Tο καλοκαίρι έχει φτάσει για τα καλά και όλοι διαθέτουν πλέον μία πιο… ανεβασμένη διάθεση που σε συνδυασμό με τη λίμπιντο μπορεί να αποβεί μοιραία αφού αυξάνονται και οι πιθανότητες νέων γνωριμιών

Ωστόσο, η σεξουαλική επαφή με διάφορους συντρόφους είναι που ελλοχεύει και τους περισσότερους κινδύνους σε ό,τι αφορά την υγεία. Τα δεδομένα από τις τελευταίες ετήσιες επιδημιολογικές εκθέσεις του ECDC για τα ΣΜΝ δείχνουν ότι το ποσοστό κοινοποίησης επιβεβαιωμένων κρουσμάτων γονόρροιας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε κατά 31% το 2023 σε σύγκριση με το 2022 και έχει αυξηθεί κατά 321% από το 2014.

Η αύξηση παρατηρήθηκε σε διάφορες ηλικιακές ομάδες και δημογραφικά, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στις γυναίκες ηλικίας 20 έως 24 ετών (46%). Οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM) αντιπροσώπευαν το 58% των κρουσμάτων γονόρροιας.

Το ποσοστό των κρουσμάτων σύφιλης αυξήθηκε κατά 13% από το 2022 και έχει διπλασιαστεί από το 2014, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται σε άνδρες ηλικίας 25 έως 34 ετών και το 72% των κρουσμάτων να αναφέρεται σε MSM. Η αύξηση των κρουσμάτων χλαμυδίων επιβραδύνθηκε στο 3% το 2023, αφού έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα κοινοποιήσεων το 2022, αλλά παραμένει αυξημένη κατά 13% από το 2014.

Οι αξιωματούχοι του ECDC αναφέρουν ότι, αν και η αυξημένη διενέργεια εξετάσεων για ΣΜΝ μπορεί να εξηγεί μέρος της αύξησης, η μειωμένη χρήση προφυλακτικού και ο αυξημένος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων ενδέχεται επίσης να παίζουν ρόλο.

«Το ECDC τονίζει τη σημασία λήψης προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης των ποσοστών ΣΜΝ», ανέφερε ο οργανισμός σε δελτίο Τύπου. «Η σταθερή χρήση προφυλακτικού για κολπικό, πρωκτικό και στοματικό σεξ είναι κρίσιμη για την πρόληψη. Η ειλικρινής επικοινωνία για τη σεξουαλική υγεία με τους συντρόφους μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου μετάδοσης ΣΜΝ».

Οι λόγοι για τους οποίους τα σεξουαλικά νοσήματα αυξάνονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι οι εξής:

Η αύξηση περιστασιακών σεξουαλικών επαφών: Οι διακοπές, τα φεστιβάλ και οι νυχτερινές έξοδοι ευνοούν νέες γνωριμίες και επαφές. Ο άνθρωπος νιώθει πιο ελεύθερος και σε συνδυασμό με τη χρήση του αλκοόλ πολλές φορές, μπορεί να μειώσει την ικανότητα κρίσης και να οδηγήσει σε μη ασφαλείς επιλογές.

Μη χρήση προφυλακτικού: Είτε λόγω στιγμιαίας απόφασης είτε έλλειψης προετοιμασίας, πολλοί παραλείπουν τη χρήση προφυλακτικού. Αυτό ωστόσο είναι και το πιο κρίσιμο σημείο.

Παραμονή σε τουριστικές περιοχές: Οι περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση και επαφές μεταξύ αγνώστων. Οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν θα έχουν καμία υποχρέωση έχοντας μεγαλύτερο αίσθημα ελευθερίας.

Οι γιατροί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις εφήμερες σχέσεις αλλά οι συστάσεις τους προφανώς μένουν στο… ράφι!

Τα αφροδίσια νοσήματα, ή αλλιώς σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, είναι νοσήματα που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Αν και μπορεί κάποιος να προφυλαχθεί αφού υπάρχουν πλέον αποτελεσματικές θεραπείες, τα αφροδίσια νοσήματα έχοντας ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια αποτελούν και σήμερα ένα σοβαρό πρόβλημα.

Τι είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής – κολπικής, στοματικής ή πρωκτικής. Οφείλονται σε βακτήρια, ιούς ή παράσιτα και μερικά από τα πιο συχνά είναι:

Χλαμύδια

Γονόρροια

Σύφιλη

Ιός ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV)

Έρπης γεννητικών οργάνων

HIV/AIDS

Ηπατίτιδα B και C

Γονόρροια-Βλεννόρροια

Η γονόρροια, γνωστή και ως βλεννόρροια, είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae και μπορεί να προσβάλει τόσο άνδρες όσο και γυναίκες. Επηρεάζει κυρίως τα γεννητικά όργανα, αλλά μπορεί επίσης να προσβάλλει το ορθό, τον λαιμό, ακόμα και τα μάτια. Αρκετοί που προσβάλλονται από την νόσο αυτή μπορεί να μην παρουσιάσουν συμπτώματα, όταν όμως υπάρχουν τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται 10 ημέρες περίπου μετά την μετάδοση και προσβολή από το μικρόβιο. Τα κύρια συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν και στα 2 φύλα είναι πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση , συχνοουρία , πυώδεις εκκρίσεις από την ουρήρθρα ή κολπο με δυσάρεστη οσμή , πόνος κατά την συνουσία και ενοχλήσεις στην περιοχή του πρωκτού. Οι μολύνσεις από τον γονόκοκκο αντιμετωπίζονται με αντιβίωση. Είναι σημαντικό να ολοκληρώνεται η θεραπεία και να αποφεύγονται οι σεξουαλικές επαφές μέχρι την πλήρη ίαση.

Η γονόρροια μεταδίδεται μέσω:

Κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής σεξουαλικής επαφής με άτομο που έχει τη λοίμωξη.

Άμεση επαφή με μολυσμένα σωματικά υγρά.

Από τη μητέρα στο νεογνό κατά τον τοκετό.

Δεν μεταδίδεται μέσω απλής σωματικής επαφής, χειραψίας, χρησιμοποίησης κοινών τουαλετών ή ανταλλαγής σκευών.

Χλαμύδια

Τα χλαμύδια προκαλούνται από το βακτήριο Chlamydia trachomatis και είναι ένα από τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) παγκοσμίως. Συχνά δεν εμφανίζει συμπτώματα, γι’ αυτό και αποκαλείται «σιωπηλό νόσημα». Εάν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, κυρίως στη γονιμότητα.

Το βακτήριο μεταδίδεται μέσω:

Κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής σεξουαλικής επαφής

Αγγίγματος μολυσμένων γεννητικών περιοχών

Από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό (μπορεί να προκαλέσει πνευμονία ή επιπεφυκίτιδα στο νεογνό)

Δεν μεταδίδεται με την επαφή μέσω νερού (πισίνες, τουαλέτες, πετσέτες).

Ποια Είναι τα Συμπτώματα;
Τα χλαμύδια συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα, γι’ αυτό πολλοί ασθενείς δε γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί.

Σε γυναίκες:
Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις

Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση

Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα

Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή

Ακανόνιστη αιμορραγία (π.χ. μετά τη σεξουαλική επαφή)

Σε άνδρες:
Έκκριση από το πέος (λευκή ή κιτρινωπή)

Πόνος ή κάψιμο στην ούρηση

Πόνος στους όρχεις

Φλεγμονή στο ορθό (σε περίπτωση πρωκτικής μόλυνσης)

Έρπητας γεννητικών οργάνων

Ο έρπητας των γεννητικών οργάνων είναι μια ιική λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (Herpes Simplex Virus – HSV), κυρίως από τον τύπο HSV-2, αλλά και από τον HSV-1 (που προκαλεί συνήθως τον έρπη των χειλιών).

Μεταδίδεται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής και είναι χρόνια πάθηση, δηλαδή δεν θεραπεύεται πλήρως, αλλά τα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν.

Στην αρχή εμφανίζονται μικρές φυσαλίδες που σπάνε σε 24 ώρες σχηματίζοντας μικρά έλκη που συνοδεύονται με κνησμό και πόνο. Συνήθως τα έλκη αυτά εξαφανίζονται μετά από 3-20 μέρες. Οι λεμφαδένες είναι διογκωμένοι και συχνά επώδυνοι. Ο έρπητας είναι θεραπεύσιμος αλλά μπορεί εύκολα να υποτροπιάσει.

Μετά το πρώτο ξέσπασμα, τα συμπτώματα μπορεί να επανεμφανίζονται περιοδικά (υποτροπές), αλλά συνήθως είναι πιο ήπια και μικρότερης διάρκειας.

Σύφιλη

Η σύφιλη προξενείτε από ένα βακτηρίδιο που ονομάζεται ωχρά σπειροχαίτη (treponema pallidum). Η μετάδοση της γίνεται με τη σεξουαλική επαφή από δερματικά έλκη που μπορεί να υπάρχουν στο στόμα ,στα γεννητικά όργανα των ανδρών ή των γυναικών, όπου έχει εισχωρήσει το βακτηρίδιο αυτό. Τα έλκη αυτά είναι σκληρά, κόκκινα στην άκρη και δεν πονάνε και συνοδεύονται με πρήξιμο στους αδένες αριστερά ή δεξιά ανάλογα με το πoυ έχει εμφανιστεί η πληγή. Η σύφιλη εξελίσσεται σε τρία στάδια όπου στα δύο πρώτα στάδια η μετάδοση της είναι εξαιρετικά εύκολη. Η θεραπεία της γίνεται σε οποιαδήποτε στιγμή της εξέλιξής της , με αντιβιοτικά και πρέπει να την ακολουθήσουν ταυτόχρονα και οι παρτενέρ.

AIDS ή Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας

Το AIDS είναι το αποτέλεσμα της μόλυνσης από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοεπάρκειας (HIV). Το HIV προκαλείται από την μόλυνση από τους ανθρώπινους ρετροϊούς HIV1- HIV2. Αυτοί μεταδίδονται από την σεξουαλική επαφή, επαφή με αίμα – παράγωγα ή άλλα σωματικά υγρά. Κατά την εγκυμοσύνη ή με το μητρικό γάλα κατά τον θηλασμό. Όμως δεν μεταδίδεται με συνηθισμένες επαφές (φιλί, χώρος εργασίας, τουαλέτα). Τα κλινικά συμπτώματα είναι μεγάλη αδυναμία του οργανισμού, λεμφαδενοπάθεια, διάρροια, πυρετός, έντονος βήχας και δερματικά σαρκώματα. Δεν αναπτύσσουν AIDS όλα τα άτομα που μολύνονται από τον ιό HIV.

Οι ιοί HPV

Οι ιούς HPV (Human Papillomavirus) αποτελούν μια μεγάλη ομάδα ιών, με πάνω από 200 διαφορετικούς τύπους, από τους οποίους περίπου 40 μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής.

Κάποιοι τύποι προκαλούν καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως τα κονδυλώματα, ενώ άλλοι μπορεί να οδηγήσουν σε προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνους, κυρίως στον τράχηλο της μήτρας, αλλά και στον πρωκτό, πέος, στοματοφάρυγγα κ.ά.

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων δεν είναι ένας,αλλά μία ομάδα DNA-ιών, γνωστών διεθνώς ως HPV (Human Papilloma Viruses). Οι HPV ιοί προκαλούν πλήθος αλλοιώσεων, καλοήθων και κακοήθων, στο δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπινου σώματος. Η μόλυνση από τους HPV ιούς είναι σήμερα η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση στις γυναίκες και άνδρες. Αφορά έως και το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού. Έχουν περιγράφει μέχρι σήμερα περισσότεροι από 140 γονότυποι HPV.

Οι τύποι 16,18,31,33,35, ανευρίσκονται συχνά στους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (σε ποσοστό >95%), του κόλπου, του αιδοίου, του περινέου, και της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας (σε ποσοστό 50%). Ο HPV εισέρχεται στον οργανισμό από μικροεσχάρες που δημιουργούνται κυρίως κατά την σεξουαλική επαφή καθώς επίσης και τη στοματική σεξουαλική επαφή. Τα οξυτενή κονδυλώματα το πιο συχνό είδος του ιού των θηλωμάτων αναπτύσσονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα των δύο φύλων και είναι εμφανή συνήθως στο γυμνό μάτι σαν κουνουπίδι ή ελιά.

Οι υπόλοιπες HPV βλάβες μπορεί να είναι επίπεδες και να μην φαίνονται με γυμνό μάτι , γι αυτό χρειάζονται ιατρική εξέταση για να εντοπιστούν όπως το Τεστ-Παπανικολάου και η κολποσκόπηση στην γυναίκα, ή βιοψία και HPV DNA test για ταυτοποίηση του ιού. Ο ιός δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό μας και είμαστε για πάντα φορείς του ιού αυτού γι αυτό πρέπει να παρακολουθείται σταδιακά από τον ιατρό . Οι αλλοιώσεις από τον ιό στα γεννητικά όργανα των δύο φύλων αντιμετωπίζονται συντηρητικά ή πιο αποτελεσματικά με εξάχνωση με laser ή διαθερμία μία πολύ απλή σχετικά ανώδυνη, διαδικασία που γίνεται στο ιατρείο.

Πώς να Προστατευτείς;

Η πρόληψη είναι το κλειδί για την προστασία από τα ΣΜΝ:

Χρήση προφυλακτικού σε κάθε είδους σεξουαλική επαφή.

Συζήτηση με τον/την σύντροφο για το ιστορικό των ΣΜΝ και πιθανό έλεγχο.

Τακτικός έλεγχος (check-up), ειδικά μετά από σεξουαλική επαφή με νέο ή περιστασιακό σύντροφο.

Αποφυγή χρήσης ουσιών που μπορεί να επηρεάσουν την κρίση (αλκοόλ, ναρκωτικά).

Εμβολιασμός για HPV και ηπατίτιδα Β, όπου είναι δυνατόν.

Πότε να Απευθυνθείς σε Γιατρό;

Εάν παρουσιάσεις συμπτώματα όπως:

Έκκριση από τα γεννητικά όργανα

Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση

Φαγούρα ή εξανθήματα στα γεννητικά όργανα

Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή

Πυρετό ή πρησμένους λεμφαδένες

μη διστάσεις να επισκεφθείς άμεσα γιατρό ή ένα κέντρο σεξουαλικής υγείας.

Προσοχή: Τα όσα αναφέρει το άρθρο δεν αποτελούν ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Πρόκειται για πληροφορίες μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Άλλωστε κανείς δεν πρέπει να συμβουλεύεται από το διαδίκτυο τι να κάνει με την υγεία του (οι γνωστοί και ως… google-γιατροί)