Την Τρίτη, 27 Αυγούστου 2019, γιορτή του Μεγαλομάρτυρος ΑΓΙΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ γιορτάζει και πανηγυρίζει ο φερώνυμος Ιερός Ναός στο Παναιτώλιο, που βρίσκεται στον υπόγειο χώρο του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Παναιτωλίου.
Το απόγευμα της Δευτέρας, 26 Αυγούστου στο 7μμ, θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγματος, ενώ το πρωί της εορτής θα τελεστεί Πανηγυρική Θεία Λειτουργία μετά Θείου Κηρύγματος.
Ο Άγιος Φανούριος είναι αναμφίβολα μια άγια, σημαντική νεανική μορφή, που ξεχωρίζει με τον δικό του τρόπο ανάμεσα στους άλλους Αγίους της χριστιανοσύνης, γιατί δεν τιμάται απλώς σε μια μόνον ημερομηνία, αλλά η πίστη των χριστιανών κάνει συχνά τη γνωστή φανουρόπιτα.
Ο Άγιος Φανούριος, που έζησε στα Ρωμαϊκά χρόνια, συγκρούσθηκε τότε θαρρετά με τον κόσμο της ειδωλολατρίας, γιατί το χριστιανικό πνεύμα του θεανθρώπου, δεν του επέτρεπε ν’ αρνηθεί τις αναμφισβήτητα ενάρετες αρχές του. Έτσι τα 12 μαρτύρια που υπόφερε ο Άγιος, αποτελούν για μας ένα δυνατό κίνητρο για αντοχή και προσκόλληση στις ηθικές αξίες του χριστιανισμού, για να βγούμε νικητές από ένα αδιάκοπο αγώνα, ενάντια στην απιστία και αδικία της εποχής μας. Ο Άγιος μας δίδαξε με την πραγματική θυσία του, πως εμείς τώρα δεν παλεύουμε βέβαια με στρατοκράτες Ρωμαίους και απαίσιους Αγαρηνούς, αλλά έχομε ν’ αντιμετωπίσουμε τις πιο έντεχνα στημένες παγίδες του υλισμού και αθεϊσμού, που προσπαθούν μαζικά να σαρώσουν τις τάξεις των χριστιανών.
Ο Άγιος Φανούριος ακόμα μας δίδαξε, πως το στεφάνι της ενάρετης ζωής δεν κερδίζεται εύκολα, αλλά μόνον με συνεχείς δοκιμασίες, με θάρρος, υπομονή και αντοχή. Επομένως σαν αληθινοί αγωνιστές της πίστεως ας μιμηθούμε την υποδειγματική και άμεμπτη ζωή του Αγίου, για να καταξιωθούμε κάποτε κι εμείς να τιμήσουμε το χριστιανικό όνομα που φέρουμε, όπως κι αυτός επάξια το τίμησε.
Για την καταγωγή και τη ζωή του Αγίου Φανουρίου δεν υπάρχει τίποτε συγκεκριμένο, επειδή όλα τα στοιχεία της ζωής του χάθηκαν σε καιρούς ανωμαλίας. Τα μόνα στοιχεία που έχομε αναφορικά με τον Άγιο είναι η εύρεση της εικόνας του, γύρω στα 1500 μ.Χ., σύμφωνα με τα συναξάρια, ή κατ’ άλλους γύρω στα 1355-1369 μ.Χ. Άλλοι υποστηρίζουν πως η εικόνα του Αγίου βρέθηκε στη Ρόδο και άλλοι στην Κύπρο.
Επιστρέφομε στο παρελθόν, όταν οι Αγαρηνοί εξουσίαζαν τη Ρόδο και αποφάσισαν να ξαναχτίσουν τα τείχη της πόλης, που βάρβαρα κατέστρεψαν και κατεδάφισαν στον πόλεμο λίγα χρόνια πριν.
Άρχισαν λοιπόν να στέλλουν εργάτες έξω απ’ το νότιο μέρος του φρουρίου και να μαζεύουν πέτρες απ’ τα μισογκρεμισμένα σπίτια των κατοίκων, για να ξαναφτιάξουν τα νέα και ισχυρά τείχη της πόλης τους. Ξαφνικά μέσα στα χαλάσματα βρήκαν μια ωραιότατη, αλλά μισοχαλασμένη στη μια πλευρά εκκλησία κι εκεί μέσα βρήκαν ένα σωρό εικόνες, που απ’ την πολυκαιρία δεν ξεχώριζαν τις μορφές των Αγίων καθώς και τα γράμματα, που είχανε επάνω τους.Μια μόνο καταπληκτική εικόνα ξεχώριζε απ’ όλες, που ο χρόνος δεν την άγγιξε και παρίστανε ένα νέο ντυμένο σαν στρατιώτης. Ο Μητροπολίτης της Ρόδου Νείλος έτρεξε αμέσως επί τόπου και διάβασε καθαρά το όνομα του Αγίου, που λεγόταν Φανούριος. Συγκινημένος ο Σεβασμιώτατος, για τη φανέρωση του Αγίου, παρατήρησε, πως ήταν ντυμένος σαν Ρωμαίος στρατιωτικός, κρατώντας στο αριστερό χέρι του ένα σταυρό και στο δεξιό μια αναμμένη λαμπάδα.
Βλέποντας την εικόνα του Αγίου Φανουρίου που βρέθηκε στη Ρόδο, εξάγουμε πολλά αξιόλογα στοιχεία που είναι τα ακόλουθα:
1. Σαν διαβάσουμε στην εικόνα το όνομα του Αγίου συμπεραίνομε αμέσως, πως είναι ελληνικής καταγωγής.
2. Επίσης συμπεραίνομε πως οι γονείς του ήταν πολύ ευσεβείς, για να του δώσουν ένα τόσο χριστιανικό όνομα.
3. Ο νέος αυτός ακόμα θα ήταν πολύ μορφωμένος για να γίνει στρατιωτικός.
4. Υπολογίζουμε ακόμα πως τα μαρτύρια του Αγίου Φανουρίου έγιναν τον β’ και γ’ αιώνα, όταν οι διωγμοί των χριστιανών βρίσκονταν στο αποκορύφωμά τους.
5. Ο Φανούριος ολοφάνερα αποδεικνύεται πως ήταν Μεγαλομάρτυρας απ’ τα πολλά και φοβερά μαρτύρια που υπέφερε.
6. Βεβαιωνόμαστε επίσης πως ετιμάτο απ’ τους πιστούς χριστιανούς απ’ τα χρόνια του μαρτυρίου του σε χριστιανικούς ναούς, για να βρεθεί μάλιστα ένας τέτοιος ναός και στη Ρόδο.
7. Απ’ την απεικόνιση του Αγίου φαίνεται πως ο Φανούριος μαρτύρησε σε νεαρά
ηλικία.
- Θαύματα του Αγίου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου
Ο Άγιος Φανούριος έκανε αρκετά θαύματα στους πιστούς που επικαλούνται το όνομά του κι ένα απ’ αυτά είναι το ακόλουθο:
Σε μια περίοδο της ιστορικής ζωής της η Κρήτη ήταν υποδουλωμένη στους Λατίνους (1204 – 1669 μ.Χ.), που είχαν δικό τους Αρχιεπίσκοπο και γι’ αυτό προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να παρασύρουν τους κατοίκους του νησιού στον Καθολικισμό (Παπισμό). Έτσι οι Λατίνοι πήρανε σαν καταπιεστικό μέτρο ενάντια στην Ορθοδοξία να μην επιτρέπουν να χειροτονούνται ιερείς στην Κρήτη, οπότε οι Κρητικοί αναγκάζονταν να μεταβαίνουν στο νησί Τσιρίγο (Κύθηρα) για να χειροτονηθούν ιερείς από Ορθόδοξο Αρχιερέα, που έδρευε εκεί. Κάποια εποχή λοιπόν ξεκίνησαν απ’ την Κρήτη τρεις διάκονοι για το Τσιρίγο κι αφού χειροτονήθησαν εκεί ιερείς, επέστρεφαν τρισευτυχισμένοι στο πολύπαθο τότε απ’ τη σκλαβιά νησί τους. Κατά κακή τους τύχη Αγαρηνοί πειρατές τους συνέλαβαν στο πέλαγος, τους μετέφεραν στη Ρόδο, όπου τους πώλησαν σε τρεις διαφορετικούς Αγαρηνούς αφέντες. Η θέση των τριών ιερέων ήταν αξιοθρήνητη κι όμως μια γλυκειά προσμονή ήλθε να γλυκάνει το πικρό παράπονό τους. Μάθανε πως στη Ρόδο ο Άγιος Φανούριος θαυματουργούσε και σ’ αυτόν στήριξαν τις ελπίδες τους κι ολοένα προσεύχονταν και τον επικαλούνταν ο καθένας τους ξεχωριστά, για να τους λυτρώσει απ’ την σκληρή αιχμαλωσία στους μιαρούς Αγαρηνούς.
Ζήτησε, λοιπόν, ο κάθε ιερέας, χωρίς να συνεννοηθούν μεταξύ τους, απ’ τον αφέντη του, να του δώσει άδεια να μεταβεί στην εκκλησία για να προσκυνήσει την εικόνα του Αγίου Φανουρίου. Πήρανε κι οι τρεις τους μ’ ευκολία την άδεια, προσκύνησαν μ’ ευλάβεια την εικόνα του Αγίου βρέχοντας τη γη με τα δάκρυά τους γονατιστοί σαν προσεύχονταν και με όλη τη δύναμη της ψυχής τους παρακαλούσαν τον Άγιο Φανούριο να μεσολαβήσει για να γλυτώσουν πια απ’ τα χέρια των Αγαρηνών.
Αφού οι ιερείς αναχώρησαν, ανακουφισμένοι απ’ τον πόνο τους, ο Άγιος Φανούριος παρουσιάστηκε τη νύχτα και στους τρεις αφέντες τους και τους διέταξε να ελευθερώσουν τους σκλάβους ιερείς τους, διαφορετικά θα τους τιμωρούσε σκληρά. Οι Αγαρηνοί όμως άρχοντες θεώρησαν την επέμβαση του Αγίου σαν κάποια μαγεία, γι’ αυτό αλυσόδεσαν τους σκλάβους τους κι άρχισαν να τους βασανίζουν με χειρότερο τρόπο. Την άλλη όμως νύχτα ο Άγιος Φανούριος επέμβηκε πιο αποτελεσματικά, έλυσε τους τρεις ιερείς απ’ τα δεσμά τους και τους υποσχέθηκε, πως θα τους ελευθέρωνε από τους Αγαρηνούς την άλλη μέρα. Φανερώθηκε και πάλι στους Αγαρηνούς και τους απείλησε αυτή τη φορά, πως αν δεν ελευθέρωναν το πρωί τους ιερείς, θα μεταχειριζότανε σκληρά μέτρα γι’ αυτούς.
Το άλλο πρωί οι Αγαρηνοί αισθάνθησαν την τιμωρία, γιατί έχασαν όλοι το φως τους και το κορμί τους έμεινε παράλυτο. Έτσι αναγκάσθησαν τότε να συμβουλευτούν τους συγγενείς τους, για να συζητήσουν το κακό που τους βρήκε. Όλοι δε οι άρχοντες αποφάσισαν να καλέσουν τους τρεις ιερείς, μήπως μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Οι ιερείς την μόνη απάντηση που έδωσαν ήταν, πως αυτοί θα παρακαλούσαν τον Θεό τους κι Εκείνος θα αποφάσιζε.
Την τρίτη νύχτα παρουσιάστηκε πάλι ο Άγιος Φανούριος στους Αγαρηνούς και τους ανακοίνωσε πως αν δεν έστελναν οι τρεις άρχοντες γραπτώς στο ναό του τη συγκατάθεση τους για την απελευθέρωση των ιερέων, δεν θα ξανάβρισκαν πια την υγεία τους. Οι Αγαρηνοί τότε θέλοντας και μη έγραψαν το γράμμα που ζήτησε ο Άγιος Φανούριος και δήλωναν απερίφραστα, πως παραχωρούσαν, στους τρεις ιερείς την ελευθερία τους. Αυτές οι δηλώσεις τους κατατέθηκαν στον ιερό ναό του Αγίου.
Πριν ακόμα επιστρέψει η αντιπροσωπεία των Αγαρηνών απ’ το ναό, οι τυφλοί και παράλυτοι άπιστοι έγιναν εντελώς καλά με το θέλημα του Αγίου. Οι πλούσιοι Αγαρηνοί έδωσαν στους τρεις ιερείς όλα τα έξοδα του ταξιδιού τους κι αυτοί πριν αναχωρήσουν κατέφυγαν στην εκκλησία, και αφού ευχαρίστησαν τον Άγιο για την απελευθέρωσή τους, αντέγραψαν πιστά την εικόνα του Αγίου Φανουρίου και την πήραν στην Κρήτη, όπου την τιμούσαν κάθε χρόνο με δοξολογίες και λιτανείες.
- Είναι σωστό να φτιάχνουμε Φανουρόπιτα στη μνήμη του Αγίου Φανουρίου ;
Πάντα ἡ Ἐκκλησία μεριμνᾶ ὄχι μόνο γιά τά πνευματικά καί αἰώνια ἀγαθά, ἀλλά καί γιά τά ἐπίγεια, μέ τήν προοπτική τῆς αἰωνιότητος.
Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος εὐλογεῖ τούς πέντε ἄρτους καί τά δύο ψάρια καί συγχρόνως λέγει «ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» Λουκ.12.31. Αὐτό σημαίνει ὅτι τά πάντα πρέπει νά τά ζητοῦμε ἀπό τόν Κύριο.
Ἀλλά καί στή θ.λειτουργία τοῦ Μ.Βασιλείου εὐχόμαστε :
Ἐξ ἄλλου καί σέ μιά εὐχή τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου ἡ Ἐκκλησία εὔχεται γιά τούς νεόνυμφους, οἱ ὁποῖοι ξεκινοῦν μιά νέα ζωή λέγοντας: «Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἡ παναγία καὶ ὁμοούσιος καὶ ζωαρχικὴ Τριάς, ἡ μία Θεότης καὶ Βασιλεία, εὐλογήσαι ὑμᾶς, καὶ παράσχοι ὑμῖν μακροζωΐαν, εὐτεκνίαν, προκοπὴν βίου καὶ πίστεως, καὶ ἐμπλήσαι ὑμᾶς πάντων τῶν ἐπὶ γῆς ἀγαθῶν, ἀξιώσαι δὲ ὑμᾶς καὶ τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως, πρεσβείαις τῆς ἁγίας Θεοτόκου, καὶ πάντων τῶν Ἁγίων».
Ἀκόμη στή θεία λειτουργία τοῦ Μ.Βασιλείου ἡ Ἐκκλησία εὔχεται τονίζουμε ὅτι, ἀφοῦ τά πάντα ἐξουσιάζονται ἀπό τόν Θεό, φυσικό εἶναι καί τά πάντα τῆς ζωῆς μας νά ἀναφέρονται στόν Θεό: «….τὶς ἱκανὸς λαλῆσαι τὰς δυναστείας σου; ἀκουστᾶς ποιῆσαι πάσας τὰς αἰνέσεις σου, ἤ διηγήσασθαι πάντα τὰ θαυμάσιά σου ἐν παντὶ καιρῷ; Δέσποτα τῶν ἁπάντων, Κύριε οὐρανοῦ καὶ γῆς καὶ πάσης κτίσεως, ὀρωμένης τε καὶ οὐχ ὀρωμένης…» (εὐχή ἁγ.ἀναφορᾶς). Γι’ αὐτό καί οἱ εὐχές πού ἀκολουθοῦν ἀμέσως μετά τόν καθαγισμό τῶν Τιμίων Δώρων ἀναφέρονται ἔντονα καί στά ἐπίγεια βιοποριστικά προβλήματα τῶν πιστῶν λέγοντας: «Μνήσθητι, Κύριε, τοῦ περιεστῶτος λαοῦ,….Τὰ ταμεῖα αὐτῶν ἔμπλησον παντὸς ἀγαθοῦ, τὰς συζυγίας αὐτῶν ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁμονοία διατήρησον, τὰ νήπια ἔκθρεψον, τὴν νεότητα παιδαγώγησον…»
Ἔτσι λοιπόν εἶναι ἐπαινετό καί πολύ φυσικό ὁ πιστός λαός νά ἀναζητεῖ τρόπους καί εὐκαιρίες γιά νά ἐναποθέτει στό Θεό τά προβλήματα, τίς ἀνάγκες, τίς δυσκολίες κι ὅτι ἄλλο ἀναφέρεται καί στήν παρούσα ζωή του.
Αὐτή τήν ἀνάγκη κατενόησαν καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἔτσι σιγά σιγά δημιουργήθηκαν οἱ εὐχές γιά περιπτώσεις διάφορες, οἱ ἁγιασμοί ἑκάστου μηνός ἤ ἐνάρξεως ἐργασιῶν, οἱ τελετές ἀρτοκλασίας, τά κόλλυβα τῶν ἁγίων, οἱ εὐλογίες τῶν καρπῶν καί κατ’ ἐπέκταση ἡ Βασιλόπιτα (βλέπε σχετικά στήν ἱστοσελίδα μας) καί ἡ Φανουρόπιτα. Ἄν μάλιστα ὑπολογίσει κανείς καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ μέ τήν ὕπαρξη ἁγίων μέ εἰδικά χαρίσματα γιά τίς ἀσθένειες, τά ζῶα καί τόσα ἄλλα, τότε γιατί νά μήν ἔχει καί ὁ ἅγ.Φανούριος ἕνα χάρισμα ἀπό τόν Θεό ὥστε προσευχόμενος κανείς σ’ αὐτόν νά τόν παρακαλεῖ νά τοῦ βρεῖ κάποια χαμένα ἀντικείμενα.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ διότι εἶναι δαιμονικό καί σατανικό νά λέμε ὅτι κάνουμε τήν Φανουρόπιτα γιά νά βροῦμε γαμπρό ἤ νύφη.
ΑΚΟΜΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ εἶναι νά λέμε ὅτι κάνουμε τήν Φανουρόπιτα γιά νά συγχωρεθεῖ ἡ μητέρα ἤ ἡ ἀδελφή τοῦ Ἀγίου Φανουρίου.
ΒΕΒΑΙΑ θά ἔλεγε κανείς τί χρειάζεται ἡ Φανουρόπιτα; Ἡ εὐχή δέν φθάνει;
ΟΧΙ, διότι ὁ Κύριος τονίζει καί λέγει ὅτι δέν θά ἐμφανισθεῖς ἐνώπιόν μου μέ ἄδεια χέρια γιά νά μοῦ ζητήσεις κάτι «οὐκ ὀφθήσῃ ἐνώπιόν μου κενός» Ἔξοδ.23.15.
ΦΥΣΙΚΑ ΔΕΝ εἶναι ἀπαραίτητο νά ἔχει κάποια συγκεκριμένα ὑλικά ἤ συγκεκριμένο ἀριθμό ὑλικῶν.
Φυσικά τὰ κίνητρα καὶ οἱ ἐκδηλώσεις μας πρέπει πάντοτε νὰ περισσότερο πνευματικοῦ χαρακτῆρα γιά νὰ ἔχουμε καὶ πνευματικὴ ὠφέλεια. Μποροῦμε γιὰ παράδειγμα νὰ φτιάξουμε ἐμεῖς τὴν πίτα καὶ ὄχι νὰ τὴν ἀγοράσουμε ἕτοιμη, νὰ μάθουμε τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου (βλέπε σχετικά στήν ἱστοσελίδα μας) καὶ τὸν βίο του, νὰ συμμετέχουμε ἐνεργὰ στά ἱ.Μυστήρια καί στὶς ἀκολουθίες τίς Ἐκκλησίας μας καί στίς ἑορτές ποὺ γίνονται πρὸς τιμὴ τοῦ Ἁγίου καὶ νὰ μὴν μένουμε μόνο στὴν προσφορὰ τῆς φανουρόπιτας.
Ἄλλωστε ὁ Ἅγιος, αὐτὸ εἶναι ποὺ θέλει ἀπὸ ἐμᾶς, τὴν εἰλικρινῆ συμμετοχή μας καὶ τὴν προσευχή μας, ἔτσι ὥστε νὰ μεσιτεύει ὅπως καὶ κάθε Ἅγιος στὸν Χριστό, γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα, ἂν κάτι θέλουμε ὁπωσδήποτε νὰ μᾶς φανερώσει, αὐτὸ ἂς εἶναι ὁ σωστὸς δρόμος ποὺ θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν Αἰώνια Βασιλεία τοῦ Κυρίου μας. Ἀμήν.
