Στις 14 Μαΐου 2024 στο Σπλιτ της Κροατίας, τα τρία Φόρα, των Επιμελητηρίων, των Πόλεων και των Πανεπιστημίων των χωρών της Αδριατικής και του Ιονίου υπέγραψαν την Κοινή Διεθνή Διακήρυξη του Σπλιτ για την προστασία και την προώθηση της Μεσογειακής Διατροφής στα πλαίσια της Μακροπεριφέρειας Αδριατικής & Ιονίου.
Στην υπογραφή της Διακήρυξης συμμετείχε ως εκπρόσωπος των Ελληνικών Επιμελητηρίων ο Αντιπρόεδρος του Φόρουμ Αδριατικής & Ιονίου και Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας Παναγιώτης Τσιχριτζής.
Το Φόρουμ των Επιμελητηρίων, των Πόλεων και η Ένωση των Πανεπιστημίων UniAdrion, που ονομάστηκαν και Φόρα της Κοινωνίας των Πολιτών της Αδριατικής και του Ιονίου, αποτελούν βασικούς θεσμικούς συνομιλητές της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής EUSAIR, εκπροσωπούν 43 πόλεις, 40 επιμελητήρια και 54 πανεπιστήμια από 8 χώρες και στο πλαίσιο της θεσμικής τους αρμοδιότητας, εργάζονται από κοινού για την προώθηση των ευκαιριών που προσφέρονται από τη στρατηγική EUSAIR στην Μακροπεριφέρεια, ως εργαλείο ανάπτυξης με στόχο τη διεθνή συνεργασία.
Το 2010 η UNESCO ανακήρυξε τη Μεσογειακή Διατροφή ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Η έννοια έχει μια πιο ευρύτερη σημασία και δεν περιορίζεται μόνο σε ένα σύνολο προϊόντων και διατροφικών συνηθειών. Η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένας τρόπος ζωής που είναι βαθιά προσανατολισμένος στην υγεία και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τονίζει τις πολιτιστικές και κοινωνικές ρίζες της. Υπάρχει μια έντονη ανάγκη προώθησης και διαφύλαξής της με τη συμμετοχή των νέων γενεών, πολιτών και παραγόντων της αγοράς για να διασφαλιστεί ότι τα παραδοσιακά πρότυπα παραγωγής διατροφικών προϊόντων και κατανάλωσης τροφίμων δεν θα διαβρωθούν από την παγκοσμιοποίηση.
Το σύστημα τροφίμων έχει λάβει κεντρική θέση στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που αποτελεί ένα πακέτο πρωτοβουλιών που αποσκοπεί να διευκολύνει την πράσινη μετάβαση των χώρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να επιτύχουν κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει τη στρατηγική «Farm to Fork», η οποία καθορίζει διάφορους στόχους και ενέργειες για ένα πιο υγιές, δικαιότερο και πιο βιώσιμο σύστημα τροφίμων.
Με την Κοινή Διεθνή Διακήρυξη του Σπλιτ, τα τρία Φόρα ανέλαβαν να προωθήσουν και να διαφυλάξουν από κοινού τον πλούτο της Μεσογειακής Διατροφής μέσα από μια ολοκληρωμένη και συνεργατική προσέγγιση. Αυτή η δέσμευση μεταφράζεται σε μια συγκεκριμένη δράση για την προώθηση ενός βιώσιμου μοντέλου τροφίμων που σέβεται το περιβάλλον και την υγεία και στοχεύει:
- Στην αναγνώριση και αποδοχή των αξιών της Μεσογειακής Διατροφής, ως εργαλείο ανάπτυξης, σταθερότητας και αλληλεγγύης για τους λαούς της περιοχής της Μεσογείου.
- Στην αναγνώριση της Μεσογειακής Διατροφής ως ένα μοντέλο που είναι στενά συνδεδεμένο με τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των περιοχών της Αδριατικής και του Ιονίου και να διατηρήσει ενεργά τις πρακτικές, τα τελετουργικά και τα σύμβολα που αντιπροσωπεύουν αυτή την πολιτιστική κληρονομιά, ενθαρρύνοντας επίσης τη μετάδοσή τους στις γενιές και τον σεβασμό τους στην κοινωνία των πολιτών της περιοχής. Αυτό περιλαμβάνει την προώθηση πολιτιστικών εκδηλώσεων, φεστιβάλ φαγητού και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, δράσεων κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων που γιορτάζουν τον πλούτο και την ποικιλομορφία της Μεσογειακής Διατροφής.
- Στην αναγνώριση του βασικού ρόλου του ιδιωτικού τομέα, στην προώθηση και υποστήριξη της Μεσογειακής Διατροφής, μέσω της ενεργής συνεργασίας με παραγωγούς, εμπόρους λιανικής, επιχειρήσεις εστίασης και άλλους ενδιαφερομένους για τη διασφάλιση της ποιότητας και της αυθεντικότητας των μεσογειακών προϊόντων. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία συνεργασιών με ιδιωτικούς φορείς, την προώθηση προδιαγραφών ποιότητας και την συνεργασία με τον τουριστικό τομέα ώστε να προωθηθεί η Μεσογειακή Διατροφή ως τουριστική εμπειρία.
- Στην αναγνώριση της ανάγκης για μια συνεργατική και πολυμερή προσέγγιση για την αποτελεσματική προώθηση της Μεσογειακής Διατροφής μέσω των δικτύων των Φόρα για την ανταλλαγή γνώσεων, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και την προώθηση κοινών πρωτοβουλιών που προωθούν και διαδίδουν τις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής. Αυτό περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη διοργάνωση κοινών συνεδρίων και σεμιναρίων και την υλοποίηση ευρωπαϊκών έργων διασυνοριακής συνεργασίας.
- Στην προώθηση της βιώσιμης γεωργίας, της κατανάλωσης τοπικών και εποχιακών προϊόντων και στην υποστήριξη μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των παραγωγικών διαδικασιών, αναγνωρίζοντας την ανάγκη υποστήριξης των συστημάτων παραγωγής τροφίμων και κατανάλωσης που σέβονται τις φυσικές ισορροπίες, έχοντας επίγνωση της σημασίας της βιοποικιλότητας, της διατήρησης του περιβάλλοντος, των βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, της προώθησης των αγορών των αγροτών τοπικών προϊόντων και της ευαισθητοποίησης σχετικά με την υπεύθυνη κατανάλωσή τους.
