Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

Σπουδαία θέση κατέχει η σημερινή αλλά και η αυριανή ημέρα στον εορταστικό κύκλο της Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Τόσο η Κυριακή της Πεντηκοστής όσο και η Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος εντάσσονται στις δεσποτικές εορτές και έχουν ως κεντρικό πρόσωπο το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Άγιο, Κύριο και Ζωοποιό Πανάγιο Πνεύμα, το συμπροσκυνούμενο και συνδοξαζόμενο με τον Πατέρα και τον Υιό.  Και, όπως το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ευδόκησε να έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο μέσω της ενανθρωπήσεώς Του, έτσι και το Πανάγιο Πνεύμα ευδόκησε να αποκαλυφθεί σε εμάς τους ανθρώπους, κατ’ αρχάς μέσω της καθόδου Του επί της κεφαλής των Μαθητών κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και στη συνέχεια, μέσω των Μυστηρίων της Εκκλησίας, να παραμένει μέσα στους κόλπους της ως θησαυρός πολύτιμος, διαρκώς και για πάντα.

Η σημερινή ημέρα αποτελεί για τον κόσμο εκπλήρωση της υποσχέσεως που έδωσε ο Χριστός στους μαθητές Του, λίγες ώρες πριν ξεκινήσει τον μαρτυρικό δρόμο, ο οποίος Τον οδήγησε στα φρικτά Πάθη και την ζωηφόρο Ανάστασή Του. Ήταν εκείνες οι στιγμές, κατά τις οποίες ο Κύριος σπεύδει να απαλύνει την οδύνη του επερχόμενου χωρισμού που θα γευτούν ο Μαθητές Του με την χαρά μιας νέας, επικείμενης συναντήσεως, η οποία, την φορά αυτή, δεν θα είναι προσωρινή, αλλά διαρκής, χαροποιός και παρηγορητική.

 «Εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα να σας δώσει άλλον Παράκλητο, το Πνεύμα της Αληθείας, ώστε να είναι για πάντα μαζί σας. Δεν θα σας αφήσω ορφανούς∙ θα ξανάρθω κοντά σας. Σε λίγο ο κόσμος δεν θα με βλέπει πια, εσείς όμως θα με βλέπετε, γιατί εγώ εξακολουθώ να ζω» (Ιω. 14, 15-19).

Την εκπλήρωση αυτής της υποσχέσεως θυμόμαστε σήμερα, αδελφοί μου. Την διαρκή παρουσία της χαράς, της ζωής και της ελπίδος συνεορτάζουμε. Το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Ομοούσιο και Ομόθρονο με τον Πατέρα και τον Υιό, Άγιο Πνεύμα, επικαλούμαστε. Αυτός είναι ο «άλλος Παράκλητος», η δύναμη της ενότητος της Εκκλησίας, η πηγή της ζωής της, αλλά και των χαρισμάτων, γενικών αλλά και προσωπικών, με τα οποία προικίζεται ο κάθε άνθρωπος.

Η ουσία της Εκκλησίας παραμένει βέβαια μυστήριο, όπως μυστήριο παραμένει και η ουσία του Τριαδικού Θεού, ο Οποίος αποτελεί θεμέλιο και στήριγμά Της. Έχουμε όμως γι’ αυτήν μία περιγραφή, η οποία μας αποκαλύπτει τον τρόπο λειτουργίας της, αλλά και την ιδιαίτερη αξία την οποία κατέχει ο καθένας από μας ως μέλος της. Ο μέγας Απόστολος των Εθνών Παύλος μας παρουσιάζει την Εκκλησία ως σώμα, με κεφαλή τον Χριστό (Κολ. 1, 18) και μέλη όλους εμάς (Α’ Κορ. 12, 27). Όλοι ανήκουμε στο δικό Του σώμα (Ρωμ. 12, 5). Η Εκκλησία λοιπόν είναι η αληθινή μας οικογένεια, μέσα στην οποία, πρωτότοκο αδελφό έχουμε τον Χριστό (Ρωμ. 8, 29).

Πόσα υπέροχα μηνύματα εκπέμπει η παρομοίωση αυτή! Το πρώτο είναι πως, κανείς από μας δεν μπορεί να ζήσει αποκομμένος από τον Χριστό, όπως κανένα μέλος του σώματος δεν μπορεί να ζήσει αποκομμένο από την κεφαλή. Κανείς όμως από εμάς δεν μπορεί να ζήσει και χωρίς την στενή σχέση αγάπης και συνεργασίας με τους αδελφούς του, όπως ακριβώς, κανένα μέλος του σώματος δεν μπορεί να λειτουργήσει αποκομμένο από τα υπόλοιπα μέλη. Η ενότητα αποτελεί , λοιπόν, τον τρόπο ζωής της Εκκλησίας, μία ενότητα όμως που δεν καταργεί την ιδιοπροσωπεία του καθενός. Ο Παράκλητος δεν οδηγεί τα μέλη της Εκκλησίας στην ομοιομορφία και την εξομοίωση. Η λειτουργία του σώματος της Εκκλησίας στηρίζεται στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρισμάτων του κάθε ανθρώπου. Βέβαια, και εκτός της Εκκλησίας, τα ιδιαίτερα χαρίσματα που χαρακτηρίζουν τον κάθε άνθρωπο ενεργοποιούνται. Μόνον που, έξω από την Χάρη του Θεού, τα χαρίσματα αυτά μεταβάλλονται σε εργαλεία εγωισμού και επικράτησεως επί των άλλων ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίον ο κόσμος μας έχει βυθιστεί στην ανομία και την βία. Αυτό το γεγονός ώθησε και τον σοφό Πλάτωνα να πει: «Πάσά τε επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία, ου σοφία φαίνεται» (Πλάτων, Μενέξενος 347a).

Αυτά τα ίδια χαρίσματα όμως, μέσα στην Εκκλησία, με την Χάρη του Θεού, μεταβάλλονται σε εργαλεία αγάπης, καθιστώντας όλους μας ικανούς να συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλον, να ενισχύουμε διαρκώς την αρμονία της λειτουργίας του σώματος του Χριστού και να βρισκόμαστε συντονισμένοι στην εκπλήρωση του μεγάλου σκοπού που δεν είναι άλλος από την σωτηρία όλων μας.

Η σημερινή ημέρα δεν αποτελεί μόνον γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας μας αλλά και πρόσκληση προς τον καθένα από εμάς να ενισχύσει τους δεσμούς του με το μυστήριο της Εκκλησίας, να αναγνωρίσει τα ιδιαίτερα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος μέσα στην ύπαρξή του και να τα προσφέρει στην ενορία του, στην τοπική Εκκλησία και σε κάθε κοινότητα που αναγνωρίζει τον Κύριό μας ως κεφαλή και πηγή ζωής. Επιβάλλεται όμως και το αντίθετο: Ως μέλη του σώματος του Χριστού, οφείλουμε να εκτιμούμε στον κάθε αδελφό μας τα ιδιαίτερα τάλαντά του, προκειμένου, χωρίς ανταγωνισμούς και διαγκωνισμούς, να του προσφέρουμε χώρο και ρόλο, ώστε να τα πολλαπλασιάσει προς όφελος δικό του, αλλά και της κοινότητος.

Σε έναν κόσμο αυτονομήσεως και αλαζονικής διεκδικήσεως δικαιωμάτων, η σημερινή εορτή μας προσκαλεί να δοξολογήσουμε το Άγιο Πνεύμα και να αναζητήσουμε το νόημα και την χαρά της ζωής στην συνεργασία και την αλληλοσυμπλήρωση. Είναι τόσος ο πόνος γύρω μας και τόσο αβέβαιη η έκβαση των καταιγιστικών γεγονότων που μας γεμίζουν καθημερινά ανησυχία και φόβο, ώστε μόνον η ενότητα και η διαρκής διαθεσιμότητα του εαυτού μας στην διακονία του αδελφού μας μπορεί να διατηρήσει ζωντανή την ελπίδα και την αισιοδοξία μας. 

«Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε» (Γαλ.  6,2) μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος. Σήμερα είναι η ημέρα, ώστε, όλοι ενωμένοι, όπως ομοθυμαδόν βρέθηκαν οι Απόστολοι στο υπερώον, κατά την ευλογημένη εκείνη ώρα της καθόδου του Αγίου Πνεύματος, να υποδεχθούμε το Πανάγιο Πνεύμα ως ακλόνητη πηγή ζωής και χορηγό πολύτιμων δωρεών, εναποθέτοντας στην Χάρη Του όλες τις ελπίδες και τις προσδοκίες μας.