Η διεισδυτική, κεραυνοβόλος και θανατηφόρα μορφή του στρεπτόκοκκου, που ονομάζεται διεισδυτικός στρεπτόκοκκος iGAS, οδήγησε στο θάνατο 12 ενήλικες και 10 παιδιά, ενώ νόσησαν συνολικά 89 άνθρωποι στην Ελλάδα εντός του 2023.
Είναι τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), τα οποία δημοσιοποίησε στο πλαίσιο παράθεσης συγκεντρωτικών στοιχείων για την επιδημιολογική εξέλιξη των λοιμωδών νοσημάτων στη χώρα μας κατά τον τελευταίο χρόνο.
Ο ΕΟΔΥ άρχισε να καταγράφει για πρώτη φορά το συγκεκριμένο νόσημα από τις αρχές του 2023 κι αυτό μετά τη διεθνή αύξηση των κρουσμάτων iGAS, την οποία η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αποδίδει στο ανοσιακό «δάνειο» της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο ΕΟΔΥ αναφέρει σχετικά: «Η αύξηση των κρουσμάτων στα παιδιά μπορεί να σχετίζεται με την πρόσφατη αυξημένη κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, όπως του ιού της εποχικής γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), καθώς η συλλοίμωξη με ιό και στρεπτόκοκκο ομάδας Α μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διεισδυτικής νόσου από iGAS».
Οι αριθμοί που προέκυψαν είναι ανησυχητικοί, δηλώνει στον «Ε.Τ» η παιδίατρος και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, Αννα Παρδάλη.
«Τα 10 παιδιά που κατέληξαν ήταν καθ’ όλα υγιή και χωρίς υποκείμενα νοσήματα, από 12 μηνών έως 8 ετών. Συγκριτικά με εκατοντάδες χιλιάδες περιστατικά στρεπτόκοκκου είναι αριθμός που δεν τοποθετείται σε σύγκριση, γιατί δεν ξέρουμε τι γινόταν στο παρελθόν, αφού από φέτος καταγράφεται το νόσημα. Η προσωπική μου αίσθηση όμως είναι πως μάλλον είναι αυξημένα. Κι αυτό το λέω κατ’ αναλογία και με τους άλλους λοιμογόνους παράγοντες που αυξήθηκαν με την πανδημία, όπως πέρυσι οι αδενοϊοί με τις ηπατίτιδες. Ολοι οι παιδίατροι τη βλέπαμε την αύξηση στα ιατρεία μας», σημειώνει η γιατρός.
Ο iGAS ξεκινά από συνηθισμένο στρεπτόκοκκο που εντοπίζεται στο λαιμό και καταλήγει -χωρίς συγκεκριμένους λόγους- να κάνει εντός ελάχιστων 24ώρων καταπληξία, σηπτικό σοκ και ανακοπή, εξηγεί η γιατρός.
«Οταν η στρεπτοκοκκική νόσος κάνει σηψαιμία, στην ουσία συμπεριφέρεται ακριβώς όπως και η μηνιγγίτιδα. Δηλαδή, κάνει διεισδυτική νόσο. Η μηνιγγίτιδα, ωστόσο, έχει εμβόλιο, ενώ ο στρεπτόκοκκος όχι. Και μάλιστα δεν υπάρχουν και ενδείξεις ότι βρίσκονται κοντά οι επιστήμονες στο να παραγάγουν ένα νέο εμβόλιο», λέει η κ. Παρδάλη.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης, προσθέτει σε δήλωσή του στον «Ε.Τ.» πως τα μικρόβια αυτά είναι πολύ τοξικά, αλλά αντιμετωπίζονται εύκολα αν τα εντοπίσεις στην αρχή, αλλά αν τα αφήσεις να εξελιχθούν, κάνουν ζημιά, όπως λέει.
«Και ο μηνιγγιτιδόκοκκος και ο στρεπτόκοκκος κάνουν κρούσματα θανατηφόρα. Τώρα γιατί συμβαίνουν όλα αυτά δεν ξέρουμε. Μπορεί τα περιστατικά να είχαν πολλές μέρες πυρετό και να το αγνόησαν, και να εξελίχθηκε η νόσος. Σίγουρα δεν ξέρουμε», τονίζει.
Στην πραγματικότητα, όπως λέει η κ. Παρδάλη, πρόκειται για συνηθισμένα μικρόβια με ακραία έκφραση και όχι για νέες ασθένειες.
«Ισως με αυτή την απότομη εισβολή των μικροβίων να έχουν προκληθεί αλλαγές στη χλωρίδα και το μικροβίωμα του εντέρου και του φάρυγγα, που είναι “πύλη εισόδου” των μικροβίων στον οργανισμό. Και ο στρεπτόκοκκος στο λαιμό κάθεται», εξηγεί.
Τα σημάδια που πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (iGAS) είναι η συνηθέστερη αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο στο λαιμό, πυρετό, κεφαλαλγία και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρέον ερυθηματώδες εξάνθημα, το οποίο οφείλεται σε μία ή περισσότερες από τις ερυθρογόνες τοξίνες (οστρακιά).
Σύμφωνα με την παιδίατρο κ. Παρδάλη, οι γονείς που βλέπουν ένα παιδί το οποίο έχει μεν υψηλό πυρετό, αλλά έχει καλή διάθεση όταν πέφτει ο πυρετός, έχει ενδιαφέρον για το περιβάλλον του, θέλει να παίξει, τρώει και πίνει έστω και λίγο κι έχει καλό χρώμα δεν θα πρέπει να ανησυχούν.
Αντίθετα, «αν το παιδί ξεκίνησε να κάνει πυρετό και στο δεύτερο 24ωρο κάνει και εμέτους, αν σταμάτησε να τρώει, δεν έχει καλό χρώμα και δεν έχει καλή διάθεση, εκεί ο γονιός να μην περιμένει να περάσει ένα τριήμερο. Να ζητήσει άμεσα εκτίμηση από γιατρό. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δίνουν οι γονείς στο χρώμα του παιδιού. Ενα παιδί που θα ξεκινήσει σηψαιμία έχει μια περίεργη ωχρότητα», σημειώνει.
Σύμφωνα με τη γιατρό, η GAS φαρυγγίτιδα διαγιγνώσκεται με ταχεία δοκιμασία ανίχνευσης αντιγόνου (strep test) και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος και αντιμετωπίζεται με χορήγηση αντιβιοτικών.
Για να μην υπάρχουν εσφαλμένες διαγνώσεις, η πρόεδρος των ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων Αττικής συμβουλεύει τους γονείς να μην κάνουν μόνοι τους στο παιδί strep test, το οποίο έχουν αγοράσει προηγουμένως από φαρμακείο.
«Πρέπει να ληφθεί δείγμα πίσω από το φάρυγγα και πίσω από τις αμυγδαλές, και τα παιδάκια δεν συνεργάζονται εύκολα. Με αποτέλεσμα να νομίζουν ότι κάνουν τεστ, να λένε “βγήκε αρνητικό”, ενώ είναι ψευδώς αρνητικό», καταλήγει.