Τι είναι η ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματική νόσος με εξάρσεις και υφέσεις. Χαρακτηρίζεται από αύξηση του ρυθμού πολλαπλασιασμού των κυττάρων του δέρματος (κερατινοκύτταρα). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ερυθρών πλακών με λέπια στο δέρμα.
Που εντοπίζεται συνήθως η ψωρίαση;
Η ψωρίαση προσβάλλει συχνά τους αγκώνες, τα γόνατα και το τριχωτό της κεφαλής . Μπορεί να εντοπιστεί στις παλάμες και στα πέλματα — συχνά με ρωγμές ή σκληρύνσεις και να προκαλέσει αλλοιώσεις στα νύχια. Επιπρόσθετα η ψωρίαση μπορεί να εντοπισθεί στην πλάτη, στο κάτω μέρος της μέσης και στο θώρακα.
Πόσο συχνή είναι η ψωρίαση;
Κατά προσέγγιση, το 2-3% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από κάποιας μορφής ψωρίαση.
Ποια είναι τα αίτια της ψωρίασης;
Η ακριβής αιτία της ψωρίασης δεν είναι πλήρως κατανοητή. Θεωρείται νόσος πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει ανοσολογικούς, γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Είναι μεταδοτική η ψωρίαση;
Όχι. Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ψωρίασης;
Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Ερυθρές πλάκες δέρματος με λευκά λέπια
• Κνησμό
• Ξηρότητα και ρωγμές στο δέρμα
• Αλλοιώσεις στα νύχια (πάχυνση, αποχρωματισμός, αποκόλληση)
• Πόνος στις αρθρώσεις (σε περίπτωση ψωριασικής αρθρίτιδας)
Μπορεί η ψωρίαση να σχετίζεται με άλλες παθήσεις;
Ναι. Μπορεί να συνυπάρχει με:
• Ψωριασική αρθρίτιδα
• Καρδιαγγειακές παθήσεις
• Σακχαρώδη διαβήτη
• Συναισθηματικέ διαταραχές
Ποιοι τύποι ψωρίασης υπάρχουν;
• Κατά πλάκας ψωρίαση : Η πιο συχνή μορφή, με χαρακτηριστικές ερυθηματώδεις πλάκες με προσκολλημένα λέπια
• Σταγονοειδής ψωρίαση: Μικρές σταγονοειδείς βλάβες, κυρίως σε παιδιά ή νέους μετά από λοίμωξη.
• Ανάστροφη ψωρίαση: Στις πτυχές του σώματος (μασχάλες, κάτω από το στήθος, μεταξύ των μηρών).
• Φλυκταινώδης ψωρίαση: χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό φλυκταινών
• Ερυθροδερμική ψωρίαση: σοβαρή μορφή που χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη ερυθρότητα του δέρματος και από συστηματική συμμετοχή (πυρετό, ρίγος, καταβολή δυνάμεων ).
Ποιοι παράγοντες επιδεινώνουν την ψωρίαση;
Ορισμένοι παράγοντες μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν την ψωρίαση, όπως:
• Στρες
• Τραυματισμός στο δέρμα (φαινόμενο Koebner)
• Λοιμώξεις (π.χ. στρεπτόκοκκος)
• Ψυχρό και ξηρό κλίμα
• Ορισμένα φάρμακα (π.χ. β-αναστολείς, λίθιο)
• Κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα
Πώς γίνεται η διάγνωση της ψωρίασης;
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με την κλινική εξέταση από δερματολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία δέρματος για επιβεβαίωση.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Η θεραπεία εξαρτάται από τη βαρύτητα της νόσου, τις συν-νοσηρότητες καθώς και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ασθενούς.
Περιλαμβάνει:
• Τοπικές θεραπείες κερατολυτικά (σαλικυλικό οξύ, ουρία) κορτικοστεροειδή, παράγωγα της βιταμίνης D (καλσιποτριόλη) αναστολείς καλσινευρίνης (tacrolimus, pimecrolimus)
• Φωτοθεραπεία (UVB, PUVA)
• Κλασικές συστηματικές θεραπείες:(μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη,ασιτρετίνη)
• Απρεμιλάστη (από του στόματος θεραπεία που είναι εκλεκτικός αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης4)
• Βιολογικοί παράγοντες: Σύγχρονες στοχευμένες θεραπείες με αντισώματα που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα (π.χ. IL‑17, IL‑23, TNF‑α).
Η αντιμετώπιση της ψωρίασης έχει αλλάξει ριζικά την τελευταία δεκαετία. Οι θεραπευτικές επιλογές σήμερα παρέχουν στοχευμένη δράση με υψηλή αποτελεσματικότητα και ελάχιστες παρενέργειες, επιτρέποντας την εξατομίκευση της θεραπείας σύμφωνα με το προφίλ και τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο τρόπος ζωής;
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα:
• Υγιεινή διατροφή
• Διατήρηση φυσιολογικού βάρους
• Αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος
• Διαχείριση του άγχους
• Καλή ενυδάτωση του δέρματος
Μπορεί να θεραπευτεί οριστικά η ψωρίαση;
Όχι, η ψωρίαση είναι χρόνια πάθηση και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία. Ωστόσο, με την κατάλληλη αγωγή, οι ασθενείς μπορούν να έχουν μεγάλα διαστήματα ύφεσης χωρίς συμπτώματα.
Η ψωρίαση μπορεί να μην είναι ιάσιμη, αλλά με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν σήμερα και σε συνεργασία με εξειδικευμένο δερματολόγο , μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Γράφει ο
Δημήτριος Μαλάνος,
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
Συνεργάτης Δερματολογικού Τμήματος ΥΓΕΙΑ
