Περισσότεροι από 4.500.000 φορολογούμενοι, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους αποκτούν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων, πρέπει και φέτος να εξοφλούν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, δηλαδή με τραπεζικές κάρτες ή μέσω e-banking, δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών, ώστε έως το τέλος του έτους οι ηλεκτρονικές αυτές πληρωμές να καλύψουν το 30% των ετήσιων εισοδημάτων τους από τις συγκεκριμένες πηγές.

Εάν έως τις 31-12-2023, δηλαδή εντός των προσεχών 100 ημερών, δεν έχουν καλύψει το 30% του ετήσιου εισοδήματός τους από τις πηγές αυτές με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών, κινδυνεύουν να κληθούν να καταβάλουν από τα μέσα του 2024 και μετά επιπλέον φόρο, ίσο με το 22% της ακάλυπτης διαφοράς.

Εξαίρεση από τον κανόνα του 30% ισχύει για ορισμένες ειδικές περιπτώσεις φορολογουμένων που είναι υπερχρεωμένοι. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα πρέπει να καλύψουν μικρότερα ποσοστά, της τάξεως του 20% ή και χαμηλότερα.

Επίσης, για φορολογουμένους που ανήκουν σε ορισμένες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι ανάπηροι και μακροχρονίως νοσηλευόμενοι, καθώς και για ορισμένες άλλες ομάδες πολιτών ισχύει πλήρης εξαίρεση από την υποχρέωση εξόφλησης δαπανών συνολικού ύψους 30% του ετήσιου εισοδήματος με κάρτες ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Τι ισχύει

Αναλυτικά, οι διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 15 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013), που ισχύουν και για το φορολογικό έτος 2023, προβλέπουν τα εξής:

1 Κάθε φορολογούμενος που είναι μισθωτός, συνταξιούχος, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης ή αυτοαπασχολούμενος, καθώς και κάθε φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια ακινήτων πρέπει να έχει πραγματοποιήσει έως το τέλος του τρέχοντος έτους δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με ποσοστό 30% του ετήσιου ατομικού πραγματικού εισοδήματός του. Οι δαπάνες αυτές, για να αναγνωριστούν, θα πρέπει να εξοφληθούν με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.) και να έχουν εκδοθεί γι’ αυτές και οι σχετικές αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.

 2 To ανώτατο όριο του ποσού των δαπανών που πρέπει να έχουν εξοφληθεί έως το τέλος του τρέχοντος έτους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ανέρχεται σε 20.000 ευρώ.

3 Οσοι φορολογούμενοι θα έχουν πραγματοποιήσει εντός του 2023 δαπάνες για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ για τοκοχρεολυτικές δόσεις δανείων και για ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος, πρέπει να καλύψουν ποσοστό όχι 30% αλλά 20% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Προϋπόθεση, όμως, για να ισχύσει αυτό το μειωμένο ποσοστό είναι οι δαπάνες για φόρους, δάνεια και ενοίκια να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

4 Σε κάθε φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί τραπεζικός λογαριασμός, το απαιτούμενο όριο δαπανών περιορίζεται κατ’ ανώτατο όριο στις 5.000 ευρώ.

 5 Στις δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη ποσοστού έως 30% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος περιλαμβάνονται τα περισσότερα από τα καθημερινά, μηνιαία και ετήσια έξοδα κάθε νοικοκυριού, όπως οι δαπάνες για αγορές τροφίμων, ποτών, ρούχων, παπουτσιών, κλινοσκεπασμάτων, χαρτικών ειδών, τσιγάρων, ειδών υγιεινής και καθαριότητος, για αγορές ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών, επίπλων και άλλων διαρκών ειδών οικιακής χρήσης, οι δαπάνες για παντός είδους υπηρεσίες επισκευών, καθώς και τα έξοδα για πληρωμές λογαριασμών ΔΕΚΟ και κοινοχρήστων, για δίδακτρα, νοσήλια και ασφάλιστρα. Εξαιρούνται οι πληρωμές για ενοίκια, δάνεια, φόρους και τέλη υπέρ του Δημοσίου, καθώς και οι δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, δικύκλων (πλην ποδηλάτων), σκαφών, αεροπλάνων, αεροσκαφών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.). Ειδικά οι δαπάνες για ιατρικές επισκέψεις υπολογίζονται εις διπλούν για την κάλυψη του 30% του εισοδήματος. Συγκεκριμένα, λαμβάνονται υπόψη στο 200% της αξίας τους οι δαπάνες για την καταβολή αμοιβών σε γιατρούς, οδοντίατρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμίατρους, χειροποδιστές και ποδολόγους.

6 Κάθε φορολογούμενος ο οποίος δεν θα καταφέρει να πραγματοποιήσει το απαιτούμενο συνολικό ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών δαπανών θα είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο να φορολογηθεί με 22% για το «ακάλυπτο» ποσό. Π.χ., σε περίπτωση που το ετήσιο ατομικό εισόδημα ενός φορολογουμένου ανέρχεται σε 10.000 ευρώ και το ποσοστό που πρέπει να καλύψει είναι 30%, το απαιτούμενο ποσό δαπανών έτους 2023 ανέρχεται σε 3.000 ευρώ (30% των 10.000 ευρώ). Αν ο φορολογούμενος που έχει αυτό το εισόδημα πραγματοποιήσει συνολικό ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών δαπανών 1.000 ευρώ, τότε κινδυνεύει να χρεωθεί με επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς των 2.000 ευρώ, δηλαδή με επιπλέον 440 ευρώ (2.000 ευρώ Χ 22%). Κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2023, η οποία θα γίνει μέσα στο 2ο τρίμηνο του 2024, ο φορολογούμενος θα πληροφορηθεί μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής φορολογικών δηλώσεων τα ποσά τα οποία έχει πληρώσει με ηλεκτρονικά μέσα, καθώς οι τράπεζες μέσω των οποίων έγιναν οι συναλλαγές ενημερώνουν την ΑΑΔΕ και τα σχετικά ποσά θα είναι αναρτημένα σε πληροφοριακό πίνακα που θα αναδύεται στη φόρμα συμπλήρωσης της δήλωσης.

Συμπλήρωμα…

Ακόμη και αν το άθροισμα των ποσών που θα έχουν κοινοποιήσει οι τράπεζες στην ΑΑΔΕ δεν καλύπτει το 30%, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα να δηλώσει στον σχετικό κωδικό της δήλωσής του (049 ή 050 του πίνακα 7) ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του εισοδήματός του και να αποφύγει την επιπλέον χρέωση με 22% επί της ακάλυπτης διαφοράς. Για τη διαφορά όμως αυτή ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει μεριμνήσει ώστε να έχει στη διάθεσή του τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, δηλαδή τις χάρτινες αποδείξεις πραγματοποίησης των δαπανών και τα χαρτάκια που αποδεικνύουν την πληρωμή μέσω POS ή αντίγραφα κινήσεων πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών του, ώστε να μπορεί να προσκομίσει τα δικαιολογητικά αυτά σε περίπτωση που ζητηθεί. Αν δεν έχει τις απαιτούμενες αποδείξεις που καλύπτουν τη διαφορά μέχρι το 30%, γιατί δεν τις διαφύλαξε, ή εάν έχει δηλώσει ψευδώς ότι οι δαπάνες του κάλυψαν το 30% του εισοδήματος, θα χρεωθεί από τον έλεγχο με επιπλέον φόρο 22% επί της ακάλυπτης διαφοράς.

Για 12 κατηγορίες  

Οι πλήρεις εξαιρέσεις

Από την υποχρέωση να καλύψουν το 30% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται πλήρως:

* Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω.

* Ατομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

* Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

* Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.

* Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

* Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

* Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

* Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

* Φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

* Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

* Οσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.

* Οι φυλακισμένοι.

Κάθε φορολογούμενος που υπάγεται σε μία ή περισσότερες από τις παραπάνω 12 περιπτώσεις «εξαιρέσεων» δεν οφείλει καν να συγκεντρώσει και να διαφυλάξει χάρτινες αποδείξεις δαπανών αξίας 30% του συνολικού ετήσιου πραγματικού εισοδήματος.

Με 20 κατηγορίες επιτηδευματιών

Οι συναλλαγές για πρόσθετη έκπτωση έως 2.200€

Από το ετήσιο συνολικό ατομικό εισόδημα που αποκτά φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα αφαιρεθεί το 30% των δαπανών που θα πραγματοποιήσει μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής για να εξοφλήσει τις αμοιβές σε 20 συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών: σε κτηνίατρους, υδραυλικούς, ψυκτικούς, συντηρητές θέρμανσης, ηλεκτρολόγους, σοβατζήδες, πλακάδες, λοιπά οικοδομικά επαγγέλματα, εκμεταλλευτές ταξί, κομμωτές, γραφεία κηδειών, ινστιτούτα αισθητικής, καθαρίστριες, φωτογράφους, σχολές χορού, γυμναστήρια, δικηγόρους, παιδαγωγούς, οικιακές βοηθούς και γυμναστήρια. Το συνολικό ποσό που εκπίπτει δεν μπορεί να υπερβεί τις 5.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, με δεδομένο ότι ο ανώτατος συντελεστής του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων παραμένει και για τα εισοδήματα του 2023 στο 44%, το ποσό έκπτωσης φόρου που μπορούν να καρπωθούν οι φορολογούμενοι από την εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν μπορεί να υπερβεί τις 2.200 ευρώ. Ωστόσο, η έκπτωση αυτή που δόθηκε ως κίνητρο στους φορολογουμένους για να υποχρεώνουν τους παραπάνω επιτηδευματίες να τους εκδίδουν αποδείξεις δεν αποδίδει και αναμένεται να αναθεωρηθεί, καθώς στις περισσότερες των περιπτώσεων οι φορολογούμενοι προτιμούν να γλιτώνουν τον αναλογούντα ΦΠΑ 24% αποδεχόμενοι τη μη έκδοση αποδείξεων.