Περισσότερες φοροελαφρύνσεις για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και άμεσες παροχές σε χρήμα για 1 εκατομμύριο νοικοκυριά που ζουν στο νοίκι, περιλαμβάνει το σχέδιο της κυβέρνησης για ανακούφιση των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν οξύ στεγαστικό πρόβλημα.

Το προσχέδιο του κρατικού Προϋπολογισμού για το 2026 το οποίο κατέθεσε στη Βουλή την περασμένη Δευτέρα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, αποκαλύπτει συνολικά 10 νέα μέτρα, των οποίων το ύψος προσεγγίζει το μισό δισ. ευρώ, που οι πολίτες θα τα βλέπουν πλέον για πρώτη φορά να ξεδιπλώνονται σταδιακά έως και το 2026.

“1 ενοίκιο” τον Νοέμβριο…

Ωστόσο η αρχή γίνεται από εφέτος τον Νοέμβριο. Το πρώτο από τα συνολικά εννέα νέα μέτρα που έρχονται, θα δοθεί σε περίπου ένα μήνα, ως χρηματική επιστροφή ήδη ενός ολόκληρου μηνιαίου μισθώματος στους ενοικιαστές. Πάνω από 1 εκατομμύριο δικαιούχοι θα λάβουν το 1/12 των ενοικίων που δήλωσαν πως κατέβαλαν το 2024. Θα εισπράξουν έτσι έως και 800 ευρώ «στην τσέπη» από το ελληνικό δημόσιο, με βάση το ενοίκιο που δηλώνει ο καθένας ότι πληρώνει.

Η ρύθμιση αφορά όσους ενοικιάζουν κύρια κατοικία, αλλά και όσους πληρώνουν για φοιτητική στέγη. Τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια καθιστούν δικαιούχους σχεδόν το 80% των ενοικιαστών της χώρας. Η επιστροφή ενοικίου δίδεται πέραν του στεγαστικού ή φοιτητικού επιδόματος που ισχύουν ήδη και λαμβάνουν δικαιούχοι από άλλους φορείς (ΟΠΕΚΑ, υπουργείο Παιδείας κλπ).

Το μέτρο έχει κόστος 230 εκατ. ευρώ. Ωστόσο δεν προβλεπόταν στον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε πέρυσι για το 2025. Ανακοινώθηκε μεσούσης της χρονιάς, αλλά θα δοθεί όχι μόνιμο μέτρο και όχι ως έκτακτο ή εφάπαξ επίδομα. Χρηματοδοτείται από έσοδα από περιορισμό της φοροδιαφυγής και θα δίδεται κάθε Νοέμβριο, φέτος και στο μέλλον. Αυτό αποτυπώνεται πρώτη φορά επισήμως, στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού του 2026. Καθώς το ποσό που λαμβάνει κάθε ενοικιαστής εξαρτάται από τι ενοίκιο δηλώνει ο ίδιος, η επιδότηση μπορεί να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, στο βαθμό που ιδιοκτήτες και ενοικιαστές θα δηλώνουν σταδιακά τα πραγματικά (και πολύ αυξημένα πλέον) καταβαλλόμενα ενοίκια.

Δέσμη 8 μέτρων «στη σειρά» για το 2026

Μετά την Επιστροφή Ενοικίου, προβλέπεται να αρχίζουν ξετυλίγονται άλλα 8 μέτρα και παρεμβάσεις που δημιουργούν νέα δεδομένα, επηρεάζοντας σχέδια, αποφάσεις και προοπτικές στην αγορά ακινήτων. Όλα στόχο το στεγαστικό ζήτημα, και οι πολίτες θα τα δουν να μπαίνουν σταδιακά στη ζωή τους από 1.1.2026.

Τα 8 μέτρα, των οποίων το συνολικό κόστος για τον προϋπολογισμό υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια, περιλαμβάνουν:

1. Φοροαπαλλαγές για να ανοίξουν «κενά» σπίτια

Όσοι κρατούσαν κλειστά τα σπίτια τους επί χρόνια χωρίς ενοικιαστές, ή τα διέθεταν αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση σε τουρίστες, θα έχουν περισσότερους λόγους να θέλουν να τα διαθέσουν προς μακροχρόνια ενοικίαση. Όσοι βάλουν πρώτη φορά ξανά ενοικιαστή μέχρι 31.12.2026, δικαιούνται πλήρη φοροαπαλλαγή διάρκειας τριών ετών. Με τους νέους όρους που θα ισχύουν από το Νοέμβριο, διασφαλίζονται περισσότεροι ιδιοκτήτες ότι δεν θα πληρώσουν ούτε ευρώ φόρο, για τα ενοίκια που θα εισπράξουν στους επόμενους 36 μήνες.

Το μέτρο ισχύει ήδη για σπίτια που δηλώνονται ως «κενά» στην εφορία. Αλλάζουν άρδην όμως οι όροι χορήγησης της φοροαπαλλαγής για τον ιδιοκτήτη.

Το καινοτόμο στοιχείο είναι η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής σε τρεις κατευθύνσεις:

– Απαλλαγή φόρου για 3 έτη θα προσφέρεται πλέον και για ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν μεγάλα ακίνητα, άνω των 120 τμ, τα οποία ως τώρα αποκλείονται. Με το νέο σύστημα «ανοίγουν σπίτια» με φοροαπαλλαγή έως και 140 τμ αν δοθούν σε τρίτεκνους, έως 160 τμ αν δοθούν σε οικογένεια με 4 παιδιά, έως 180 τμ με 5 παιδιά, έως 200 τμ με 6 παιδιά, καθώς το όριο αυξάνεται κατά 20 τ.μ. για κάθε παιδί άνω των δύο.

– Προστατεύεται ο ιδιοκτήτης από τον κίνδυνο πρόωρης αποχώρησης, αν του φύγει πρόωρα ο ενοικιαστής πριν συμπληρωθεί η τριετία: δεν θα επιστρέφει πλέον λεφτά στην εφορία -που ήταν ο φόβος πολλών και ακύρωνε το μέτρο. Πλέον η απαλλαγή θα υπολογίζεται «με το μήνα» και όχι ως τριετία συνολικά, ενώ θα συνεχίζει να ισχύει και για το υπολειπόμενο διάστημα μέχρι να συμπληρωθούν 36 μήνες από την πρώτη μίσθωση του ακινήτου, εφόσον το ακίνητο κενωθεί άπαξ και εκμισθωθεί εκ νέου εντός τριών μηνών.

– Επιτρέπεται και μένει αφορολόγητη και η «ελαστική» ενοικίαση 6 μηνών και άνω, αντί 36 μηνών που απαιτείται μέχρι σήμερα, ειδικά για μισθώσεις σε ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό, εκπαιδευτικούς δημοσίου, καθώς και σε ένστολο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, που συχνά μετακινούνται για υπηρεσιακούς λόγους.

Όλες οι αλλαγές θα ισχύσουν μετά τη δημοσίευση του νέου φορολογικού νόμου σε ΦΕΚ, ως τις αρχές Νοεμβρίου το πιθανότερο. Με την επιφύλαξη των τελικών διατάξεων όπως θα ψηφιστούν και θα ισχύσουν, το μέτρο σχεδιάζεται να καλύπτει και τις υφιστάμενες ως τώρα μισθώσεις κατοικιών. Το μέτρο στοχεύει να φέρει προς μακροχρόνια μίσθωση χιλιάδες σπίτια που παραμένουν ακόμα κλειστά. Στην πρώτη εφαρμογή των αλλαγών, το όφελος για όσους σπεύσουν από τον Νοέμβριο εφέτος να τις εκμεταλλευτούν, θα φανεί στα εκκαθαριστικά φόρου εισοδήματος 2025 που θα εκδοθούν άνοιξη του 2026.

2. Μείωση τεκμηρίων 30%-35% στην κατοικία

Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν είκοσι χρόνια, μειώνεται κατά 30% ή και 35% το τεκμαρτό εισόδημα για το οποίο η εφορία φορολογεί κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αλλά και ενοικιαστές, με βάση τα τετραγωνικά του σπιτιού όπου διαβιούν και όχι για το πραγματικό εισόδημα που δηλώνουν οι ίδιοι κάθε χρόνο.

Συνολικά 477.000 φορολογούμενοι πιάνονται κάθε χρόνο στα τεκμήρια της εφορίας. Αυτοί θα δουν για πρώτη φορά στα εκκαθαριστικά τους, το πλασματικό (τεκμαρτό) εισόδημα για το οποίο πλήρωναν φόρους να μειώνεται κατά τουλάχιστον 50 ευρώ, ή έως και 7.000 ευρώ σε περιοχές με πολύ υψηλές Τιμές Ζώνης. Η σημαντική αυτή ελάφρυνση θα φανεί στις δηλώσεις που θα υποβάλουν το 2026, με τα εισοδήματα του 2025.

3. Αλλαγή κλίμακας φόρου ενοικίων

Από το 2026 θεσπίζεται ενδιάμεσος φορολογικός συντελεστής 25% (αντί 35%) για εισόδημα από μισθώματα ύψους 12.000 έως 24.000 ευρώ.

Το μέτρο εκτιμάται ότι θα ωφελήσει περίπου 161.000 ιδιοκτήτες με ετήσιο κόστος 90 εκατομμύρια ευρώ. Η μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες αναμένεται να συμβάλει στη φορολογική συμμόρφωση και στη συγκράτηση των τιμών των ενοικίων, καθώς οι εκμισθωτές θα έχουν μικρότερο κίνητρο να αποκρύψουν εισοδήματα ή να επιβαρύνουν τους ενοικιαστές με επιπλέον κόστη.

4. ΕΝΦΙΑ: μείωση και κατάργηση σε 12.720 οικισμούς

Από το 2026 ο ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν οι ιδιοκτήτες μειώνεται κατά 50%, για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους -ενώ από το 2027 ο φόρος καταργείται πλήρως, εξαιρουμένων των οικισμών της Αττικής.

Το μέτρο αφορά περίπου 1 εκατομμύριο ακίνητα σε 12.720 οικισμούς της χώρας, με συνολικό κέρδος 225 εκατομμύρια ευρώ για τους ιδιοκτήτες σε δύο ετήσιες δόσεις (75 εκατ. το 2026 και 150 εκατ.το 202&).

Η κατάργηση συνδέεται άμεσα με την αποκέντρωση και την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Καθιστά πιο ελκυστική τη διαμονή σε μικρές κοινότητες και ανακουφίζει οικονομικά τους κατοίκους τους, ενθαρρύνοντας εμμέσως την αποσυμφόρηση των μεγάλων αστικών κέντρων.

5. Κοινωνική αντιπαροχή για σύγχρονες κατοικίες

Εγκαινιάζεται νέο πλαίσιο κοινωνικής αντιπαροχής σχετικά με την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας για την κατασκευή σύγχρονων κοινωνικών κατοικιών, με στόχο την εξασφάλιση κοινωνικής μίσθωσης σε ευάλωτες ομάδες. Τα πρώτα ακίνητα έχουν ήδη επιλεγεί και το μέτρο στοχεύει να αντιμετωπίσει μακροπρόθεσμα το δομικό πρόβλημα της στέγασης των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων.

Τα μέτρα αυτά ενθαρρύνουν την οικοδομική δραστηριότητα και την αναβάθμιση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος, συμβάλλοντας στην αύξηση της προσφοράς περισσοτέρων και πιο προσιτών κατοικιών.

Επιπλέον όμως, στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλα μέτρα που επεκτείνονται χρονικά και στο 2026, αντί να εκπνεύσουν.

Συγκεκριμένα

6. Παρατείνεται και το 2026 η μείωση του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων .

7. Επεκτείνεται η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές μέχρι το τέλος του 2026,.

8. Παρατείνεται και το 2026 ο περιορισμός νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Η παράταση στοχεύει στην επιστροφή ακινήτων στη μακροχρόνια μίσθωση, αποτρέποντας τη μετατροπή κατοικιών σε τουριστικά καταλύματα σε περιοχές με έντονο πρόβλημα στέγασης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ