Μπορεί το καλοκαίρι για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων και ιδίως των Ελλήνων που ζουν σε μία ηλιόλουστη χώρα με καταγάλανα νερά να σημαίνει ξεκούραση, ξεγνοιασιά και χαλάρωση στην παραλία, όμως οι κίνδυνοι στη θάλασσα μπορούν να αποβούν μοιραίοι αν δεν τηρούνται ουσιώδεις κανόνες προστασίας.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια, πάνω από 400 άνθρωποι πνίγονται, με τους ηλικιωμένους να αποτελούν τα περισσότερα θύματα στις ελληνικές θάλασσες και ακτές.

Όπως εξηγεί ο κ. Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός, Πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας Αμ. Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν και τ. Συντονιστής Διευθυντής Ογκολογικής Χειρουργικής Κλινικής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας», τα αίτια των πνιγμών, είναι καρδιακά ή παθολογικά, με πιο συχνά το έμφραγμα και την αναρρόφηση.

Το 58% των ανθρώπων που πεθαίνουν στη θάλασσα είναι 70 ετών και άνω, ενώ αθροιστικά με την αμέσως προηγούμενη ηλικιακή ομάδα (60-69 ετών), οι άνθρωποι ηλικίας 60 ετών και πάνω που χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα, αποτελούν το 79% των συνολικών θανάτων από πνιγμό.

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας μπορούν να απολαμβάνουν το θερινό κολύμπι. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις επιβάλλεται η επαφή με το υγρό στοιχείο. 

Όμως, με την πάροδο του χρόνου, τα φυσικά θερμομονωτικά υλικά του σώματός μας που του επιτρέπουν να αντέχει τις αλλαγές της θερμοκρασίας, διαταράσσονται και έχουν σταδιακά πτωτική τάση. Το δέρμα λεπταίνει, το υποδόριο λίπος ελαττώνεται και η μυϊκή μάζα μειώνεται, με αποτέλεσμα να είναι πιο ορατός ο κίνδυνος της υποθερμίας ή της αφυδάτωσης και θερμοπληξίας, ειδικά όταν υπάρχει πολύωρη παραμονή μέσα και έξω από τη θάλασσα και μάλιστα σε απαγορευτικές ώρες.

Το διάστημα 11 το πρωί με 3 το μεσημέρι, τότε δηλαδή που ο ήλιος «καίει» και οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές, από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ αποδείχτηκε το πιο επικίνδυνο, με την ώρα μεταξύ 12 και 1 μ.μ. να συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό θανατηφόρων ατυχημάτων και συγκεκριμένα το 42% των πνιγμών.

Αρκετά μεγάλος όμως, ήταν και ο αριθμός των θανάτων (34%) στο διάστημα 8-10 π.μ., καθώς αυτό το διάστημα είναι που προσέρχονται στις παραλίες ηλικιωμένοι -κυρίως- άνθρωποι, ενώ το νερό της θάλασσας αυτές τις ώρες έχει και πιο χαμηλή θερμοκρασία.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό όλοι μας να ακολουθούμε κάποιους βασικούς κανόνες προκειμένου να είναι το καλοκαίρι μας καθ’ όλα ασφαλές.

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας είναι αυτά που πρέπει να επιδείξουν τη μεγαλύτερη προσοχή και συνέπεια στις οδηγίες, καθώς ο συνδυασμός του γήρατος με ενδεχόμενα παθολογικά ή άλλης φύσεως προβλήματα επιβαρύνει την υγεία και καθιστά τη συνολική κατάσταση πιο επισφαλή. 

Τι πρέπει

Για τον λόγο αυτό οι ηλικιωμένοι στη θάλασσα, πρέπει να:

1. Γνωρίζουν απαραίτητα καλό κολύμπι.
2. Μπαίνουν και βγαίνουν από το νερό σταδιακά και όχι απότομα καθώς ένας γηρασμένος οργανισμός αδυνατεί να επεξεργαστεί εύκολα αυτή την απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας. Ειδικά κατά την είσοδο στη θάλασσα, βρέχουν σιγά – σιγά τα πόδια, τα χέρια και το κεφάλι και μετά μπορούν να βουτήξουν ολόκληρο το σώμα.
3. Αποφεύγουν το μπάνιο κατά τις πρώτες πρωινές ώρες που είναι πιο κρύο το νερό και το μεσημέρι που σημειώνονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αν τα νερά είναι πιο κρύα στην περιοχή που βρίσκονται, δεν πρέπει να μένουν ακίνητοι στο νερό, αλλά να κινούν διαρκώς τα χέρια και τα πόδια.
4. Κολυμπούν φορώντας καλύτερα ένα καπελάκι και έχοντας βάλει προηγουμένως αντηλιακό το οποίο ανανεώνουν συχνά όσο παραμένουν στην παραλία, ακόμη και όταν βρίσκονται υπό σκιά.
5. Είναι προτιμότερο να κολυμπούν παρέα με κάποιον φίλο, που επίσης κολυμπάει καλά.
6. Η διαδρομή στη θάλασσα είναι παράλληλα με την ακτή και όχι κάθετα, δηλαδή δεν πρέπει να απομακρύνονται από την παραλία για να πάνε στα βαθιά. Είναι προτιμότερο να παραμένουν στα ρηχά και να κάνουν το μπάνιο τους εκεί που πατάνε.
7. Είναι σημαντικό να μην κολυμπούν για αρκετή ώρα.

Τι δεν πρέπει

Τι αποφεύγουμε:

• Δεν κολυμπάμε ποτέ με γεμάτο στομάχι γιατί αυτό επιβαρύνει την καρδιά η οποία κατά τη διάρκεια της κολύμβησης δουλεύει πιο εντατικά. Εκτός από την παλινδρόμηση και την εισρόφηση, ο κίνδυνος υπότασης, λιποθυμίας ή και ενός ισχαιμικού επεισοδίου-εμφράγματος είναι πολύ μεγάλος!
• Δεν κολυμπάμε ποτέ έχοντας καταναλώσει αλκοόλ.
• Δεν καθόμαστε πολύ ώρα στον ήλιο, πίνουμε πολλά υγρά για να δροσιστούμε.

Τα δύσκολα

Αν κατά τη διάρκεια της κολύμβησης αισθανθούμε δυσφορία, πάθουμε κράμπα ή ζαλιστούμε, διατηρούμε την ψυχραιμία μας, καλούμε σε βοήθεια και βγαίνουμε έξω χωρίς πανικό. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό, να κολυμπάμε κοντά στην ακτή, ώστε σε περίπτωση ανάγκης, κάθε βοήθεια να είναι εύκολα προσβάσιμη.

Σε κάθε περίπτωση, επειδή οι περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, άλλοτε μικρά και άλλοτε πιο σοβαρά, είναι προτιμότερο να έχουν μιλήσει πριν με τον ιατρό τους και να έχουν λάβει τις απαραίτητες οδηγίες, καθώς πολλές φορές η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ένας ασθενής και δη ηλικιωμένος μπορεί να επηρεάζει το μπάνιο στη θάλασσα και τις θερινές διακοπές συνολικά.

Καταλήγοντας, ο κ. Καραϊτιανός επέστησε την προσοχή σε όλους μας, λέγοντας πως ο πνιγμός θεωρούμε ότι αποτελεί μια θορυβώδη εικόνα, όπως στις ταινίες. «Στην πραγματικότητα όμως, είναι  ιδιαίτερα σιωπηλός και ύπουλος. Για την ακρίβεια, μπορεί κάποιος άνθρωπος να πνίγεται δίπλα μας κι εμείς να μην το καταλάβουμε καν! Ας ρίχνουμε μια ματιά στα άτομα που κολυμπούν σε κοντινή απόσταση από εμάς, γιατί αν σπεύσουμε εγκαίρως σε βοήθεια, μπορεί να προλάβουμε να σώσουμε έναν συνάνθρωπό μας».