Ένας διάσημος Παλαιστίνιος συγγραφέας, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος τον περασμένο μήνα μετά από περισσότερα από 32 χρόνια σε ισραηλινές φυλακές.

Όπως είπε ότι η χρήση βασανιστηρίων αυξήθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών της αιχμαλωσίας του, καθώς το Ισραήλ άρχισε να αντιμετωπίζει τις φυλακές του ως ένα ακόμη μέτωπο στον πόλεμο της Γάζας.

Ο Νάσερ Αμπού Σρούρ, του οποίου τα απομνημονεύματα από τη φυλακή έχουν μεταφραστεί σε επτά γλώσσες και αναμένεται να κερδίσει ένα σημαντικό διεθνές λογοτεχνικό βραβείο αυτόν τον μήνα.

Ο Σρούρ ήταν μεταξύ των περισσότερων από 150 Παλαιστινίων που εκτίουν ισόβια κάθειρξη και οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι στο πλαίσιο της εκεχειρίας στη Γάζα με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και στη συνέχεια εξορίστηκαν αμέσως στην Αίγυπτο, όπου οι περισσότεροι παραμένουν σε αδιέξοδο.

Ο Παλαιστίνιος που βρέθηκε από τις φυλακές του Ισραήλ σε πεντάστερο στην Αίγυπτο

Ο Αμπού Σρούρ, 56 ετών, περιέγραψε μια απότομη αύξηση στη χρήση ξυλοδαρμών και στη στέρηση τροφής και ζεστασιάς μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023.

«Η στολή των δεσμοφυλάκων άλλαξε, με μια ετικέτα στο στήθος γραμμένη πάνω της τη λέξη «μαχητές» ή «πολεμιστές», και άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν να βρίσκονταν σε πόλεμο και αυτό ήταν ένα άλλο μέτωπο, και άρχισαν να χτυπούν, να βασανίζουν, να σκοτώνουν σαν πολεμιστές», είπε, μιλώντας στην Guardian.

Μια επιτροπή του ΟΗΕ κατέγραψε 75 θανάτους Παλαιστινίων υπό ισραηλινή κράτηση μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και 31 Αυγούστου 2025. Η ισραηλινή σωφρονιστική υπηρεσία έχει επανειλημμένα αρνηθεί τη χρήση βασανιστηρίων στις φυλακές της.

Μιλώντας τηλεφωνικά από την Αίγυπτο, ο Αμπού Σρούρ περιέγραψε επίσης το πολιτισμικό σοκ που ένιωσε όταν οδηγήθηκε κατευθείαν από τις βάναυσες συνθήκες ισραηλινής φυλάκισης σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο στο Κάιρο ως φιλοξενούμενος των αιγυπτιακών αρχών.

Ως νεαρός άνδρας, ο Αμπού Σρούρ συμμετείχε στην πρώτη Ιντιφάντα, την παλαιστινιακή εξέγερση μεταξύ 1987 και 1993, όταν κατηγορήθηκε ως συνεργός στον θάνατο ενός ισραηλινού αξιωματικού ασφαλείας της Σιν Μπετ, ο οποίος προσπαθούσε να πιέσει τον ξάδερφο του Αμπού Σρούρ να γίνει συνεργός του.

Οι σπουδές στη φυλακή

Με βάση μια ομολογία που έκανε υπό βασανιστήρια, ο Αμπού Σρούρ καταδικάστηκε το 1993 σε ισόβια κάθειρξη χωρίς αναστολή.

Κατά τη διάρκεια δεκαετιών που σημαδεύτηκαν από παρατεταμένες περιόδους απομόνωσης, απέκτησε πτυχίο και στη συνέχεια μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες και άρχισε να δημοσιεύει ποίηση και άλλα γραπτά που έβγαιναν λαθραία από τη φυλακή.

Τα απομνημονεύματά του από τη φυλακή, The Tale of a Wall: Reflections on Hope and Freedom (Η ιστορία ενός τοίχου: Σκέψεις για την ελπίδα και την ελευθερία), υπαγορεύτηκαν ως επί το πλείστον σε τηλεφωνικές συνομιλίες με συγγενή για περισσότερα από δύο χρόνια.

Έχει μεταφραστεί από τα αραβικά για δημοσίευση σε επτά γλώσσες και είναι φιναλίστ για το βραβείο αραβικής λογοτεχνίας που απονέμεται κάθε χρόνο από το Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου στο Παρίσι.

Οι εκκλήσεις για την απελευθέρωσή του δεν εισακούστηκαν κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, έτσι όταν αξιωματούχοι ήρθαν στη φυλακή μετά την κατάπαυση του πυρός της 10ης Οκτωβρίου με μια λίστα κρατουμένων που επρόκειτο να απελευθερωθούν, ο Αμπού Σρούρ προσπάθησε να τις αγνοήσει.

Η ημέρα της απελευθέρωσης

«Κάλεσαν αριθμούς κινητών τηλεφώνων και καθόμουν στο κρεβάτι μου στο δωμάτιο Νο 6 νιώθοντας ότι δεν ήμουν μέρος αυτού», είπε. «Υπήρξαν τόσες πολλές φορές που θα έπρεπε να είχα συμμετάσχει σε όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά όλο αυτό είναι τόσο μεγάλο και τόσο επώδυνο, που δεν ήθελα να αλληλεπιδράσω. Ήταν ένας αμυντικός μηχανισμός. Έλεγα ότι δεν έχει καμία σχέση με εμένα.

«Αλλά μετά ήρθαν στο κελί μου και μου είπαν: «Νάσερ, ετοιμάσου». Η χάρη του Θεού τελικά έφτασε σε μένα. Οι φίλοι μου με αγκάλιαζαν και με φιλούσαν και εγώ δεν το πίστευα».

Ο Αμπού Σρούρ δήλωσε ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, που πυροδοτήθηκε από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η μεταχείριση των μακροχρόνιων κρατουμένων Παλαιστινίων στις ισραηλινές φυλακές επιδεινώθηκε σημαντικά.

Η βαρβαρότητα πριν την ελευθερία

«Οποιοδήποτε μέρος όπου δεν υπήρχαν κάμερες ήταν ένα μέρος για βαρβαρότητα», είπε. «Μας έδεναν τα χέρια πίσω από τα κεφάλια μας και μας πετούσαν στο πάτωμα και μετά άρχιζαν να μας ποδοπατούν με τα πόδια τους».

Ο υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, καυχήθηκε ότι υπό τον έλεγχό του οι ισραηλινές φυλακές δεν είναι πλέον «στρατόπεδα διακοπών» . Ο Αμπού Σρούρ είπε ότι όλα τα υλικά ανάγνωσης και γραφής αποσύρθηκαν υπό το καθεστώς.

«Όλη η πολιτιστική ζωή στη φυλακή σταμάτησε τα τελευταία δύο χρόνια, οπότε υπήρχε μόνο βιολογική ζωή. Ο καθένας προσπαθούσε να επιβιώσει με τον δικό του τρόπο. Και πεινούσαμε πάντα», είπε. Οι ημερήσιες μερίδες φαγητού διατηρούνταν στο επίπεδο της απλής επιβίωσης και είπε ότι έχασε 12 κιλά σε βάρος.

Στους κρατούμενους επιτρεπόταν να φορούν μόνο ένα σετ λεπτά ρούχα, επομένως κρύωναν πάντα τις χειμωνιάτικες νύχτες. «Το σώμα μας ήταν αδύναμο. Δεν μπορούσαμε να αντέξουμε ούτε μια μέτρια θερμοκρασία», είπε. «Κάθε φορά που κάποιος έβγαινε από τη φυλακή, όλοι προσπαθούσαν να γίνουν φίλοι του για να πάρουν το μπλουζάκι ή το εσώρουχό του ή οτιδήποτε άλλο».

Ο Αμπού Σρούρ είπε ότι 24 ώρες πριν οι κρατούμενοι που επρόκειτο να απελευθερωθούν βάσει της εκεχειρίας ονομαστούν και επιβιβαστούν σε λεωφορεία για να αναχωρήσουν, υπέστησαν έναν ιδιαίτερα έντονο τελευταίο γύρο ξυλοδαρμών.

Στο 48ωρο ταξίδι που ακολούθησε, δεν τους επιτράπηκε να ανοίξουν τις κουρτίνες στα λεωφορεία που διέσχιζαν το Ισραήλ και στη συνέχεια οδηγούσαν κατά μήκος του νότιου άκρου της Γάζας προς το πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο. Μόνο αφού μπήκε στην Αίγυπτο είδε τον ουρανό για πρώτη φορά έξω από τα όρια της φυλακής.

Τα λεωφορεία άφησαν τους 154 απελευθερωμένους κρατούμενους σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο στο Κάιρο, κάτι που προκάλεσε σοκ. «Δεν είχα ξαναπάει ποτέ σε ξενοδοχείο. Έκανα τα πάντα για πρώτη φορά σαν παιδί, για να μπω και να βγω από ένα ασανσέρ, να μάθω για την υπηρεσία δωματίου, πώς να αντιλαμβάνομαι ή να χρησιμοποιώ ένα ντους», είπε ο Αμπού Σρούρ.

Η συνάντηση με τα αδέρφια του

Μέρος του σοκ ήταν η συνάντηση με τέσσερις από τις αδερφές του και έναν αδερφό του για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. «Αυτή ήταν άλλη μια αιτία άγχους για μένα… Είμαστε χωριστά εδώ και περίπου 33 χρόνια. Ένιωθα σκληρά επειδή μου το είχαν αρνηθεί για τόσο καιρό», είπε. Θυμάται να σκέφτεται: «Είναι εντάξει να τους αγκαλιάσω;»

Οι απελευθερωμένοι κρατούμενοι παρακολουθούνταν από αιγύπτιους αξιωματούχους ασφαλείας καθώς συναναστρέφονταν με τουρίστες και έπαιρναν οδηγίες από αυτούς για το πώς να ενεργήσουν.

«Το πρωί είδαμε τον μπουφέ και είδαμε όλο αυτό το φαγητό. Έτσι, όλοι οι τύποι έβαλαν 2 κιλά φαγητό στο πιάτο τους. Ήταν μια σουρεαλιστική σκηνή. Ντρεπόμασταν. Δεν ξέραμε τι να κάνουμε με το μαχαίρι και το πιρούνι μας», είπε ο Αμπού Σρούρ. «Όλα τα συναισθήματά μου ήταν ανάμεικτα και τεταμένα. Ντρεπόμουν. Έχω χάσει τη γλώσσα μου, ανίκανος να δώσω νοήματα σε πράγματα γύρω μου».

Του έχουν προταθεί αρκετές επιλογές τρίτων χωρών που είναι πρόθυμες να τον δεχτούν μακροπρόθεσμα και προσπαθεί να αποφασίσει πού θα πάει με βάση την προσβασιμότητα της οικογένειάς του και το αν θα μπορεί να συνεχίσει να γράφει.

«Δεν θέλω μια άνετη χώρα», είπε. «Δεν θέλω μια χώρα χωρίς ερωτήσεις ή μια χώρα χωρίς σκοπό».

in.gr