ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον
Έντεκα ολόκληρα χρόνια η τοπική κοινωνία αναμένει να υλοποιηθεί το έργο της Μαρίνας Μεσολογγίου και προσδοκά από τις αρχές και τους αρμόδιους να σταθούν με ευθύνη απέναντι σε αυτό το μεγαλόπνοο έργο, το οποίο αποτελεί μοχλό ανάπτυξης για την τοπική οικονομία. Τα οφέλη που προκύπτουν από τη λειτουργία μιας Μαρίνας είναι πολλαπλά. Αναφέρουμε ενδεικτικά: δημοσιονομικά έσοδα που προκύπτουν από το ετήσιο μίσθωμα, από τους φόρους εισοδήματος των επιχειρήσεων που λειτουργούν μέσα και έξω από τη Μαρίνα, από τις εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και διάφορα άλλα τέλη που επιβαρύνουν τα σκάφη αναψυχής.
Την ίδια στιγμή, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας στη Μαρίνα και σε υποστηρικτικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα η αύξηση της κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών, φέρνει συνάλλαγμα που εισρέει από τα σκάφη αναψυχής και τους τουρίστες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ισπανικής Ένωσης Τουριστικών Λιμένων, κάθε τουρίστας που ξοδεύει 100 ευρώ σε έναν τουριστικό λιμένα, ξοδεύει επιπλέον 450 ευρώ στην τοπική οικονομία.
Η κοινωνία του Μεσολογγίου περίμενε μέχρι σήμερα υπομονετικά, ότι εκεί όπου πριν υπήρχαν εγκαταλελειμμένα κρηπιδώματα και χερσαίοι χώροι εγκατάλειψης σκαφών, θα κατασκευάζονταν σύγχρονες λιμενικές εγκαταστάσεις υψηλής αισθητικής που θα τηρούσαν τους περιβαλλοντικούς όρους και θα αναβάθμιζαν το παραλιακό μέτωπο. Πιστεύαμε στην υπεύθυνη και ποιοτική διαχείριση του έργου, στην κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, στη διοργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων και στην προσέλκυση τουρισμού, σε αρμονία με την ελεύθερη και ασφαλή πρόσβαση των πολιτών στο παραλιακό μέτωπο.
Δυστυχώς όμως, ενώ το έργο της Μαρίνας Μεσολογγίου μπορεί να συμβάλλει με όλους αυτούς τους τρόπους στην ανάπτυξη της πόλης μας, τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα είναι μηδαμινά έως ανύπαρκτα. Τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν και υπάρχουν με τον φορέα διαχείρισης της Μαρίνας, την εταιρεία «Μαρίνα Μεσολόγγι Α.Ε.», δεν έχουν επιλυθεί.
Οι ευθύνες, κατά την άποψή μας, μοιράζονται σε όλους όσους είχαν την αρμοδιότητα να αποφασίσουν για την τύχη της Μαρίνας στο Μεσολόγγι από το 2009 μέχρι σήμερα. Για την κατανόηση της πολυπλοκότητας των προβλημάτων και των ευθυνών αξίζει κανείς να ενημερωθεί συνολικά για τα γεγονότα που μας έχουν οδηγήσει στο σήμερα. Για την ενημέρωση των πολιτών έχουμε ετοιμάσει υλικό που δίνει μια σφαιρική εικόνα της κατάστασης λαμβάνοντας υπόψη την ισχύουσα νομοθεσία, τα δημόσια έγγραφα και την αλληλογραφία μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων.
Η άποψη μας για το μέλλον της Μαρίνας Μεσολογγίου έγκειται στην ανεύρεση υπεύθυνου, ποιοτικού και οικονομικά υγιή φορέα διαχείρισης. Ο χώρος της Μαρίνας Μεσολογγίου είναι ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου. Χρήστης του χώρου είναι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου (πρώην Λιμενικό Ταμείο Αιτ/νίας). Ο νόμιμος χρήστης του χώρου οφείλει να προχωρήσει σε κάθε ενέργεια που θα θέσει στο περιθώριο την υπάρχουσα λιμνάζουσα κατάσταση.
Ο τρόπος διαχείρισης του χώρου έγκειται στην εύρεση χρηματοδότησης για την υλοποίηση του έργου της Μαρίνας. Η χρηματοδότηση αυτή προκρίνουμε να προέλθει από δημόσιους πόρους και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο να είναι διαχειριστής του έργου και επικαρπωτής όλων των ωφελειών. Αν η εξασφάλιση δημόσιων πόρων δεν είναι δυνατή τότε το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο οφείλει να προχωρήσει σε επαναδημοπράτηση του χώρου ώστε να ολοκληρωθεί το έργο με την σύμπραξη ιδιωτικών κεφαλαίων. Η επαναδημοπράτηση οφείλει να γίνει με δημόσιο διαγωνισμό όπως επιβάλλει η κείμενη νομοθεσία και οι όροι δημοπράτησης να είναι τέτοιοι ώστε να εξασφαλίζουν την ανάδειξη ενός φορέα οικονομικά υγιή, αξιόπιστου και ποιοτικού.
Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμη μια ανασκόπηση των γεγονότων για να κατανοηθεί καλύτερα η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί έως σήμερα.
Το 1993 με τον Νόμο 2160/1993 ρυθμίζονται τα θέματα τουριστικών λιμένων. Την ίδια χρονιά γίνεται αίτηση από το τότε Λιμενικό και Εξυγιαντικό ταμείο Μεσολογγίου για χωροθέτηση του τουριστικού λιμένα εντός της ζώνης του Λιμένος Μεσολογγίου, δηλαδή να προσδιοριστεί “που” και “τι” μπορεί να γίνει. Η χωροθέτηση αυτή ολοκληρώνεται και δημοσιεύεται σε ΦΕΚ το 1997.
Το 2000 με απόφαση του Προέδρου της Λιμενικής Επιτροπής Ν. Αιτωλ/νίας προκηρύχθηκε Διεθνής Δημόσιος Διαγωνισμός με σφραγισμένες προσφορές (χωρίς αντιπροσφορές) για την ανάδειξη αναδόχου – επενδυτή που: α) θα αναλάβει την εκτέλεση των απαιτούμενων συμπληρωματικών έργων του Τουριστικού Λιμένα Μεσολογγίου και β) θα συστήσει με το Λιμενικό Ταμείο Αιτωλ/νίας Ανώνυμη Εταιρεία που θα είναι ο φορέας διαχείρισης του Τουριστικού Λιμένα Μεσολογγίου.
Το Φεβρουάριο του 2007 το Λιμενικό Ταμείο Αιτωλ/νίας εξέδωσε το Τεύχος Δημοπράτησης για την αξιοποίηση του Τουριστικού Λιμένα (Μαρίνας) Μεσολογγίου μέσω μακροχρόνιας εκμίσθωσης. (τεύχος δημοπράτησης)
Στις 10-07-2008, συντάσσεται καταστατικό και ιδρύεται η «Μαρίνα Μεσολόγγι Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης Τουριστικού λιμένα». Το μετοχικό της κεφάλαιο προσδιορίζεται στα 60.000 ευρώ και καλύπτεται από τους μετόχους (50% έκαστος). (Εύλογα προκύπτει το ερώτημα πως μια εταιρεία με τέτοιο μετοχικό κεφάλαιο αναλαμβάνει να φτιάξει μια Μαρίνα προϋπολογισμού 8.000.0000 ευρώ).
Στις 08-08-2008 με έγγραφο της Δ/νσης Δημοσίων Έργων της Γενικής Δ/νσης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας εγκρίνεται το πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού του έργου “Αξιοποίηση τουριστικού Λιμένα Μαρίνας Μεσολογγίου του Λιμενικού Ταμείου Αιτ/νίας.
Με ιδιωτικά συμφωνητικά τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2008 παραχωρείται άνευ ανταλλάγματος ποσοστό 5% του μετοχικού κεφαλαίου της Ανώνυμης Εταιρείας στο Λιμενικό Ταμείο Αιτ/νίας.
Στις 05-03-2009 υπογράφεται σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου με την εταιρεία «ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Α.Ε» για την υλοποίηση του έργου. Στη σύμβαση ορίζεται: α) εγγύηση καλής εκτέλεσης έργων 400.000 € (το 5% του συνολικού κόστους επένδυσης) και β) εγγύηση καλής εκτέλεσης σύμβασης 63.480 € (το πρώτο ετήσιο αντάλλαγμα) που πρέπει να καταβληθούν εντός οκταμήνου από την υπογραφή της σύμβασης. Οι προαναφερόμενες εγγυήσεις θα παραμένουν με την ρήτρα ότι θα είναι πληρωτέες από τις εγγυήτριες Τράπεζες «χωρίς όρους ή αντιρρήσεις» και σε «πρώτη ζήτηση» του Δημοσίου.
Η μη καταβολή των εγγυήσεων θεωρείται λόγος αυτοδίκαιης λύσης της σύμβασης, δηλαδή έκπτωσης της εταιρείας. Η εταιρεία δεν προσκόμισε στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού τις εγγυητικές επιστολές εντός οκταμήνου με αποτέλεσμα στις 03-11-2009 να επέλθει αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης παραχώρησης. «Με την παρέλευση αυτής της ημερομηνίας, η χρήση και η διαχείριση του τουριστικού λιμένα Μεσολογγίου – που βρίσκεται εντός του λιμένα Μεσολογγίου – επανήλθε στη διαχείριση του Λιμενικού Ταμείου Ν. Αιτωλ/νίας, που έχει εκ του νόμου την χρήση και εκμετάλλευση του χώρου, βάση του άρθρου 22 του Ν.2971/2001. Επομένως από τις 3-11-2009 και μετά, το Λιμενικό Ταμείο Αιτν/νιας – όπως είχε ενημερωθεί από την υπηρεσία μας – όφειλε να έχει τον απόλυτο έλεγχο και χρήση της Μαρίνας, αποβάλλοντας τρίτους που τυχόν εκμεταλλεύονταν το χώρο του λιμένα και αποκόμιζαν κέρδη, ασκώντας παράνομη εμπορική δραστηριότητα» (Πηγή: Υπουργείο Τουρισμού Α.Π. Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου: 290/05-11-2013) . Παρόμοια αναφέρονται σε έγγραφα του Υπουργείου ως απάντηση σε σχετικά ερωτήματα του Λιμενικού Ταμείου ή άλλων φορέων.
Το γεγονός της αυτοδίκαιης έκπτωσης της εταιρείας έδινε τη δυνατότητα στο τότε Λιμενικό Ταμείο Αιτωλ/νιας είτε μόνο του, είτε μετά από πλειοδοτικό διαγωνισμό να αναδείξει το φορέα διαχείρισης της μαρίνας
Δεν έγινε κάτι από τα παραπάνω και στις 12-07-2010 το Λιμενικό Ταμείο ζητά την τροποποίηση χωροθέτησης τουριστικού λιμένα. Η τροποποίηση δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ στις 18-04-2012. Συγκεκριμένη αλληλογραφία του Υπουργείου Τουρισμού (έγγραφο υπ’αριθμ. 16729/29-11-2012) υποδεικνύει στο Λιμενικό Ταμείο τις ενέργειες που οφείλει να ακολουθήσει. Παράλληλα το Δημοτικό Συμβούλιο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου στις 13-12-2012 συντάσσεται με την άποψη του Υπουργείου και αποφασίζει επαναδημοπράτηση του έργου.
Τελικά επαναδημοπράτηση δεν γίνεται -για αδιευκρίνιστους λόγους- και έχουμε στις 17-12-2013 νέα σύμβαση του Υπουργείου Τουρισμού με την προηγουμένως κηρυχθείσα ως έκπτωτη εταιρεία ΜΑΡΙΝΑ Μεσολόγγι Α.Ε. Σε αυτή την σύμβαση ορίζεται ότι τα έργα θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2016 με δυνατότητα παράτασης άλλα τρία έτη. Μόνο αν ολοκληρωθούν τα έργα μπορεί να γίνει αίτηση για αδειοδότηση της Μαρίνας. Μέχρι τότε μπορεί να λειτουργεί τμηματικά και εφόσον προκύπτουν άδειες από τα αρμόδια τμήματα του Υπουργείου. Στη σύμβαση αυτή μειώνεται το ύψος της επένδυσης από 8.000.000 ευρώ σε 5.000.000 ευρώ ενώ δεν υπάρχει το άρθρο για εγγύηση καλής εκτέλεσης των έργων υπερ του Ελληνικού Δημοσίου (που υπήρχε στην προηγούμενη σύμβαση και ήταν 400.000 ευρώ). Πολλά ερωτηματικά υπάρχουν για την υπογραφή της δεύτερης σύμβασης και για το γεγονός ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν εξασφαλίζεται έναντι τρίτων για την πραγματοποίηση ενός τόσο μεγάλου έργου με τεράστιες περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες.
Στις 09-01-2015 συστήνεται με νόμο το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Μεσολογγίου. Σε όλο το διάστημα από 2014 μέχρι 2019 δεν γίνεται κανένα καινούργιο έργο μεγάλης εμβέλειας στον χώρο της Μαρίνας. Στο διάστημα αυτό δεν γίνεται καμία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αν και υπήρχαν δημοσιεύματα και διαβεβαιώσεις προς τούτο. Ο φορέας διαχείρισης της Μαρίνας δηλαδή η εταιρεία ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Α.Ε. ενώ έχει συγκεκριμένες συμβατικές υποχρεώσεις να ολοκληρώσει μέσα σε τρία χρόνια το έργο, δεν καταφέρνει να το κάνει αυτό. Μάλιστα εξαντλεί σχεδόν και την παράταση των τριών ετών και ερχόμαστε στον Ιανουάριο του 2019, όπου γίνεται εκ νέου χωροθέτηση για να υπογραφεί πάλι νέα σύμβαση τον Μάιο του 2019. Η πολιτική βούληση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου την περίοδο 2016-2019 είναι να στηρίξει το εταιρικό σχήμα της ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Α.Ε. παρά το γεγονός ότι δεν γίνεται ΚΑΜΙΑ αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ούτε υπάρχει εξέλιξη στα έργα.
Στην νέα σύμβαση (2019) η οποία θεωρείται τροποποιητική της σύμβασης του 2013 δίνονται στην εταιρεία ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Α.Ε. άλλα 4 χρόνια να ολοκληρώσει τα έργα και σε περίπτωση μη υπαιτιότητας της για την μη περάτωση των έργων θα δοθεί και άλλη παράταση. Γιατί δίνονται τόσα πολλά περιθώρια και μάλιστα σε ένα εταιρικό σχήμα που δεν εκπληρώνει συμβατικές υποχρεώσεις; Τον Ιούνιο του 2019 για πρώτη φορά δίνεται τμηματική άδεια για λειτουργία μαρίνας ορίζοντας ως χρήσεις: ελλιμενισμό 84 σκαφών και 50 θέσεις χερσαίας εναπόθεσης σκαφών (σημειώνεται ότι η δυναμικότητα του τουριστικού λιμένα Μεσολογγίου ανέρχεται σε 267 θέσεις ελλιμενισμού με βάση την από 2-05-2019 τροποποιημένη σύμβαση αντί για 220 θέσεις που προβλέπονταν στην σύμβαση του 2013 και 250 που προβλέπονταν στην σύμβαση του 2008). Όμως από τον Ιούνιο του 2019 μέχρι σήμερα οι πολίτες είναι καθημερινοί αυτόπτες μάρτυρες ότι δεν προχωρά κανένα ουσιαστικό έργο το οποίο να αποδεικνύει ότι θα λειτουργήσει σύντομα Μαρίνα με αξιώσεις και προοπτικές.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι δεν υπάρχει μια ακριβής στοχοθεσία με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και καταληκτική ημερομηνία παράδοσης του έργου, παρόλο που πλέον έκλεισε μια δεκαετία που η εταιρία ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Α.Ε βρίσκεται στον χώρο. Με βάση παραδείγματα άλλων Ελληνικών μαρίνων, ένα έργο τέτοιας εμβέλειας και μεγέθους χρειάζεται 2,5 το ελάχιστο με 3,5 το μέγιστο χρόνια για να υλοποιηθεί ολοκληρωτικά. Έντεκα χρόνια σε ένα εταιρικό σχήμα δεν είναι αρκετά για να αποδείξουν εάν το σχήμα αυτό μπορεί ή όχι να υλοποιήσει το έργο;
Η διαιώνιση της υπάρχουσας κατάστασης δεν ωφελεί ούτε την πόλη Μεσολογγίου ούτε την πλειονότητα των κατοίκων του Δήμου μας. Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο έχει κάθε δικαιοδοσία να δώσει λύση στην κατάσταση αυτή που έχει εγκλωβίσει την εξέλιξη του έργου. Ως νόμιμος χρήστης του χώρου οφείλει να προχωρήσει σε ανεύρεση πόρων για την υλοποίηση του έργου και αν δεν μπορεί να εξασφαλίσει δημόσιους πόρους τότε οφείλει να αναζητήσει με επαναδημοπράτηση εκείνο το εταιρικό σχήμα το οποίο θα είναι αξιόπιστο, φερέγγυο, οικονομικά υγιές και ποιοτικό ώστε να υλοποιήσει το έργο. Η επαναδημοπράτηση οφείλει να γίνει με όλες τις δικλίδες ασφαλείας που θα αναδείξουν σε έναν ανοικτό διαγωνισμό, φορέα διαχείρισης του έργου, αξιόπιστο, ο οποίος θα πληροί τις προϋποθέσεις ώστε να υλοποιήσει το έργο νόμιμα και έγκαιρα.
Όλο το υλικό της έρευνας μας θα κατατεθεί αρμοδίως στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Δείτε εδώ ένα μέρος του υλικού.
Χρήσιμη πηγή για τα ελληνικά δεδομένα των μαρίνων
Δημιουργία τουριστικών λιμένων: Πρωτοβουλία-Διαδικασία-
Συνδυασμός "Για την Κοινότητα Μεσολογγίου"
