Χαλάρωση, εξερεύνηση νέων τόπων και πολιτισμών, επανένωση οικογενειών και δημιουργία αξέχαστων αναμνήσεων αποτελούν στόχους και όνειρα για πολλούς τον Αύγουστο. Ωστόσο, η χαρά μπορεί να αμαυρωθεί από έναν ξαφνικό, καθηλωτικό, επίμονο πόνο στη μέση.

Η κακή φυσική κατάσταση, η απότομη αύξηση των σωματικών δραστηριοτήτων, η λανθασμένη στάση σώματος, ο ακατάλληλος εξοπλισμός είναι οι πιο συνηθισμένες αιτίες για τον πόνο στη μέση, όλες προβλέψιμες και ευκόλως διαχειρίσιμες. Η προνοητικότητα και οι έξυπνες επιλογές είναι το κλειδί για την αποφυγή τους.

«Ο πόνος στη μέση είναι μια από τις κύριες αιτίες περιορισμού των σωματικών δραστηριοτήτων μεταξύ των ενηλίκων παγκοσμίως. Σύμφωνα με το  Global Burden of Diseases (ένα ολοκληρωμένο, παγκόσμιο ερευνητικό πρόγραμμα που αξιολογεί τον αντίκτυπο ασθενειών, τραυματισμών και παραγόντων κινδύνου στην υγεία του πληθυσμού), είναι η τέταρτη κύρια αιτία αναπηρίας των ατόμων ηλικίας 25-49 ετών και η έκτη για άτομα ηλικίας 50-74 ετών.

Ο πόνος στην περιοχή της οσφυϊκής χώρας ή στον αυχένα οφείλεται σε μυοσκελετικά προβλήματα, εκφυλιστικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, τραυματισμούς, ή ακόμα και από άλλες παθήσεις που δεν σχετίζονται άμεσα με αυτήν και πυροδοτείται από διάφορες καταστάσεις, περιλαμβανομένων ορισμένων προσωπικών επιλογών του τρόπου ζωής, όπως η απουσία σωματικής δραστηριότητας, το κάπνισμα, ή, τώρα το καλοκαίρι, η χρήση κλιματιστικού», εξηγεί ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής στήλης της Osteon Orthopedic & Spine Clinic, δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής. 

Ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα  τα περιστατικά είναι περισσότερα, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου, που εμποδίζουν τις αθλητικές δραστηριότητες και προάγουν την καθιστική συμπεριφορά και την αύξηση του σωματικού βάρους, το καλοκαίρι η εμφάνιση του πόνου στη μέση έχει άλλες αιτίες.

Αιτίες οσφυαλγίας στις διακοπές

Έντονη σωματική δραστηριότητα χωρίς επαρκή προετοιμασία

Μετά από ένα 11μηνο συνεχούς εργασίας και ελάχιστης ή καθόλου σωματικής άσκησης πολλοί άνθρωποι ξεκινούν στις διακοπές τους αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες ενώ το μυοσκελετικό τους σύστημα είναι απροετοίμαστο. Οι απότομες και ασυντόνιστες κινήσεις μπορούν να υπερφορτώσουν τους μυς της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και να προκαλέσουν πόνο ή μυϊκούς σπασμούς.

Φροντίδα παιδιών

Τώρα που τα παιδιά περνούν περισσότερες ώρες στο σπίτι, οι γονείς και οι παππούδες έχουν αυξημένες ευθύνες απασχόλησης και φροντίδας τους. Τα βρέφη έχουν ανάγκη από αγκαλιές, πλύσιμο, συχνές αλλαγές πάνας και τα μεγαλύτερα παιδιά διάθεση για παιχνίδι. Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι επιβαρυντικές για τη σπονδυλική στήλη. Το σήκωμα του παιδιού έχοντας κακή στάση σώματος, αλλά και οι απότομες στροφές του κορμού κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού καταπονούν σημαντικά τους μυς και τους σπονδύλους.

Ανακαίνιση, Αναδιοργάνωση

Οι διακοπές δεν είναι μόνο περίοδος ανάπαυσης, αλλά αξιοποιείται ενίοτε για εργασίες αναδιοργάνωσης, καθαρισμού, συντήρησης και ανακαίνισης συνήθως εξοχικών σπιτιών και κήπων. Ωστόσο, η άρση βαριών αντικειμένων και οι αδέξιες κινήσεις για την εκτέλεσή τους μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στη μέση.

Λανθασμένη στάση σώματος κατά την ανάπαυση

Για πολλούς η χαλάρωση για μερικές ώρες στην ξαπλώστρα ή ένας υπνάκος στην αιώρα του κήπου είναι μεν απολαυστικές επιλογές κατά τη διάρκεια των διακοπών, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε οσφυαλγία, λόγω της αφύσικης στάσης που παίρνει το σώμα και της ανεπαρκούς στήριξης που προσφέρουν στη σπονδυλική στήλη.

Ταξίδια και ακινησία

Κάθε ταξίδι που απαιτεί από τους ταξιδιώτες να παραμένουν καθιστοί για πολλές ώρες μπορεί να γίνει αιτία δυσκαμψίας και μείωσης της ευελιξίας των αρθρώσεων, αποδυνάμωσης των μυών της πλάτης και άσκησης πίεσης στους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Αυτό συμβαίνει επειδή η έλλειψη κίνησης προκαλεί συμπίεση των αρθρώσεων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ροή αίματος και τη μειωμένη λίπανση των αρθρώσεων.

Υπερβολική χρήση κλιματιστικού και ανεμιστήρα

Η παρατεταμένη έκθεση στον κρύο αέρα του κλιματιστικού ή στον αέρα του ανεμιστήρα μπορεί να ευνοήσει την εμφάνιση μυϊκού πόνου, καθώς τόσο οι χαμηλές θερμοκρασίες όσο και οι ριπές αέρα που κατευθύνονται στο σώμα, προκαλούν συσπάσεις των μυών.

«Ο πόνος στη μέση συνήθως υποχωρεί σε 4-8 εβδομάδες στο 50% των ασθενών χωρίς παρεμβάσεις, αλλά σε ένα σημαντικό ποσοστό θα διαρκέσει για μήνες. Ακόμα και μετά την ανάρρωση, 6 στους 10 πάσχοντες θα υποτροπιάσουν και θα βιώσουν νέο επεισόδιο πόνου εντός του έτους από την έναρξή του, γεγονός που καταδεικνύει τη χρόνια φύση του.

Για την ύφεσή του υπάρχουν φάρμακα που περιλαμβάνουν αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά, τοπικά αναλγητικά, όπως και φάρμακα που περιέχουν οπιοειδή, τα οποία χορηγούνται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση. Η έγχυση φαρμάκων στη μέση εξασφαλίζει την άμεση υποχώρηση τόσο της οσφυαλγίας όσο και της ισχιαλγίας (του πόνου, δηλαδή, που αντανακλά στα πόδια), αλλά δεν μπορεί να επαναλαμβάνεται εσαεί», επισημαίνει ο δρ Σταραντζής.

Παρά το πλήθος των θεραπευτικών επιλογών, η πρόληψη είναι η σοφότερη, αφού αποτρέπει την εμφάνιση του πόνου αυτήν την πολυαναμενόμενη χρονική περίοδο του χρόνου.

Τι μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού και πόνου στη μέση;

Εργονομικές βαλίτσες

Οι αποσκευές με 4 ρόδες και αναδιπλούμενη λαβή ελαχιστοποιούν την καταπόνηση της μέσης. Για την άρση τους, επιβάλλεται να βρίσκονται κοντά στο σώμα με τα γόνατα σε κάμψη.

Καλή στάση σώματος

Η ίσια η πλάτη με τους ώμους πίσω και τα πόδια σε ορθή γωνία με την πλάτη, η χρήση μαξιλαριού μέσης κατά τα πολύωρα ταξίδια και ο ύπνος σε ποιοτικό στρώμα μειώνει τον κίνδυνο οσφυαλγίας στις διακοπές.

Δραστηριότητα, διαλείμματα, προθέρμανση

Η σταδιακή αύξηση των σωματικών δραστηριοτήτων,  το ζέσταμα των μυών πριν από κάθε σπορ και τα διαλείμματα για περπάτημα κατά τα πολύωρα ταξίδια θα διατηρήσουν τους μυς ευέλικτους και μειώνουν τον κίνδυνο πόνου.

Κατάλληλος εξοπλισμός

Ο κατάλληλος για την κάθε δραστηριότητα εξοπλισμός, αποτρέπει τα περιστατικά πόνου στη μέση. Ορειβατικά παπούτσια και σακίδια για εξορμήσεις στο βουνό, αθλητικά που απορροφούν τους κραδασμούς για τρέξιμο ή ατελείωτους περιπάτους στην πόλη, αντί για σαγιονάρες, υποστηρίζουν την καμπύλη του πέλματος και μειώνουν την καταπόνηση της μέσης.

Ενυδάτωση

Η επαρκής ενυδάτωση αποτρέπει τις μυϊκές κράμπες και βοηθά στη σωστή λειτουργία των μυών και των αρθρώσεων, μειώνοντας την πιθανότητα οσφυαλγίας.