Τον Νοέμβριο όταν επισκέφτηκε τη πρόσφατα απελευθερωμένη Χερσώνα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε, «αυτή είναι η αρχή του τέλους του πολέμου».
Ωστόσο, μόνο εκ των υστέρων θα καταστεί σαφές εάν η ρωσική υποχώρηση σηματοδότησε πράγματι την αρχή του τέλους ή εάν θα θεωρηθεί λανθασμένη σε έναν πολύ μεγαλύτερο πόλεμο – ειδικά αφού όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για μια μακρά μάχη.
Τον τελευταίο μήνα, ούτε οι ουκρανικές ούτε οι ρωσικές δυνάμεις είχαν πολλά να επιδείξουν όσον αφορά τα εδαφικά κέρδη που σημειώθηκαν στις άγριες μάχες στις πρώτες γραμμές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ – μόνο υψηλό αριθμό νεκρών και τραυματιών και μείωση των όπλων, ειδικά των βλημάτων και των ρουκετών του πυροβολικού.
Παρά τις σύγχρονες προσθήκες των drones και του ηλεκτρονικού πολέμου, μεγάλο μέρος των μαχών θυμίζει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μόλις παγώσει το έδαφος, η Ουκρανία θα έχει φαινομενικά δύο τακτικές επιλογές: να ξεκινήσει μια επίθεση στο νότο, με στόχο να αποκόψει τη χερσαία γέφυρα της Ρωσίας με την Κριμαία, ή να επικεντρωθεί στο Λουχάνσκ στα βορειοανατολικά. Για να μπορέσουν να το κάνουν, όμως, θα χρειαστεί μαζικός ανεφοδιασμός από τις δυτικές δυνάμεις.
Σε μια επίσκεψη στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα – το πρώτο ταξίδι του Ζελένσκι εκτός Ουκρανίας από τότε που εισέβαλε η Ρωσία – πίεσε για περισσότερα και καλύτερα όπλα. Οι προμήθειες μειώνονται και στα δυτικά οπλοστάσια, αλλά η επείγουσα ανάγκη για την Ουκρανία αυξάνεται: Θα χρειαστούν πυρομαχικά και υλικό όχι μόνο για να ξεκινήσει η Ουκρανία επιθέσεις αλλά πιθανότατα και για άμυνα.
Εν τω μεταξύ, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία υπό τη διοίκηση του στρατηγού Σεργκέι Σουροβίκιν – ενός διοικητή που, όπως προέβλεψε το Politico έχει αποδειχθεί πιο έξυπνος τακτικά από τους προκατόχους του – ετοιμάζουν μια αντεπίθεση που θα ενισχυθεί από περισσότερους από 200.000 νέους στρατευμένους.
Τους τελευταίους μήνες, η Ρωσία δεν είχε το ανθρώπινο δυναμικό για να εξασφαλίσει τη νικη. Και ενώ οι νέοι έφεδροι φαντάροι μπορεί να μην είναι οι καλύτερα εκπαιδευμένοι, ένας τόσο μεγάλος αριθμός φαντάρων που θα μπουν στη μάχη θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο – ιδιαίτερα καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι εξίσου ανάλγητος με τον Στάλιν όσον αφορά την παράβλεψη του αριθμού των απωλειών μεταξύ των δυνάμεών του. Αυτός είναι ο ρωσικός τρόπος πολέμου – προσπαθήστε να συντρίψετε τον εχθρό με αριθμούς, ανεξάρτητα από το ανθρώπινο κόστος.
Αντίθετα, η Ουκρανία θα τροφοδοτήσει το μέτωπο μόνο με 30.000 πρόσφατα εκπαιδευμένους στρατιώτες αυτόν τον χειμώνα και η μεγάλη αυτή διαφορά δυναμικού ανησυχεί τους στρατιωτικούς αξιωματούχους στο Κίεβο. «Ο εχθρός δεν είναι αδύναμος . . . και έχουν μεγάλες δυνατότητες», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι, διοικητής των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας.
Η Ρωσία βρίσκεται επίσης στη δίνη αυτού που ο Άντριου Μόνογκάν, συνεργάτης στο Κολέγιο Άμυνας του ΝΑΤΟ, αποκάλεσε «επανεξέταση» της στρατηγικής, καθώς οι εκκλήσεις «όλοι για το μέτωπο, όλοι για νίκη» αυξάνονται στη Μόσχα. Σε σχόλια προς τους στρατιωτικούς αρχηγούς του μεσοβδόμαδα, ο Πούτιν φαίνεται να ανταποκρίθηκε σε αυτές τις εκκλήσεις, δεσμευόμενος όχι μόνο να συνεχίσει τη λεγόμενη ειδική στρατιωτική επιχείρηση το 2023 αλλά και να κλιμακώσει, λέγοντας ότι δεν υπήρχε όριο στο ποσό των χρημάτων που η Ρωσία ήταν πρόθυμη να δαπανήσει.
Με άλλα λόγια, έχοντας ήδη διατάξει τη βιομηχανία του να αναδιαμορφωθεί για να ενισχύσει τις στρατιωτικές προμήθειες, το Κρεμλίνο ετοιμάζεται για έναν μακρύ πόλεμο. Ωστόσο, το πώς θα κλιμακωσεί η Ρωσία, ποιοι τακτικοί στόχοι θα επιδιώξει με τα νέα στρατεύματά της και ποια μαθήματα έχει πάρει από τη σύγκρουση μέχρι στιγμής παραμένουν ασαφή. Επίσης, δεν είναι σαφές πώς θα συγκεντρώσει τα πυρομαχικά που χρειάζεται.
Οι φήμες για προβλήματα στα ανώτερα κλιμάκια των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων φουντώνουν στη Μόσχα εδώ και εβδομάδες, με τις συζητήσεις ότι ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαλερί Γκερασίμοφ είναι πιθανό να αντικατασταθεί. Θα στραφεί και πάλι ο Πούτιν σε νεότερους άνδρες για να πάρει τα αποτελέσματα που θέλει, όπως έκανε όταν «έσπασε» το πρότυπο της αρχαιότητας τον Οκτώβριο και διόρισε τον 44χρονο συνταγματάρχη Όλεγκ Γκοτσένιν για να διοικήσει το ισχυρό Κέντρο Διαχείρισης Εθνικής Άμυνας;
Αλλά κανείς στο Κίεβο δεν αμφιβάλλει ότι έρχεται μια νέα ρωσική επίθεση. Αν και ο Πούτιν απέφυγε να προβλέψει τυχόν επικείμενες επιτυχίες ή στόχους στα σχόλιά του αυτή την εβδομάδα, κατέστησε σαφές ότι αναμένει αποτελέσματα. «Η χώρα και η κυβέρνηση δίνουν όλα όσα ζητά ο στρατός – τα πάντα. Πιστεύω ότι θα υπάρξει η κατάλληλη απάντηση και θα επιτευχθούν τα αποτελέσματα», είπε.
Και τα αποτελέσματα που πιθανότατα θα θελήσει να δει ο Πούτιν είναι στις περιοχές που προσάρτησε επίσημα νωρίτερα φέτος, μόνο για να δει κομμάτια τους να απελευθερώνονται στη συνέχεια από την Ουκρανία.
Αλλά οι δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές δεν αναμένουν ότι η Ρωσία θα ασκήσει πίεση κατά μήκος ολόκληρου του μακρόστενου, επιμήκους μετώπου – πιθανότατα μια πολύπλευρη επίθεση που επικεντρώνεται σε ορισμένα βασικά χωριά και πόλεις γύρω από το Ντονέτσκ, σε πόλεις μεταξύ Χάρκοβο και Λουχάνσκ και στη Ζαπορίζια, όπου υπήρξαν αναφορές για αυξημένες κινήσεις στρατευμάτων και εξοπλισμού πέρα από τα σύνορα στη Ρωσία.
Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να ρίξει έναν μπαλαντέρ – όπως μια άλλη επίθεση από τη Λευκορωσία προς το Κίεβο και επίσης δυτικά της πρωτεύουσας προς τη Βίνιτσια, θέτοντας σε κίνδυνο τις σιδηροδρομικές γραμμές που τρέχουν από τη Δύση και τον αυτοκινητόδρομο Ε40 που συνδέει το Λβιβ με το Κίεβο.
Υπήρξε μια σταθερή συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων στη Λευκορωσία τις τελευταίες εβδομάδες, με ουκρανικές πηγές να λένε στο Politico ότι τα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη φαίνεται να δοκιμάζουν την αεράμυνα της Ουκρανίας κατά μήκος των συνόρων. Και το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου δήλωσε ότι συνεχίζει να παρατηρεί σημάδια που συνάδουν με «μια νέα ρωσική εισβολή στη βόρεια Ουκρανία από τη Λευκορωσία».
Είπε επίσης ότι ανεξάρτητες λευκορωσικές πηγές συνεχίζουν να αναφέρουν αυξανόμενες ρωσικές μηχανοκίνητες δυνάμεις στη χώρα, με περίπου 30 ρωσικά άρματα μάχης T-80 να έχουν αναπτυχθεί γύρω στις 20 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, δεν φαίνεται να σχηματίζονται ακόμη ομάδες κρούσης, υποδηλώνοντας ότι μια επίθεση από τη Λευκορωσία «δεν είναι πολύ πιθανό να επίκειται».
Επικείμενος ή όχι, όμως, ο Αμερικανός στρατιωτικός στρατηγός Έντουαρντ Λούτγουακ προειδοποίησε για «έναν ελιγμό δρεπανιού από τη Λευκορωσία μέχρι τη Βίνιτσια για να αποκόψει το Κίεβο από τις γραμμές ανεφοδιασμού του προς τα δυτικά». Και όπως είπε ο Ουκρανός στρατηγός Βάλερι Ζαλούζνι αυτή την εβδομάδα, δεν έχει «καμία αμφιβολία ότι [η Ρωσία] θα έχει άλλη μια επίσκεψη στο Κίεβο».
