οικονομική επίπτωση.
Σύμφωνα με την ίδια ελληνική μελέτη, η ύπαρξη του παιδιατρικού ΕΠΕ συσχετίστηκε με εξοικονόμηση σχεδόν €213 εκατομμυρίων.
Η μελέτη κατέδειξε ότι στην Ελλάδα για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στο παιδιατρικό ΕΠΕ εξοικονομούνται 3,11€ όσον αφορά το άμεσο κόστος (κόστος που σχετίζεται με το σύστημα υγείας) και 8,67€ όσον αφορά το συνολικό κόστος (άμεσο και έμμεσο κόστος από την απώλεια παραγωγικότητας).
Η μελέτη -που παρουσιάστηκε επίσης τόσο στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Παιδιατρικών Λοιμώξεων (EPSID 2024) όσο και στο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο- καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «το σύγχρονο και εκτενές παιδιατρικό πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας αποτελεί μια αποτελεσματική παρέμβαση δημόσιας υγείας, καθώς συμβάλλει στην αποτροπή μιας σημαντικού βαθμού νοσηρότητας και θνησιμότητας, παρέχοντας παράλληλα και αξιοσημείωτη εξοικονόμηση πόρων».
ΓΛΙΤΩΣΑΝ 6 ΖΩΕΣ ΑΝΑ ΛΕΠΤΟ
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), με την εξαίρεση του καθαρού πόσιμου νερού, καμία άλλη παρέμβαση δεν έχει σώσει τόσες ζωές όσες τα εμβόλια.
Πρόσφατη μελέτη στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet» εκτίμησε ότι τα τελευταία 50 έτη (μεταξύ 1974 και 2024), ο εμβολιασμός αποσόβησε 154 εκατομμύρια θανάτους (ισοδυναμεί με 6 θανάτους κάθε λεπτό), με το 94,8% να αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών.
Στην ίδια μελέτη υπολογίζεται ότι για κάθε θάνατο που αποτράπηκε λόγω εμβολιασμών αποκτήθηκαν κατά μέσο όρο 66 χρόνια πλήρους υγείας.
Τα αθροιστικά έτη υγιούς ζωής που αποδίδονται στα εμβόλια, κατά τα τελευταία 50 έτη παγκοσμίως, εκτιμώνται σε 10,2 δισεκατομμύρια.
