Η μορφή της Μάρθας, της μάνας που «έπαψε να ζηλεύει το πουλάκι που βρήκε ένα μικρό σπόρο και τραγούδησε» από τα σχεδιάσματα του Διονύσιου Σολωμού για τους Ελεύθερους πολιορκημένους, βρίσκεται στο κέντρο αυτής της μουσικοποιητικής σύνθεσης που επιχειρεί να αποδώσει ένα από τα κορυφαία επεισόδια της Ελληνικής Επανάστασης, την πολιορκία και έξοδο του Μεσολογγίου την άνοιξη του 1826 – ιδωμένη, αυτή τη φορά, από τη γυναικεία σκοπιά.

H GNO TV, η οποία αποτελεί έναν νέο άξονα προγραμματισμού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, δημιουργήθηκε και λειτουργεί με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

H δημιουργική σύμπραξη του συνθέτη Νίκου Ξυδάκη, γνωστού και δημοφιλούς για την επιδέξια γεφύρωση των λαϊκών και ανατολίτικων ακουσμάτων με την έντεχνη τραγουδοποιία, και του βραβευμένου ποιητή Διονύση Καψάλη αποπειράται να σκιαγραφήσει τη συνειδησιακή υπέρβαση και το ηθικό μέγεθος των επαναστατημένων, θυσιαζόμενων κατοίκων του Μεσολογγίου μέσω μιας μουσικοθεατρικής γλώσσας που συνδυάζει πολύτροπα τα εργαλεία της ποίησης, της μουσικής και της αφήγησης.

«Είναι ένα έργο στην κόψη του ξυραφιού, μια μινιμαλιστική μορφή τραγωδίας ή μια αγρυπνία, κάτι σαν άτυπη λειτουργία. Δεν μπορείς να το εντάξεις σε συγκεκριμένο είδος», σημειώνει για το έργο ο Νίκος Ξυδάκης. «Ο Διονύσης Καψάλης έχει κάνει ένα εξαιρετικό λιμπρέτο, με ποιητική φόρμα, μια σύνθεση ποιημάτων, ενώ σαν γλώσσα είναι συγκινησιακά κοντά μου. Ένα ποίημα όπου οι εναλλαγές στις φόρμες, από το τραγούδι σε οργανικά μέρη ή στον χορό, στην αφήγηση και τις πολύ ενδιαφέρουσες μονωδίες της Μάρθας. Ειδικά οι μονωδίες μού έδωσαν την ευκαιρία ώστε να πειραματιστώ σε ένα μελωδικό ρετσιτατίβο λίγο πιο δικό μας, πιο ελληνικό».

Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα έργο συλλογικό. «Ώρες ώρες νόμιζα πως δημιουργήσαμε ένα κτίσμα, ένα παρεκκλήσι, για να μπορούμε να καταφύγουμε, να συγκινηθούμε ή να θυμηθούμε, και να ζήσουμε και να αναπνεύσουμε με ελευθερία. Έχοντας στον νου μας αυτές τις συγκλονιστικές, ανθρώπινες υπάρξεις που είναι οι στιγμές και μορφές του Μεσολογγίου», υπογραμμίζει ο Νίκος Ξυδάκης.

Τη Μάρθα ερμηνεύει η Ειρήνη Δερέμπεη, μια πολυσχιδής και εκφραστική ερμηνεύτρια της ελληνικής μουσικής, και τον Αφηγητή ο διεθνώς καταξιωμένος βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος.

Συμμετέχουν το γυναικείο φωνητικό σύνολο Πλειάδες, το POLIS Ensemble, ο Νεοκλής Νεοφυτίδης στο πιάνο και η Σοφία Ευκλείδου στο βιολοντσέλο.

Συναυλία

Πρώτη παρουσίαση • Ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ

Νίκος Ξυδάκης

Μάρθα
Μια ιστορία από το Μεσολόγγι

Έρχεται στην GNO TV από τις 9 Νοεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

Λιμπρέτο: Διονύσης Καψάλης
Σκηνοθεσία: Βασίλης Κεχαγιάς
Σχεδιασμός φωτισμών: Χρήστος Τζιόγκας
Ερμηνεύουν: Ειρήνη Δερέμπεη, Τάσης Χριστογιαννόπουλος

Συμμετέχουν: Γυναικείο φωνητικό σύνολο Πλειάδες, POLIS Ensemble, Νεοκλής Νεοφυτίδης (πιάνο), Σοφία Ευκλείδου (βιολοντσέλο)