Με φόντο την προσωρινή παύση στη χορήγηση του εμβολίου της Johnson & Johnson, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ), λόγω πιθανού συσχετισμού με έξι περιστατικά θρομβώσεων, εκ των οποίων το ένα θανατηφόρο, αλλά και της έρευνας για το ίδιο θέμα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), γίνονται πλέον οι παραδόσεις της πρώτης παρτίδας του συγκεκριμένου – και πολυαναμενόμενου μονοδοσικού- εμβολίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Βάσει του προγραμματισμού που έχει γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα παραλαμβάνει σήμερα 33.600 δόσεις – από τις 70.000 που περιελάμβανε η συμφωνία για τον Απρίλιο. Ωστόσο η απάντηση στο ερώτημα που ανακύπτει πλέον, δηλαδή αν ξεκινήσουν και οι εμβολιασμοί με το σκεύασμα της Johnson & Johnson, από την ερχόμενη Δευτέρα στους πολίτες της χώρας μας, όπως ανέφερε προχθές κατά την καθιερωμένη ενημέρωση στο υπουργείο Υγείας, ο γενικός γραμματέας, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, δεν είναι πια δεδομένη.
Η ΕΕ έχει συμφωνήσει με την αμερικανική εταιρία να παραλάβει 55 εκατομμύρια δόσεις του συγκεκριμένου εμβολίου ως τα τέλη Ιουνίου. Πλέον όμως ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει με τις επόμενες δόσεις που αναμένονται μετά την ανακοίνωση της φαρμακευτικής εταιρείας ότι θα καθυστερήσει την παράδοση των εμβολίων στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα έχει συμφωνηθεί ότι θα λάβει 1.350.000 δόσεις για το διάστημα Απριλίου- Ιουνίου – ποσότητα εμβολίων πολύ μεγάλη που μεταφράζεται σε ισάριθμους πλήρως εμβολιασμένους πολίτες, αφού το εμβόλιο είναι το μοναδικό μέχρι στιγμής εγκεκριμένο μίας δόσης. Παρότι αρχικά η αμερικανική εταιρία είχε δεσμευτεί για παράδοση ισοκατανεμημένη μέσα στο τρίμηνο Απριλίου- Ιουνίου, ο σχεδιασμός της άλλαξε στο τέλος Μαρτίου. Με βάση τον νέο σχεδιασμό, η Ελλάδα αναμένει συνολικά 70.000 εμβόλια μέχρι τέλος Απριλίου, 320.000 εμβόλια τον Μάιο και άλλα 960.000 τον Ιούνιο.
Η τυχόν ανατροπή αυτού του προγραμματισμού είναι βέβαιον πως θα φέρει καθυστερήσεις και στην εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία» η οποία τις τελευταίες εβδομάδες έχει επιταχύνει σημαντικά την πορεία της. Έχουν εμβολιαστεί 2.225.878 πολίτες, εκ των οποίων οι 745.389 και με τις δύο δόσεις εμβολίου και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ηλικιακές και επαγγελματικές, μπαίνουν με ταχύ ρυθμό στον προγραμματισμό για ραντεβού στα εμβολιαστικά κέντρα με τα διαθέσιμα εγκεκριμένα εμβόλια. Από τις 16 έως τις 24 Απριλίου θα μπορούν να προγραμματίσουν τον εμβολιασμό τους σχεδόν 2,4 εκατ. πολίτες – οι ασθενείς της ομάδας Β, οι εκπαιδευτικοί, οι πολίτες ηλικίας 55-59 και 50-54 χρόνων.
Εμβολιαστική εκστρατεία: Στάση αναμονής για το μονοδοσικό εμβόλιο
Οι εξελίξεις στις ΗΠΑ αλλά και εντός ΕΕ, με τον ΕΜΑ να ερευνά το μονοδοσικό σκεύασμα της αμερικανικής εταιρίας και τα περιστατικά θρόμβωσης, ουσιαστικά βάζουν σε στάση αναμονής την επιχείρηση «Ελευθερία» όσον αφορά στον εμβολιασμό με το εμβόλιο της Johnson & Johnson. Πλέον ανοίγει νέος κύκλος ανησυχίας στη χώρα μας ανάλογος με εκείνον που άνοιξε όταν ο ΕΜΑ έβαλε στο μικροσκόπιο το εμβόλιο της AstraZeneca – ένας κύκλος που θα κλείσει βεβαίως όταν οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αποφανθούν σχετικά με τα επίμαχα περιστατικά και την όποια συσχέτισή τους με το εμβόλιο και προβούν σε σαφείς συστάσεις για τη συνέχιση ή μη του εμβολιασμού.
Η ελληνική επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί τις εξελίξεις και περιμένει τυχόν αποφάσεις από τον ΕΜΑ. Εάν δεν ληφθεί κάποια απόφαση από την ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή όσον αφορά στη χορήγηση του εμβολίου, τότε θα ακολουθηθεί κανονικά το πρόγραμμα και οι εμβολιασμοί με το μονοδοσικό Johnson & Johnson θα ξεκινήσουν κανονικά την προσεχή Δευτέρα, όπως έχει προγραμματιστεί.
Αν καθυστερήσουν ή δεν παραδοθούν για οποιοδήποτε λόγο οι επόμενες δόσεις στην ΕΕ – συνεπώς και στην Ελλάδα- γίνεται προφανές πως θα καθυστερήσει και η οικοδόμηση του τείχους ανοσίας κατά του κορωνοϊού. Στην περίπτωση αυτή, είναι πιθανόν να καταγραφεί επιβράδυνση της «Ελευθερίας», δηλαδή να καθυστερήσει το άνοιγμα των ραντεβού στις επόμενες ηλικιακές ομάδες.
7 εκατ δόσεις εμβολίου έχουν χορηγηθεί στις ΗΠΑ
Περίπου 7 εκατ. πολίτες στις ΗΠΑ έχουν λάβει το εμβόλιο της Johnson & Johnson ενώ 9 εκατ. δόσεις έχουν παραδοθεί στις πολιτείες, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Δεν είναι ακόμη αποσαφηνισμένο τι περιστατικά θρομβώσεων θορύβησαν τις ΗΠΑ, ωστόσο φαίνεται, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ότι μπορεί να είναι παρόμοια με τα εξαιρετικά σπάνια συμβάντα που έχουν συσχετιστεί με το εμβόλιο της AstraZeneca (προθρομβωτική θρομβοπενία ανοσολογικής αιτιολογίας μετά τον εμβολιασμό). Καταγράφηκαν έξι περιστατικά θρομβώσεων σε γυναίκες ηλικίας 18 έως 48 ετών, μία εκ των οποίων κατέληξε και άλλη μία χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε κρίσιμη κατάσταση.
Σήμερα έχει προγραμματιστεί έκτακτη συνεδρίαση της εξωτερικής συμβουλευτικής επιτροπής του CDC. Το επόμενο διάστημα, επιστήμονες του αμερικανικού οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και του CDC αναμένεται να εξετάζουν από κοινού την πιθανότητα σύνδεσης του εμβολίου και των θρομβώσεων, προκειμένου να αποφασιστεί εάν η χρήση του εμβολίου θα συνεχίσει να επιτρέπεται για όλους τους ενήλικες ή θα υπάρξουν περιορισμοί.
Σε κάθε περίπτωση όπως αναφέρουν Έλληνες ειδικοί, φαίνεται ότι η συχνότητα των παρενεργειών είναι 1 στο εκατομμύριο, ενώ είναι πλέον γνωστό στην ιατρική κοινότητα πώς να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν παρόμοια και πολύ σπάνια περιστατικά.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το εμβόλιο της Johnson & Johnson και εκείνο της AstraZeneca βασίζονται στην ίδια τεχνολογία, με ανενεργό ιό, τον αδενοϊό, ο οποίος μεταφέρει το γονιδίωμά του στο σώμα.
