Νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Τόκιο θέτει τα γκρίζα μαλλιά στο επίκεντρο της έρευνας για τους μηχανισμούς άμυνας απέναντι στον καρκίνο.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Cell Biology, αναφέρει ότι οι άσπρες τρίχες προκύπτουν από κατεστραμμένα βλαστοκύτταρα στους θύλακες των τριχών τα οποία, αντί να ανανεωθούν, αυτοκαταστρέφονται ώστε να εμποδιστεί η δημιουργία και η εξάπλωση μεταλλάξεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μελάνωμα. Οι συντονιστές της μελέτης, Έμι Νισίμουρα και Γιασουάκι Μόρι, ανέλυσαν πληθυσμούς βλαστοκυττάρων που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή μελανοκυττάρων, δηλαδή των κυττάρων που παράγουν τη μελανίνη και καθορίζουν το χρώμα της τρίχας και του δέρματος.
Σύμφωνα με την ανάλυση των ερευνητών, όταν αυτά τα βλαστοκύτταρα συσσωρεύουν σοβαρές βλάβες στο DNA, αναστέλλουν την ανανέωσή τους και εισέρχονται σε διαδικασίες αυτοκαταστροφής, μια αντίδραση που αποσκοπεί στην αποφυγή της κυτταρικής διαίρεσης και της μετάδοσης καρκινογόνων μεταλλάξεων. Η διαδικασία φαίνεται να καθοδηγείται από την ενεργοποίηση συγκεκριμένων «σηματοδοτικών μορίων» τα οποία εκκινούν μονοπάτια απόπτωσης ή άλλων μορφών κυτταρικού θανάτου στους θύλακες. Ωστόσο, η ίδια βιολογία μπορεί να αλλάξει κάτω από την επίδραση εξωγενών παραγόντων: υπό την έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες όπως η υπεριώδης ακτινοβολία Β (UVB), τα βλαστοκύτταρα αυτά ενδέχεται να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται και να ανανεώνονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο ύπαρξης κλώνων με μεταβολές που σχετίζονται με μελάνωμα. Η μελέτη χρησιμοποιεί κυτταρικές και μοριακές μεθόδους για να διαχωρίσει τα μονοπάτια εξάντλησης από εκείνα της επέκτασης στον ίδιο πληθυσμό βλαστοκυττάρων. «Αυτό επαναπροσδιορίσει τις διαδικασίες γκριζαρίσματος των μαλλιών και δημιουργίας μελανώματος, όχι ως άσχετα γεγονότα, αλλά ως διαφορετικά αποτελέσματα των αντιδράσεων των βλαστοκυττάρων υπό πίεση», δήλωσε η Δρ. Νισιμούρα.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι τα γκρίζα ή λευκά μαλλιά δεν συνιστούν άμεση προστασία έναντι του καρκίνου, αλλά αποτελούν έμμεσο δείκτη ενεργειών του οργανισμού απέναντι σε κυτταρικές βλάβες. Η εστίαση στην ισορροπία ανάμεσα στον κυτταρικό θάνατο και στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη αναδεικνύει τη σημασία των μικροπεριβαλλοντικών σημάτων μέσα στον θύλακα και των μοριακών δικτύων που καθορίζουν μοίρες διαφορετικών κυτταρικών πληθυσμών.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι επιπλέον μελέτες σε μοντέλα έκθεσης και σε ανθρώπινα δείγματα θα χρειαστούν για να αποσαφηνιστεί πώς παράγοντες όπως η υπεριώδης ακτινοβολία Β, χημικά καρκινογόνα ή φλεγμονώδεις διαδικασίες μεταβάλλουν την ισορροπία εξάντλησης-επέκτασης. Τα ευρήματα παρέχουν μοριακά στοιχεία για τη σχέση μεταξύ γκριζαρίσματος και μελανώματος, και προτείνουν ότι η ίδια ομάδα βλαστοκυττάρων μπορεί να ακολουθήσει πορείες εξάντλησης ή επέκτασης ανάλογα με το περιβάλλον. Η δημοσίευση στο Nature Cell Biology και οι τεκμηριωμένες εργαστηριακές παρατηρήσεις των ομάδων των Έμι Νισίμουρα και Γιασουάκι Μόρι προσθέτουν δεδομένα στο πλαίσιο της βιολογίας των θηλακικών βλαστοκυττάρων και της καρκινογένεσης στον ιστό του δέρματος. Παράλληλα, οι ερευνητές αναλύουν τα μοριακά πρότυπα ενεργοποίησης εντός των θυλάκων για να εντοπίσουν ποια σηματοδοτικά μονοπάτια καθορίζουν την απόφαση προς απόπτωση ή επιβίωση. Τα δεδομένα προσανατολίζουν μελλοντικές εργασίες για βιοδείκτες που θα διακρίνουν κλινικά ποιοι θύλακοι έχουν μεγαλύτερο ρίσκο εξελικτικής επέκτασης.













