Επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα αποτελούν τα τεστ του κοροναϊού, με αποτέλεσμα οι Βιοπαθολόγοι (πρώην μικροβιολόγοι) να επισημαίνουν τους κινδύνους από τα self test στην περίπτωση που βρεθούν να πετάγονται στα κοινά οικιακά απορρίμματα.
Ως επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται κατ’ εξοχήν με την μοριακή ανίχνευση του SARS-CoV-2 και την ανίχνευση αντισωμάτων για την λοίμωξη COVID-19, οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής Βιοπαθολογίας / Εργαστηριακή Ιατρική διαμαρτύρονται έντονα για την πραγματοποίηση του τεστ από τους πολίτες, τόσο γιατί αποτελούν ιατρική πράξη που μόνο γιατροί μπορούν να πραγματοποιούν, όσο και γιατί μπορεί να προκύψουν λάθος αποτελέσματα από τη χρήση των τεστ. Όμως το χειρότερο είναι η περαιτέρω διασπορά του ιού μέσω των κοινών σκουπιδιών, αφού πρόκειται για μολυσματικά απόβλητα που σύμφωνα με τη νομοθεσία πρέπει να αποτεφρώνονται από πιστοποιημένο φορέα, όπως προβλέπεται από την ειδική νομοθεσία για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Μολυσματικά απόβλητα
Στην περίπτωση εκτέλεσης των τεστ αυτών σε χώρους όπως τα φαρμακεία, θα πρέπει να τηρούνται όλοι οι κανόνες βιολογικής ασφάλειας που τηρούνται σε οργανωμένα ιατρεία νοσοκομείων ή ιδιωτικών φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας με τη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού από τον δειγματολήπτη και απόρριψη των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν, σε δοχεία συλλογής αμιγώς μολυσματικών αποβλήτων και η απομάκρυνσή τους να γίνεται από διαπιστευμένους φορείς.
Για το λόγο αυτό, οι γιατροί βιοπαθολόγοι έχουν προτείνει την διάθεση των τεστ αυτών στις επίσημες δομές υγείας όπως τα κέντρα υγείας, τις ΤΟΜΥ, τα ΠΕΔΥ και τα βιοπαθολογικά εργαστήρια προκειμένου τα τεστ να διενεργούνται με όλους τους κανόνες ασφαλείας και με σωστή αξιολόγηση και καταχώρηση στο Εθνικό Μητρώο COVID-19 για την επιτήρηση και τον έλεγχο της πανδημίας. Επισημαίνουν μάλιστα ότι παρότι ο μοριακός έλεγχος για κοροναϊό έχει κοστολογηθεί, συνεχίζει να μην συνταγογραφείται από τον ΕΟΠΥΥ.
Προβλήματα ακρίβειας
Οι βιοπαθολόγοι επισημαίνουν ακόμη την πιθανότητα ανακριβών αποτελεσμάτων στην περίπτωση που δεν γίνει σωστή λήψη του δείγματος από τον πολίτη, πράγμα φυσικό αφού δεν διαθέτει εμπειρία και γνώση για τη σωστή τήρηση των οδηγιών εκτέλεσης του τεστ (π.χ. προετοιμασία, μεταχείριση του δείγματος κλπ.).
Επίσης, βάσει των οδηγιών των επίσημων οργανισμών δημόσιας υγείας (WHO, ECDC, CDC, FDA):
- Τα τεστ αυτά όταν είναι θετικά έχουν ικανοποιητική αξιοπιστία σε άτομα με συμπτώματα. Επί αρνητικού τεστ σε συμπτωματικό άτομο, η εξέταση θα πρέπει να επιβεβαιώνεται με μοριακό τεστ.
- Στα ασυμπτωματικά άτομα η ευαισθησία των τεστ αυτών είναι χαμηλή και δίνουν συχνά ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, πιθανόν λόγω χαμηλού ιικού φορτίου στους ασυμπτωματικούς ασθενείς. Αυτό όμως ενέχει τον κίνδυνο του εφησυχασμού, της χαλάρωσης στην τήρηση των μέτρων προστασίας και τη διασπορά της λοίμωξης σε άλλα άτομα. Επιπλέον θετικό αποτέλεσμα σε ασυμπτωματικό άτομο χρειάζεται επιβεβαίωση με μοριακό τεστ για αποφυγή άσκοπης καραντίνας και ιχνηλατήσεων στενών επαφών.
- Ένα ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να οφείλεται, είτε στη μη σωστή λήψη του δείγματος από τον αυτοεξεταζόμενο, ο οποίος δεν διαθέτει τη σχετική εμπειρία και τη γνώση, είτε σε μη σωστή τήρηση των οδηγιών εκτέλεσης του τεστ (π.χ. προετοιμασία, μεταχείριση του δείγματος κλπ.)
- Σε κάθε περίπτωση είτε θετικών, είτε αρνητικών τεστ αυτοεξέτασης θα πρέπει να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός προκειμένου να γίνεται αξιολόγηση με βάση κλινικά και επιδημιολογικά στοιχεία προκειμένου να λαμβάνονται αποφάσεις για την περαιτέρω διερεύνηση και διαχείριση.
- Η καθημερινή καταγραφή όλων των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2, μοριακών και αντιγονικών, από τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας είναι υποχρεωτική με την καταχώρηση των αποτελεσμάτων στο Εθνικό Μητρώο COVID-19, ονομαστικά για κάθε εξεταζόμενο με χρήση του ΑΜΚΑ. Το αυτό θα πρέπει να ισχύσει και για τους πολίτες που θα χρησιμοποιήσουν τα τεστ αυτοεξέτασης. Η μη συμμόρφωση των πολιτών στην υποχρέωση της καταγραφής ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας εσφαλμένων επιδημιολογικών δεδομένων με σοβαρές συνέπειες στις αποφάσεις της Πολιτείας για την επιτήρηση και τον έλεγχο της πανδημίας.
