Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), αυτός δηλαδή που προκαλεί τα κονδυλώματα, είναι πιθανόν να αυξάνει τη θνησιμότητα εξαιτίας αθηροσκλήρωσης. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο European Heart Journal.

Τα ευρήματά της προστίθενται σε άλλα στοιχεία που συνδέουν τον HPV, όπως και άλλους ιούς, με υψηλό αριθμό θανάτων από καρδιαγγειακή νόσο, αλλά και με υψηλότερο κίνδυνο μη θανατηφόρων επεισοδίων. Οι παχύσαρκοι είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από όλους, σύμφωνα με τη μελέτη.

«Μέχρι σήμερα γνωρίζουμε ότι ορισμένοι υπότυποι του συγκριμένου ιού μπορούν να προκαλέσουν οξυτενή κονδυλώματα, τα οποία είναι πιθανόν να εξελιχθούν σε καρκίνο όχι μόνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και άλλων οργάνων όπως το αιδοίο, το πέος και το στόμα.

Για την αποφυγή αυτής της εξέλιξης έχουμε τα μέσα για ταυτοποίηση των υποτύπων και για τη θεραπεία των βλαβών που προκαλούν. Έχουμε, επίσης, στη διάθεσή μας εμβόλια που ελαχιστοποιούν τις πιθανότητες μόλυνσης από 9 επικίνδυνα στελέχη του ιού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι τα μοναδικά που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο.

Η έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μόλυνση από τον HPV έχει επεκταθεί και σε άλλα όργανα, όπως στην καρδιά. Αν και βρίσκεται σε αρχικά στάδια και απαιτείται η διενέργεια μεγάλων μελετών, τα ευρήματα δείχνουν ότι από τη στιγμή που εισέρχεται στον οργανισμό μπορεί να ανιχνευθεί και σε άλλα σημεία, όπως στις αθηρωματικές πλάκες και να τις αποσταθεροποιήσει.

Αν και έχουν ακόμα πολλά να διαλευκανθούν, το σίγουρο είναι ότι η πρόληψη σώζει ζωές», επισημαίνει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

Η αθηρωματικές πλάκες δημιουργούνται σταδιακά από τη συσσώρευση λιπιδίων, φλεγμονωδών κυττάρων και θρομβογόνων παραγόντων στα τοιχώματα των μεσαίων και μεγάλων αρτηριών. Εμποδίζουν τη φυσιολογική ροή του αίματος, αυξάνοντας την πιθανότητα ρήξης τους, εγκεφαλικού, εμφράγματος ή ανακοπής.

Οι λοιμώξεις έχουν μπει στο μικροσκόπιο των ερευνητών ως πιθανοί παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρωση εδώ και πολλές δεκαετίες. Εκτός από τον ιό των κονδυλωμάτων (HPV), έχουν ενοχοποιηθεί και άλλοι ιοί, όπως ο κυτταρομεγαλοϊός και ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV).

Οι επιστήμονες στράφηκαν στους ιούς καθώς δεν μπορούν να δικαιολογήσουν γιατί η αθηροσκλήρωση παραμένει η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, παρά τις προόδους στον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου. Τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, παρέχουν ισχυρές αποδείξεις ότι οι ιοί επιβαρύνουν την αθηροσκλήρωση.

Πραγματοποιήθηκε έρευνα σε 163.250 γυναίκες από την Κορέα χωρίς αθηροσκλήρωση, οι οποίες παρακολουθήθηκαν για 17 χρόνια. Σχεδόν το 10% αυτών ήταν θετικές στον ιό των κονδυλωμάτων. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, σημειώθηκαν συνολικά 134 καρδιαγγειακοί θάνατοι, το 16% των οποίων σε γυναίκες με HPV.

Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο για εμφάνιση αθηροσκλήρωσης και διαπίστωσαν ότι ο συσχετισμός παρέμενε ισχυρός. Η παχυσαρκία αποτέλεσε αρνητικό παράγοντα, αφού αύξησε τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά προβλήματα σε γυναίκες με HPV.

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τους μηχανισμούς μέσω των οποίων προκύπτει ο κίνδυνος. Πιθανόν ο ιός που προκαλεί τα κονδυλώματα να εισβάλει στις αθηρωματικές πλάκες, προκαλώντας έτσι την αύξηση ή/και την αστάθειά τους, υποστηρίζουν ορισμένοι που έχουν αναφέρει ανίχνευση DNA και πρωτεΐνης του HPV σε στεφανιαίες αρτηρίες με πλάκα.

Υπάρχει επίσης η σκέψη ότι η μόλυνση από HPV προκαλεί συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση που επιτείνει την αθηροσκλήρωση και προάγει την αστάθεια της πλάκας. Όλα όμως είναι ακόμα υπό διερεύνηση.

«Η συγκεκριμένη μελέτη και άλλες παρόμοιες καθιστούν επιτακτικότερη την ανάγκη αποφυγής της μόλυνσης από τον συγκεκριμένο ιό.  Η προστασία από αυτόν έχει πολλαπλά οφέλη. Ξεκινώντας από τα απλούστερα και λιγότερο επικίνδυνα, η αποτελεσματική πρόληψη αποτρέπει την εμφάνιση των κονδυλωμάτων στα χέρια, τα πόδια και το πρόσωπο.

Οι λεγόμενες μυρμηκίες (μυρμηγκιές) είναι απολύτως καλοήθης και μεταδίδονται από την άμεση ή έμμεση δερματική επαφή (π.χ. κοινή χρήση αντικειμένων, όπως υποδήματα ή πετσέτες) σε σημεία όπου υπάρχει ασυνέχεια του δέρματος (σκάσιμο, εκδορά κλπ), όπως συμβαίνει άλλωστε και με τα θηλώματα και τα οξυτενή κονδυλώματα.  

Αυτές που εμφανίζονται αποκλειστικά στα πόδια (Verruca Plantaris) είναι επίπεδες, σκληρές και μοιάζουν με κάλους. Είναι εξαιρετικά ενοχλητικές διότι προκαλούν πόνο και εμποδίζουν τη βάδιση, ιδίως όταν βρίσκονται ανάμεσα στα δάχτυλα.

Οι μυρμηγκιές που εμφανίζονται στα χέρια (Verruca Vulgaris) είναι μικρά, τραχιά, σαρκώδη, κοκκώδη οζίδια στο χρώμα της σάρκας, λευκό, ροζ ή σκουρότερα, ενώ εκείνες που εμφανίζονται στο πρόσωπο (Verruca Plana) είναι μικρότερες βλάβες και πιο μαλακιές. Υπάρχουν και άλλα, σπανιότερα είδη.

Η πλέον σύγχρονη θεραπευτική μέθοδος των μυρμηγκιών είναι το λέιζερ διοξειδίου, το οποίο μπορεί ακόμα και σε μία συνεδρία να απαλλάξει τον ασθενή από αυτές. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κρυοθεραπεία, δηλαδή η εφαρμογή υγρού αζώτου στη βλάβη. Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι απαιτούνται περισσότερες από μία εφαρμογές και το πλεονέκτημα ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία και στις μυρμηγκιές προσώπου, αφού δεν αφήνει σημάδια.

Άλλη επιλογή είναι η διαθερμοπηξία, που με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος αφαιρείται η μυρμηγκιά και καυτηριάζεται η ρίζα της.

Όσοι είναι άνω των 50 ετών είναι πιθανότερο από ότι τα μικρότερα ηλικιακά άτομα να έχουν αναπτύξει θηλώματα στο δέρμα εξαιτίας μόλυνσης από τον ιό των κονδυλωμάτων. Αυτές οι μικρές, στρογγυλές, ανώδυνες προεκβολές που συνδέονται με το δέρμα μέσω ενός λεπτού μίσχου, συγχέονται συχνά με κρεατοελιές. Και γι’ αυτά, η καταλληλότερη μέθοδος θεραπείας είναι η εξάχνωσή τους με λέιζερ, η οποία εκτός από το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα που προσφέρει, μειώνει σημαντικά και τον κίνδυνο υποτροπής.

Τέλος, η προστασία από τους υποτύπους του ιού HPV που προκαλούν οξυτενή κονδυλώματα (αυτά που εμφανίζονται στους βλεννογόνους) είναι η σημαντικότερη γιατί σε αυτά περιλαμβάνονται και εκείνοι που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο στη γεννητική, πρωκτική και στοματική περιοχή. Αυτή έγκειται στον περιορισμό του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων, στη χρήση προφυλακτικών και στον εμβολιασμό, κατά προτίμηση πριν από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής.  

Ο τακτικός έλεγχος επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό τους και την έναρξη θεραπείας, προτού οι βλάβες εξαλλαγούν ή εξαπλωθούν. Η πιο ανώδυνη θεραπεία αυτών των μικρών προεξοχών του δέρματος που μοιάζουν με ελιές ή μικρά κουνουπιδάκια, γίνεται με εξειδικευμένα λέιζερ, που μπορούν να αντιμετωπίσουν άμεσα κάθε διαφορετικό στέλεχος του ιού HPV και να απαλλάξουν το άτομο από τα κονδυλώματα σε μια μόνο συνεδρία.

«Η αποφυγή της μόλυνσης από τον HPV μπορεί να προστατεύει τόσο το δέρμα όσο και άλλα όργανα του σώματος από σοβαρές βλάβες που μπορούν να απειλήσουν τη ζωή. Επομένως, οφείλουμε να φροντίζουμε το δέρμα μας που είναι η πύλη εισόδου του ιού, να πλένουμε συχνά τα χέρια, να αποφεύγουμε την επαφή με αντικείμενα που μπορεί να φέρουν τον ιό, να μη βάζουμε τα δάχτυλα στο στόμα, να προστατεύουμε τα πέλματα που είναι πιο επιρρεπή σε τραυματισμούς και επομένως σε μολύνσεις. Να επιλέγουμε έναν μόνιμο σύντροφο, να χρησιμοποιούμε προφυλακτικά και κυρίως να εμπιστευόμαστε τα εμβόλια κατά του ιού», καταλήγει ο δρ Στάμου.