Διπλωματική εργασία προτείνει την επανάχρηση του ιστορικού κτιρίου των Καπναποθηκών Παπαστράτου – τοπόσημο για την πόλη – ως έναν πολυλειτουργικό χώρο πολιτισμού, ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Μέσα από την μελέτη περιπτώσεων προσαρμοσμένης επανάχρησης κτιρίων ιστορικής σημασίας, καθώς και την εκτεταμένη ανάλυση της περιοχής όπου είναι χτισμένες οι Καπναποθήκες, σε ιστορικό, τοπογραφικό και πολεοδομικό επίπεδο, προτείνεται η επανάχρηση του κτιρίου ως χώρος πολιτισμού – μουσείο πόλης και καπνού.
Πρόκειται για την πτυχιακή εργασία της Χαρίκλειας Μπερίκου και της Ειρήνης Κατσουλάκη, με επιβλέποντα καθηγητή τον Κωσταντίνο Μπούρα. Βασικό άξονα για τον σχεδιασμό και το κτιριολογικό πρόγραμμα της πρότασης αποτέλεσε η καπνοκαλλιέργεια και το εμπόριο του καπνού, αλλά και η οικιστική εξέλιξη της πόλης από την άνθισή του.
Η κεντρική ιδέα του σχεδιασμού αντλείται από τον κύκλο παραγωγής του καπνού, ο οποίος γίνεται αντιληπτός ως ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ετησίως και με ανάλογο τρόπο αφομοιώνεται στον σχεδιασμό, προσαρμόζοντας την κυκλική κίνηση κατά την περιήγηση στους χώρους.
Με εργαλεία σχεδιασμού την επανάληψη, τις χαράξεις, την κανονικότητα του χώρου και των κινήσεων, δημιουργείται μια διάτρητη προσθήκη (κορδελιά), που σηματοδοτεί την βασική πορεία περιήγησης του επισκέπτη στο κτίριο, οδηγώντας τον στον χώρο του μουσείου, ενώ ταυτόχρονα προσμαρμόζεται και διαμορφώνει διαφορετικά τον κάθε χώρο, ανάλογα με τις απαιτήσεις του.
Γίνεται αναφορά στα καπνοχώραφα, τα κατεβατά και τις κόφτρες, αξιοποιώντας τον κάναβο του οικοπέδου στη μορφοδοσία της διάτρητης προσθήκης και νοηματοδοτώντας τις κόφτρες ως κινητές πόρτες στον χώρο.
Η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία υπογείου χώρου στάθμευσης, χώρων συνεδριάσεων, διαλέξεων και χώρων εστίασης και αναψυχής στο ισόγειο, ενώ ο Α’ και ο Β’ όροφος του κτιρίου φιλοξενούν εκθεσιακούς χώρους και χώρο προβολών.
Ο Α’ όροφος είναι αφιερωμένος στο μουσείο καπνού και πόλης και αποτελείται από επτά εκθεσιακές ενότητες (μια για κάθε στάδιο παραγωγής του καπνού) και δύο θεματικούς διαδρόμους ανά ενότητα (αρχικά την παρουσίαση του σταδίου και έπειτα την αναφορά στην οικιστική εξέλιξη), των οποίων η προσπέλαση πραγματοποιείται σταδιακά, με ένα κυκλικό σύστημα περιήγησης του επισκέπτη, παρομοιάζοντάς τον με τη ροή του νερού στα αυλάκια για το πότισμα των κατεβατών στα καπνοχώραφα.
Οι προσθήκες και η μορφοδοσία τους πραγματοποιήθηκαν με τη διερεύνηση των όγκων και των κινήσεων μέσα από μακέτες – προπλάσματα, καταλήγοντας στην τελική πρόταση.
Τέλος, έγινε προσπάθεια διατήρησης και ανάδειξης των υφιστάμενων στοιχείων και υλικοτήτων, σκοπεύοντας στην διατήρηση της αυθεντικότητας του κτιρίου, με την ενσωμάτωσή τους στον σχεδιασμό. Οι νέες υλικότητες που προστέθηκαν είναι η πατητή τσιμεντοκονία και το μέταλλο corten, που θυμίζει το χρώμα του καπνού, ως αναφορά σε αυτόν.
Η κίνηση της πρότασης επανάχρησης του ιστορικού κτιρίου των Καπναποθηκών Παπαστράτου στην καρδία της πόλης του Αγρινίου, έχει ως σκοπό την συνέχιση της συλλογικής μνήμης διαχρονικά, αλλά και την αξιοποίηση και συνέχιση της κτιριακής δομής και εξέλιξής της, με βάση τις σημερινές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
