Ο εφιάλτης της πολιομυελίτιδας απειλεί ξανά την ανθρωπότητα και θέτει σε «κόκκινο συναγερμό» τις υγειονομικές αρχές και στη χώρα μας. Ήταν το 2015, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωνε την εκρίζωση του ιού της πολιομυελίτιδας τύπου 2 και το 2019, την εξάλειψη του ιού τύπου 3.

Από το φθινόπωρο του 2022 και μετά, ωστόσο, ο εντοπισμός του ιού της πολιομυελίτιδας τόσο σε ανθρώπους όσο και σε αστικά λύματα σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο και Ιερουσαλήμ δημιουργεί βάσιμες υποψίες ότι η φρικτή ασθένεια -που αφήνει παράλυτους και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο όσους προσβάλλει- επέστρεψε ξανά.

«Ήταν θέμα χρόνου» τονίζουν οι επιστήμονες, καθώς επανεμφάνιση της πολιομυελίτιδας φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της μείωσης της εμβολιαστικής κάλυψης του παγκόσμιου πληθυσμού εξαιτίας της πανδημίας COVID, η οποία επιβράδυνε τα εμβολιαστικά προγράμματα.

Ως δεύτερη αιτία, περιγράφεται η αύξηση των μεταναστευτικών ροών από περιοχές με κρούσματα, όπως από την Αφρική και την Ασία.

Τα παραπάνω υποστηρίζει o αναπληρωτής Καθηγητής Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Αθανάσιος Μίχος.

«Η εμβολιαστική κάλυψη έχει πέσει λόγω του COVID και στον δυτικό κόσμο. Πόσο μάλλον σε περιοχές, όπως η Αφρική και η Ασία που είχαν θέμα με πολέμους και αναταραχές. Οπότε καταλαβαίνετε ότι όλα αυτά συνέτειναν στην επανεμφάνιση της πολιομυελίτιδας», σημειώνει.

Σε σχετική ομιλία που πραγματοποίησε ο Καθηγητής κατά τη διάρκεια του 22ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Λοιμώξεων την περασμένη εβδομάδα, τόνισε πως η ανακάλυψη του ιού στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ, έχει ανησυχήσει τις παγκόσμιες υγειονομικές αρχές.

«Στο Ισραήλ έχουν τέσσερα περιστατικά τώρα και έχουν κάνει και ανίχνευση σε περιβαλλοντικά δείγματα, δηλαδή στα αστικά λύματα, στη Αγγλία για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως επίσης είχαν και περιστατικό στην πόλη της Νέας Υόρκης. Κι εκεί είχαν περιβαλλοντικά δείγματα (σ.σ λύματα). Οπότε δεν ήταν μόνο σε μια χώρα, ήταν σε διαφορετικές περιοχές και γι’ αυτό υπάρχει ανησυχία», αναφέρει.

Η πολιομυελίτιδα εξαπλώνεται σε Λονδίνο, ΗΠΑ και Ισραήλ

Στις 2 Μαρτίου, το Υπουργείο Υγείας του Ισραήλ ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν τρία ασυμπτωματικά παιδιά θετικά στον ιό.

Λίγες ημέρες πριν, στις 27 Ιανουαρίου, είχε εντοπιστεί μια ακόμη περίπτωση οξείας χαλαρής παράλυσης (ΟΧΠ), κατάσταση για την οποία ενοχοποιείται η πολιομυελίτιδα. Το κρούσμα ήταν ένα ανεμβολίαστο οκτάχρονο κορίτσι από την περιοχή Σαφέντ.

Οι εργαστηριακές και επιδημιολογικές έρευνες στο Ισραήλ βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.

Τον Αύγουστο του 2022, η παράλυση ενός νεαρού και η ανίχνευση του ιού που προκαλεί πολιομυελίτιδα στα λύματα της πολιτείας της Νέας Υόρκης, έθεσαν τις αρχές των ΗΠΑ σε «κόκκινο συναγερμό». Ήταν το πρώτο κρούσμα της νόσου στις ΗΠΑ από το 2013.

Οι υγειονομικές αρχές ανακοίνωσαν τότε, ότι έχουν την βεβαιότητα ότι υπάρχουν πάνω από 100 ασυμπτωματικοί ασθενείς στην κοινότητα.

Στη Βρετανία, ανιχνεύθηκε πρώτη φορά ο ιός στα αστικά λύματα, μετά από 40 χρόνια. Η βρετανική Υπηρεσία Ασφαλείας της Υγείας (UKHSA) ανακοίνωσε στον περασμένο Αύγουστο, ότι από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2022 έχουν εντοπιστεί 116 ιοί που προκαλούν πολιομυελίτιδα σε 19 δείγματα λυμάτων της ευρύτερης περιοχής του Λονδίνου.

Για τον λόγο αυτό ζήτησαν τον επιπρόσθετο εμβολισμό όλων των παιδιών ηλικίας 1-9 ετών, ακόμα και αν έχουν ακολουθήσει με συνέπεια το πρόγραμμα των εμβολιασμών της παιδικής ηλικίας.

Ανησυχία και στην Ελλάδα

Το θέμα απασχόλησε και τις ελληνικές υγειονομικές αρχές το περασμένο φθινόπωρο. Σε συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στον ΕΟΔΥ τονίστηκε η ανάγκη να αρχίσει η επιτήρηση του ιού στα λύματα, ωστόσο, προς το παρόν κάτι τέτοιο δεν έχει υλοποιηθεί.

Ο Καθηγητής, Αθανάσιος Μίχος, τονίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει επιτήρηση για το νόσημα αυτό και στην Ελλάδα:

«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει γενικευμένη αναζήτηση στα λύματα για πολιομυελίτιδα. Μόνο παίρνουν σποραδικά κάποια δείγματα, από τα camp των προσφύγων. Άρα πρακτικά δεν ξέρουμε αν υπάρχει ή δεν υπάρχει θέμα. Οπωσδήποτε θα πρέπει να υπάρξει επιτήρηση και στη χώρα μας για το νόσημα αυτό. Υπάρχουν, όμως, σκέψεις και προτάσεις από το φθινόπωρο και μέχρι σήμερα. Απλώς δεν έχει γίνει ακόμα», τονίζει ο ίδιος.

Τι είναι η πολιομυελίτιδα

Η πολιομυελίτιδα είναι μια ασθένεια που προκαλείται από τον ιό της πολιομυελίτιδας. Ο ιός μπορεί να μολύνει τον νωτιαίο μυελό και να προκαλέσει μόνιμη παράλυση ή ακόμα και θάνατο. Η πολιομυελίτιδα μπορεί να προληφθεί μόνο με εμβολιασμό, καθώς δεν υπάρχει θεραπεία.

Περίπου το 75% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί από πολιομυελίτιδα δεν θα εμφανίσουν συμπτώματα και δεν θα γνωρίζουν ότι είναι μεταδοτικοί.

Για κάθε περίπτωση παράλυσης, μολύνονται από 100 έως 1.000 άτομα.

Ποιος κινδυνεύει

Άτομα σε κίνδυνο, είναι τα εξής:

• νεογέννητα μωρά
• παιδιά κάτω των 2 ετών που δεν έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα εμβολιασμού τους κατά της πολιομυελίτιδας
• οποιοσδήποτε δεν έχει εμβολιαστεί πλήρως, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, ενηλίκων και εγκύων γυναικών
• ανοσοκατεσταλμένα άτομα

Πώς μεταδίδεται η πολιομυελίτιδα

Η πολιομυελίτιδα μεταδίδεται μέσω:

• επαφής με τα κόπρανα ενός μολυσμένου ατόμου
• σταγονίδια από φτέρνισμα ή βήχα μολυσμένου ατόμου

Συμπτώματα της πολιομυελίτιδας

Περίπου το 25% θα εμφανίσει συμπτώματα, που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως:

• πυρετός
• κόπωση
• πόνος στο στομάχι
• πονόλαιμος
• πονοκέφαλος

Τα πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν έως και 30 ημέρες για να εμφανιστούν και περιλαμβάνουν:

• δυνατό πονοκέφαλο
• έντονους μυϊκούς πόνους
• δυσκαμψία στον αυχένα και την πλάτη
• ενόχληση από τα έντονα φώτα
• παράλυση ή και θάνατο

Ο εμβολιασμός κατά της πολιομυελίτιδας

Χιλιάδες παιδιά κάτω των 10 ετών ενδέχεται να είναι εκτεθειμένα παγκοσμίως, επειδή δεν είναι ενημερωμένα τα συνήθη εμβόλιά τους κατά του ιού.

Κινδυνεύουν, ωστόσο, και οι ανεμβολίαστοι ενήλικες.

«Όλα τα εμβολιαστικά προγράμματα στον δυτικό κόσμο είχαν πέσει σημαντικά τα τελευταία τρία χρόνια, γιατί δεν πήγαιναν τα παιδιά στους γιατρούς. Και γίνεται από τότε μια προσπάθεια να επανακάμψουν. Ωστόσο, δεν έχουν φτάσει ακόμη οι εμβολιασμοί στα επιθυμητά επίπεδα. Γιατί πρέπει να έχουμε πάνω από 90 – 95% ανοσία για να πούμε ότι είμαστε προστατευμένοι σε επίπεδο πληθυσμού», λέει ο Καθηγητής Παιδιατρικής κ. Μίχος.

Ο ίδιος ζητά από τους γονείς να φροντίσουν για την επικαιροποίηση των εμβολιασμών των παιδιών τους:

«Οι γονείς σε επικοινωνία με τους γιατρούς τους να φροντίσουν να καλύψουν τα εμβόλια των παιδιών. Αλλά και οι ενήλικες θα πρέπει να κάνουν επικαιροποίηση του εμβολιασμού τους. Αυτό είναι το μήνυμα. Δεν μιλάμε για καινούργια εμβόλια. Μιλάμε για τα καθιερωμένα εμβόλια, να γίνουν όσες δόσεις υπολείπονται», αναφέρει.

Η μόνη προστασία για εσάς ή το παιδί σας είναι ο εμβολιασμός, λένε οι γιατροί. Ελέγξτε τα βιβλία των εμβολιασμών των παιδιών σας, ή επικοινωνήστε με το γιατρό σας για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι ενημερωμένο.